MRiRW: Podsumowanie dwudniowego posiedzenia Rady UE ds. Rolnictwa i Rybołówstwa Luksemburgu (komunikat)

- Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi informuje:

Wspólna Polityka Rolna po roku 2027, sytuacja na rynkach rolnych po inwazji Rosji na Ukrainę, uzgodnienia dotyczące przyszłorocznych połowów w Morzu Bałtyckim oraz propozycje rozwiązania problemów związanych z wdrażaniem EUDR były głównymi tematami dwudniowego (27-28 października 2025 r) posiedzenia Rady UE ds. Rolnictwa i Rybołówstwa (AGRIFISH) w Luksemburgu. Polskiej delegacji przewodniczył minister rolnictwa i rozwoju wsi Stefan Krajewski. W kwestiach rybołówstwa głos zabierał sekretarz stanu Jacek Czerniak.

Ministrowie rolnictwa państw członkowskich wymienili poglądy na temat tzw. zielonej architektury, zaproponowanej przez Komisję w ramach Wspólnej Polityki Rolnej po roku 2027 i wypracowali porozumienie w sprawie kwot połowowych na rok 2026 w Morzu Bałtyckim. Wspólną deklarację w sprawie WPR w kontekście struktury przyszłych WRF, którą zaproponowała Austria podpisało 17 państw członkowskich, w tym Polska.

Minister Stefan Krajewski podkreślił, że WPR odgrywa ważną rolę w realizacji celów środowiskowych i klimatycznych, jednak nie może to odbywać się kosztem stabilności dochodów rolników. Przejście na zrównoważoną produkcję powinno być odpowiednio rekompensowane rolnikom, a państwa członkowskie muszą mieć swobodę doboru narzędzi transformacji.

- Skuteczna realizacja tych celów wymaga zagwarantowania odpowiednich środków budżetowych, bez możliwości przekierowywania na inne obszary. Nasze obawy budzi propozycja wprowadzenia konieczności obowiązkowego krajowego współfinansowania działań rolnośrodowiskowych i projektów na rzecz klimatu, które częściowo odpowiadają dzisiejszym ekoschematom – wskazał minister Krajewski.

Preferowanym rozwiązaniem, akcentowanym przez polską delegację pozostaje utrzymanie dwufilarowej struktury WPR, oddzielnego, stabilnego i odpowiedniego do wyzwań budżetu tej polityki.

- W obliczu rosnących wyzwań, geopolitycznych, klimatycznych i ekonomicznych, potrzebujemy stabilnych ram finansowych, które zapewnią rolnikom przewidywalność i bezpieczeństwo dochodów. Nowe instrumenty powinny być negocjowane w gronie ministrów rolnictwa, w ramach Rady AGRIFISH i przy zapewnieniu spójności z pozostałymi politykami unijnymi – powiedział po spotkaniu w Luksemburgu minister Stefan Krajewski

Sytuacja na rynkach rolnych

Ministrowie rolnictwa wymienili poglądy na temat aktualnej sytuacji na rynkach, a w części debaty, która dotyczyła zmian po inwazji Rosji na Ukrainę udział wziął ukraiński wicepremier ds. integracji europejskiej i euroatlantyckiej Taras Kaczka.

W polskim stanowisku odnoszącym się do kwestii skutecznego wsparcia Ukrainy na ścieżce dostosowań do unijnych norm produkcyjnych znalazła się potrzeba połączenia jasnych warunków handlowych, systematycznego monitoringu, wzmocnienia instytucji ukraińskich oraz kompleksowej pomocy technicznej i finansowej.

- Otwarcie Unii Europejskiej na Ukrainę może być strategiczną inwestycją, chociaż z naszej polskiej perspektywy przyszła akcesja to także olbrzymie wyzwania przed jakimi stanie unijne - a ze względu na bliskość geograficzną - szczególnie polskie rolnictwo i cały przemysł rolno-spożywczy. Wyzwania te powinny zostać należycie uwzględnione we Wspólnej Polityce Rolnej i Wspólnej Polityce Handlowej – zaapelował w Luksemburgu minister Stefan Krajewski.

W debacie prowadzonej na forum Rady UE, polska delegacja wskazała na największe aktualnie problemy polskiego rolnictwa, którymi są rosnące koszty produkcji, niskie ceny skupu, niska opłacalność produkcji (a nawet jej brak) oraz zmienne warunki pogodowe. Minister Krajewski podkreślił, że aktualnie problemy w Polsce dotyczą przede wszystkim rynku zbóż, cukru, warzyw i wieprzowiny, a rozwiązaniem na przyszłość mogłaby być dywersyfikacja upraw w kierunku zwiększenia powierzchni roślin wysokobiałkowych, przy większym wsparciu UE.

Szef polskiego resortu rolnictwa podkreślił, że zagrożeniem w sektorze buraka cukrowego jest liberalizacja handlu z krajami trzecimi oraz rosnące straty spowodowane presją szkodników i brakiem dostępu do skutecznych środków ochrony roślin. Problemy na rynku warzyw wynikają ze zwiększonej podaży krajowej i rosnącego przywozu z zagranicy, natomiast sektor wieprzowiny mierzy się w Polsce z najniższymi od trzech lat i jednymi z najniższych w UE cenami skupu.

