IPN: Wielki komtur krzyżacki i redaktor Piłki Nożnej pod lupą komunistycznego aparatu represji (komunikat)

- Instytut Pamięci Narodowej informuje:

W uzupełnionym katalogu osób inwigilowanych przez organy represji PRL, znalazł się zapis dotyczący aktora Mieczysława Voita, który grał Kunona von Lichtensteina w Krzyżakach A. Forda czy prof. Dąb-Rozwadowskiego w serialu Alternatywy 4. Biuro Lustracyjne umieściło w tym samym katalogu także zapis dotyczący Janusza Atlasa, wybitnego dziennikarza sportowego, laureata nagrody "Złote Pióro". Natomiast w katalogu funkcjonariuszy aparatu represji PRL, zamieszczono wpis dotyczący wybitnego pięściarza i trenera, Aleksego Antkiewicza, który pracował na etacie milicyjnym. Na szczęście, wyłącznie jako sportowiec i organizator sportu.

Katalog osób inwigilowanych przez aparat represji PRL

Mieczysław Voit (ur. 2 sierpnia 1928 r. w Kaliszu, zm. 31 stycznia 1991 r. w Warszawie) – jeden z najwybitniejszych polskich aktorów. Absolwent PWST w Krakowie, związany z teatrami w Krakowie, Warszawie i Łodzi.

Pochodził z rodziny o patriotycznych tradycjach. Jego ojciec, Roman Voit, był członkiem POW, oficerem WP, (uczestnikiem walk o Lwów 1918-1919, oraz wojny polsko-bolszewickiej), a w II RP wybitnym działaczem społecznym oraz bankowcem.

Mieczysław Voit dzieciństwo spędził w Kaliszu oraz Katowicach, a tuż przed wojną rodzina osiadła w Tarnopolu, gdzie jego ojciec pełnił funkcję dyrektora Banku Polskiego.

We wrześniu 1939, wraz z rodzicami znalazł się we Lwowie, gdzie po agresji Sowietów rodzina została na zawsze rozdzielona. Jego ojciec aresztowany przez NKWD trafił do łagrów. Matka wraz z Mieczysławem i jego rodzeństwem wyjechała do Nowego Targu.

Po zakończeniu wojny Mieczysław Voit uczył się w Liceum Sztuk Plastycznych w Krakowie, następnie ukończył PWST w Krakowie (1953 r). W latach 1948-1952 rozpoczął swoją karierę aktorską w Teatrze Rapsodycznym Mieczysława Kotlarczyka, tym samym, w którym w czasie wojny występował Karol Wojtyła.

Przez kilkadziesiąt lat stworzył wiele niezapomnianych kreacji teatralnych i filmowych: między innymi podwójną rolę księdza Suryna i cadyka, w głośnym i kontrowersyjnym moralitecie Jerzego Kawalerowicza, Matka Joanna od Aniołów (1960), Kunona von Lichtensteina w Krzyżakach, A. Forda (1960)

Ze względu na aktorskie emploi, tembr głosu, wyrazistość, a przede wszystkim znakomity warsztat aktorski, M. Voit był często obsadzany w rolach władców (m.in. Otton z Tyńca w Bolesławie Śmiałym W. Lesiewicza), arystokratów (książę Mżawanadze w Stawce większej niż życie A. Konica, hr. Wrzosowicz w Potopie J. Hoffmana), dyplomatów (minister Sazonow w Polonia Restituta B. Poręby), duchownych (kapłan Samentu w Faraonie J. Kawalerowicza, pastor Hubina w Samotności we dwoje S. Różewicza, spowiednik w Alchemiku J. Koprowicza), czy też inteligentów (prof. Geist w Lalce, prof. Dąb-Rozwadowski w serialu Alternatywy 4).

Mieczysław Voit znalazł się w zainteresowaniu UB już w 1948 r, kiedy to nielegalnie usiłował wyjechać z Polski na Zachód. Celem wyjazdu było spotkanie z ojcem, który cudem ocalał z wojennej pożogi i mieszkał w Londynie. Zatrzymany na granicy czechosłowacko-niemieckiej, został przekazany stronie polskiej i osadzony na kilka miesięcy w więzieniu za próbę nielegalnego przekroczenia granicy.

Po 1981 r. aktor zaangażował się w działalność środowisk katolickich i opozycyjnych. W czasie stanu wojennego i po nim, uczestniczył w potajemnych przedstawieniach o tematyce patriotyczno- religijnej, w których jasno wyrażał swój negatywny stosunek do rzeczywistości komunistycznej. Inwigilowany stale przez SB i jej tajnych współpracowników, był objęty rozpracowaniem przez Biuro Studiów MSW, wskutek czego w latach 1985-1987 otrzymał zastrzeżenie (zakaz?) wyjazdów zagranicznych.

https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/665204

Janusz Atlas (ur. 30 stycznia 1949 r. w Warszawie, zm. 3 stycznia 2010 r. w Warszawie) – jeden z najbardziej znanych dziennikarzy sportowych. Absolwent Wydziału Prawa na Uniwersytecie Warszawskim.

