Przedsiębiorcy z branży spirytusowej ostrzegają: zagrożone miliardowe wpływy do budżetu oraz tysiące miejsc pracy

Jak podali autorzy raportu, polska branża spirytusowa „generuje prawie 26 mld zł wartości dodanej”. Na tę wartość składa się bezpośredni wkład sektora, określony na 13,4 mld zł w 2024 r., wynikający z wartości wytwarzanych dóbr oraz pośredni efekt działalności szacowany na 12,3 mld zł, powstający dzięki popytowi na surowce, usługi transportowe i logistyczne, a także dostawy dla handlu, gastronomii i hotelarstwa (HoReCa). Ok. 82 proc. bezpośrednio wytworzonej wartości trafia do budżetu państwa w formie podatków.

„Aż 83 proc. wartości dodanej w tej branży trafia do finansów publicznych, co jest ponad czterokrotnie wyższym wynikiem niż średnio w przetwórstwie przemysłowym. Jednocześnie opodatkowanie napojów spirytusowych jest dwu-, a nawet trzykrotnie wyższe niż w przypadku piwa” - przekazał Grzegorz Lang, dyrektor ds. prawnych Federacji Przedsiębiorców Polskich.

Branża sektora spirytusowego podlega kilku formom opodatkowania, takim jak: akcyza, opłata dodatkowa od małych formatów, VAT i podatki dochodowe. W przypadku przemysłu spirytusowego zdecydowanie największe znaczenie ma akcyza, która w 2024 r. przyniosła wpływy do budżetu w wysokości 10,3 mld zł.

„Jesteśmy branżą o jednym z najwyższych wskaźników kontrybucji podatkowej w całej gospodarce. Na rynku alkoholu to właśnie sektor napojów spirytusowych w największym stopniu dźwiga ciężar akcyzy: przy niespełna 39 proc. udziale w całkowitej konsumpcji alkoholu, generujemy ponad 70 proc. wpływów z tytułu tego podatku. Każde gwałtowne podwyżki akcyzy nie tylko uderzają w producentów, ale także paradoksalnie obniżają wpływy do budżetu, przenosząc konsumpcję do szarej strefy” - stwierdził Karol Stec, prezes Związku Pracodawców „Polski Przemysł Spirytusowy”.

Autorzy raportu „Branża spirytusowa i jej wpływ na gospodarkę” wskazywali, że ze względu na łączną wartość bezpośrednich płatności podatkowych branży spirytusowej z tytułu VAT, akcyzy, CIT i PIT branża spirytusowa ma ogromne znaczenie zarówno dla polskiej gospodarki, jak również jako istotne źródło wpływów do budżetu państwa. 

„Polscy producenci skutecznie dywersyfikują eksport, jednak to kondycja krajowa branży w dużej mierze warunkuje jej dalszą ekspansję. Pochopne ruchy podatkowe osłabiają przemysł i uderzają w rolnictwo, które jest jego naturalnym zapleczem surowcowym” - dodał dyr. Lang.

Uczestnicy konferencji podkreślali, że należy bardzo rozważnie planować wszelkie zmiany regulacji dotyczących funkcjonowania branży spirytusowej oraz analizować skutki ich wprowadzenia, tak aby stworzyć przewidywalne warunki działalności dla przedsiębiorstw. 

„Nieprzemyślana legislacja w tym obszarze uderzy nie tylko w polską gospodarkę i rynek pracy, ale również podkopie jedno z najbardziej solidnych źródeł dochodów finansów publicznych. Zapowiedziane działania spowodują znaczny wzrost cen, spadek legalnej sprzedaży i wzrost niekontrolowanego obrotu alkoholem, bo konsumpcja przesunie się do tzw. szarej strefy” - stwierdził Karol Stec, prezes Związku Pracodawców „Polski Przemysł Spirytusowy”.

W raporcie zauważono, że konsumpcja alkoholu w Polsce spada. W 2024 roku Polacy wypili średnio o 1 litr czystego alkoholu na osobę mniej niż w 2019 roku, zaś sprzedaż napojów spirytusowych w latach 2021-2024 zmalała o 15 proc. (w 1. kwartale 2025 r. o kolejne 5,21 proc.). Jednak jednocześnie rośnie „szara strefa” obrotu wyrobami spirytusowymi. Szacowana jest na 18 mln litrów rocznie, co oznacza stratę dla budżetu państwa w wysokości 1,3 mld zł oraz ogromne ryzyko dla zdrowia konsumentów.

„Nadmierne obciążenia i podwyżki akcyzy napędzają szarą strefę. Różnice cenowe między legalnym a nielegalnym alkoholem są dziś drastyczne. To uderza w uczciwych producentów i budżet, a przede wszystkim zwiększa ryzyko dla konsumentów. Zapowiadane zmiany regulacyjne przyniosą ogromne straty zwłaszcza małym firmom. Grozi nam wegetacja albo likwidacja” - mówił Karol Majewski, prezes firmy „Nalewki Staropolskie”.

W polskim przemyśle spirytusowym dominują mikro-, małe i średnie przedsiębiorstwa, które stanowią ponad 99 proc. wszystkich podmiotów działających w tej branży. Jak stwierdzili autorzy raportu, małe firmy są podstawą funkcjonowania sektora spirytusowego i odpowiadają za jego rozwój. 

W przedsiębiorstwach produkujących napoje spirytusowe zatrudnionych jest bezpośrednio ok. 4 500 osób, ale realny wpływ branży na rynek pracy jest wielokrotnie większy: łącznie zatrudnienie obejmuje bowiem ponad 86 800 miejsc pracy. Na każde jedno miejsce pracy w przemyśle spirytusowym przypada 18 kolejnych w sektorach kooperujących, takich jak: rolnictwo, przemysł opakowań, transport, logistyka, HoReCa czy handel. 

„Nagłe zmiany podatkowe i regulacyjne mogą nie przynieść oczekiwanych efektów ani fiskalnych, ani w zakresie zdrowia publicznego. Ryzykujemy jeszcze większym niż obecnie przesuwaniem konsumpcji do szarej strefy i wzrostem obrotów w handlu nielegalnymi produktami alkoholowymi. Straci na tym budżet państwa i zdrowie Polaków” - podsumował Karol Stec, prezes Związku Pracodawców „Polski Przemysł Spirytusowy”.

Źródło informacji: PAP MediaRoom