Strategia odnowy pokoleniowej w rolnictwie

W kontekście „Strategii odnowy pokoleń w rolnictwie”, którą w Luksemburgu zaprezentowała Komisja Europejska, polska delegacja przypomniała o szerokiej debacie przeprowadzonej w czasie polskiej prezydencji i wnioskach z nieformalnego spotkania ministrów rolnictwa UE zorganizowanego w czerwcu br. w Warszawie. Jak wówczas wskazali ministrowie – warunkiem konkurencyjnego i odpornego rolnictwa oraz bezpieczeństwa żywnościowego jest konsekwentna odnowa pokoleniowa całego sektora rolnego.

Jednocześnie polska delegacja wskazała na problemy młodych rolników, którzy doświadczają barier „wejścia” takich jak dostęp do ziemi, kapitału, wiedzy i innowacji, infrastruktury technicznej i usług publicznych. Dlatego wsparcie młodych rolników musi przewidywać szeroki wachlarz spójnych działań, realizowanych zarówno w ramach WPR (pakiet dla młodych rolników), jak i w obszarze innych unijnych regulacji.

Klauzula ochronna w umowach międzynarodowych

Węgierska delegacja zaprezentowała w Luksemburgu wspólne pismo Węgier, Słowacji i Rumunii nt. efektywnej klauzuli ochronnej w umowach międzynarodowych.

Polska popiera wiele elementów przedstawionego dokumentu, w szczególności postulaty dotyczące potrzeby analizy skumulowanego wpływu na rolnictwo różnych umów handlowych, w tym z Mercosurem i Ukrainą oraz przestrzegania przez wszystkich partnerów handlowych wysokich standardów produkcji, adekwatnych do uregulowań obowiązujących w UE. Polska delegacja podkreśliła potrzebę zwiększenia ochrony celnej rynku zbóż, w szczególności kukurydzy i poparła postulat ustanowienia specjalnego funduszu dla zrekompensowania ewentualnych strat spowodowanych nadmiernym importem z Ukrainy.

W odniesieniu do relacji z Ukrainą polska delegacja podtrzymała stanowisko, w którym postulujemy, aby bilateralna rolna klauzula ochronna stanowiła integralną część umowy DCFTA; możliwość czasowego wycofania preferencji powinna dotyczyć wszystkich towarów rolnych, nie tylko tych, które są objęte dodatkowymi preferencjami na podstawie artykułu 29 Układu o stowarzyszeniu UE-Ukraina.

Wdrażanie przepisów rozporządzenia EUDR

Łotewska delegacja przedstawiała notę popartą przez Bułgarię, Czechy, Estonię i Polskę, dotyczącą rozwiązania problemów związanych z wdrażaniem EUDR.

Polska zdecydowanie opowiada się za odroczeniem terminu stosowania przepisów EUDR co najmniej o rok, co wynika z utrzymujących się trudności we wdrożeniu tych przepisów, w tym z problemów w funkcjonowaniu unijnego systemu informacyjnego, co oficjalnie znajduje potwierdzenie również w Komisji Europejskiej. Konieczność wprowadzenia dodatkowych uproszczeń do przepisów EUDR, o czym wielokrotnie informowała strona polska, było również postulatem wynikającym z publicznych konsultacji tego dokumentu.

Porozumienie polityczne ws. kwot połowowych na Bałtyku osiągnięte

Rozporządzenie Rady ustalające uprawnienia do połowów na 2026 r. w Morzu Bałtyckim było głównym przedmiotem dyskusji podczas posiedzenia Rady ds. Rolnictwa i Rybołówstwa (AGRIFISH) i zgodnie z osiągniętym porozumieniem, ostateczne kwoty połowowe na 2026 r. w Morzu Bałtyckim wynoszą:

Dorsz (obszar 22-24): 266 t (Polska: 31 t, brak zmiany w stosunku do 2025 r.)

Dorsz (obszar 25-32): 430 t (Polska: 113 t, brak zmiany)

Śledź (obszar 22-24): 788 t (Polska: 103 t, brak zmiany)

Śledź (obszar 25-29, z wyłączeniem Zatoki Ryskiej): 96 463 t (Polska: 24 033 t, +15 proc. w stosunku do 2025 r.)

Gładzica (obszar 22-32): 10 973 t (Polska: 1 645 t, -3 proc.)

Łosoś (obszar 22-31): 25 537 szt. (Polska: 1 605 szt., -27 proc.)

Szprot (obszar 22-32): 201 975 t (Polska: 59 300 t, +45 proc.)

Kwoty połowowe dorsza i łososia w obszarze 22-31 przeznaczone są wyłącznie na przyłów (tzw. połowy przypadkowe).

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi odpowiedzialność za jego treść – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe. (PAP)

kom/ ef/ mhr/