W trakcie swojej kariery dziennikarskiej, współpracował i publikował w m.in. "Sztandarze Młodych", "Sportowcu", "Tempie", "Przeglądzie Sportowym", "Kulisach" czy też "Szpilkach". Jako dziennikarz sportowy, przede wszystkim zajmował się tematyką polskiej piłki nożnej. Przez wiele lat był związany z tygodnikiem „Piłka Nożna”, gdzie m.in. pełnił funkcję zastępcy redaktora naczelnego.

W 1988 r. otrzymał nagrodę trzeciego stopnia "Złotego Pióra", przyznawaną przez Klub Dziennikarzy Sportowych, trzykrotnie również uhonorowany piłkarskim Oskarem stacji telewizyjnej Canal Plus dla najlepszego dziennikarza prasowego. Odznaczony został także Złotym Krzyżem Zasługi.

Janusz Atlas był autorem kilku publikacji, wystąpił również epizodycznie w kilku filmach m.in. w "Życiu Kamila Kuranta".

Janusz Atlas znalazł się w zainteresowaniu Służby Bezpieczeństwa w 1972 r., jako osoba przeznaczona do ewentualnego werbunku na tajnego współpracownika. Ostatecznie, ze względu na zdecydowaną odmowę kontaktów z SB, do współpracy nie doszło. W latach 80. Janusz Atlas był inwigilowany przez SB jako sympatyk "Solidarności", przeprowadzono z nim nawet tzw. "rozmowę profilaktyczno – ostrzegawczą".

https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/63649

Katalog funkcjonariuszy aparatu represji PRL

Aleksy Antkiewicz (ur. 12 listopada 1923 r. w Katlewie, zm. 3 kwietnia 2005 r. w Gdańsku)- polski bokser, zwany "Bombardierem z Wybrzeża", pięciokrotny mistrz Polski, medalista Igrzysk Olimpijskich w Londynie (1948 r.), gdzie wywalczył medal brązowy oraz w Helsinkach (1952 r.) medal srebrny. Wybrany w 1948 r. najlepszym sportowcem roku w plebiscycie "Przeglądu Sportowego". Będąc na etacie milicyjnym KW MO w Gdańsku od 1947 r., nie pełnił obowiązków typowo milicyjnych a poświęcił się pracy nad zorganizowaniem Klubu Sportowego "Gwardia" Gdańsk (powstałego w wyniku przeniesienia Milicyjnego Klubu Sportowego z Gdyni) i przygotowaniu się do Igrzysk Olimpijskich. W czasach PRL kluby sportowe, a w szczególności pięściarskie, były klubami resortowymi (milicyjnymi, wojskowymi), a sportowcy pozostawali zawieszeni na etatach poszczególnych jednostek resortowych.

W opiniach służbowych chwalony za dobry zmysł organizacyjny, czego dowodem było podniesienie klubu do wysokiego poziomu, co przyniosło sukces w postaci kolejnych medali zdobywanych podczas ważnych imprez sportowych. Po zakończeniu kariery sportowej został trenerem sekcji bokserskiej GKS "Wybrzeże", gdzie jego wychowankami byli znakomici pięściarzem.in. Henryk Dampc, Hubert Skrzypczak. Prowadził również szkółkę bokserską. Służbę w MO zakończył w 1972 r.

https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/42031

Biuro Lustracyjne, realizując ustawowe zobowiązania nałożone na Instytut Pamięci Narodowej, systematycznie uzupełnia spis osób pełniących funkcje publiczne oraz katalogi: "osób rozpracowywanych przez organy bezpieczeństwa PRL", "osób zajmujących kierownicze stanowiska partyjne i państwowe PRL" oraz "funkcjonariuszy organów bezpieczeństwa PRL".

Dotychczas, w katalogach zostały zamieszczone informacje o 18.216 osobach "rozpracowywanych" przez organa bezpieczeństwa PRL, o 107.134 funkcjonariuszach organów bezpieczeństwa państwa komunistycznego oraz o 32.850 osobach na kierowniczych stanowiskach partyjnych i państwowych PRL. Wykaz dotyczący pełniących obecnie funkcje publiczne zawiera informacje o 5236 osobach.

Link do komunikatu z 23 maja 2022 r. o uzupełnieniu katalogów przez Biuro Lustracyjne IPN: https://ipn.gov.pl/pl/dla-mediow/komunikaty/164816,Biuro-Lustracyjne-uzupelnilo-katalogi.html.

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi odpowiedzialność za jego treść – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe.(PAP)

kom/ ksi/ pat/