MKiŚ: ograniczanie zakwitów złotej algi – spotkanie z Polskim Związkiem Wędkarskim (komunikat)

- Ministerstwo Klimatu i Środowiska informuje:

Koordynowanie działań w zakresie ograniczania skutków ewentualnych nowych zakwitów "złotej algi" było głównym tematem narady, której przewodniczyli wiceministrowie klimatu i środowiska Małgorzata Golińska i Jacek Ozdoba. W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele zarządu Polskiego Związku Wędkarskiego, Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, nadodrzańskich urzędów wojewódzkich, a także Ministerstwa Infrastruktury i Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie.

Koordynacyjna narada z Polskim Związkiem Wędkarskim zorganizowana została w celu zwiększenia skuteczności wykrywania i ograniczania rozprzestrzeniania się zakwitów "złotej algi". W trakcie spotkania przedstawiono też dotychczasowe działania rządu na rzecz przeciwdziałania skutkom toksycznych zakwitów złotych alg oraz prace nad odbudową biologiczną ekosystemu Odry.

"Na odbudowę bioróżnorodności Odry między innymi poprzez zarybianie, jak i inne systemowe działania dotyczące odbudowy ekosystemu przeznaczyliśmy 14 mln zł" – mówiła wiceminister Małgorzata Golińska, główny konserwator przyrody.

Środki na te działania są uruchamiane przez WFOŚiGW. Obecnie zakończono weryfikację przez naukowców Instytutu Rybactwa Śródlądowego obszarów, na których można już wznowić zarybienia. Program ma na celu przywrócenie populacji ryb i odbudowy ekosystemu Odry sprzed kryzysu oraz jej walorów przyrodniczych. Działanie to przyczyni się do odbudowy różnorodności biologicznej, co wpłynie na lepsze zarządzania żywymi zasobami rzeki oraz ich skuteczniejszej ochrony. W ramach programu planowane jest zarybianie zgodnie z aktualnymi operatami rybackimi lub innymi dokumentami, potwierdzającymi konieczność zarybiania, w tym m.in. pozyskiwanie tarlaków jako genetycznej bazy wyjściowej do produkcji materiału zarybieniowego; odtworzenie tarlisk jako naturalnych miejsc odbudowy ekosystemu flory i fauny związanych z namnażaniem ryb i skorupiaków; a także monitoring ssaków żyjących w ekosystemie Odry.

Działania – o ile korzystnie wpłyną na główny nurt – będą mogły być prowadzone także na dopływach. Będą to dotacje w wysokości 100 proc. dla jednostek, które są uprawnione do zarybiania wód. Program, którego celem jest odbudowa ekosystemu i różnorodności biologicznej Odry jest zaplanowany na lata 2022-2025. O środki będą mogły wnioskować podmioty uprawnione do zarybiania, w tym m.in. uczelnie i instytuty badawcze, organizacje pozarządowe i społeczne, organizacje producentów ryb, organy administracji publicznej lub parki narodowe.

"Zagrożenie w postaci +złotych alg+ wymaga koordynacji wielu służb. Współpracujemy z wędkarzami, bo do zminimalizowania skutków zakwitów potrzebne jest ograniczanie rozprzestrzeniana się złotej algi" – powiedział wiceminister Jacek Ozdoba.

Podczas spotkania zaprezentowano instrukcję postępowania dla służb przygotowaną w resorcie klimatu i środowiska, która uruchamiana jest na podstawie obowiązującej procedury Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska.

Na jej podstawie wojewodowie opolski i dolnośląski podjęli działania o odcięciu siatkami możliwości wpływania ryb do starorzeczy, w których stwierdzono występowanie toksyn złotej algi. Ma to uchronić ryby wpływające obecnie na płytsze wody na tarło. Jednocześnie, by nie rozprzestrzeniać algi na inne akweny zaleca się dezynfekcję i osuszanie sprzętu pływającego i wędkarskiego zabieranego z obszarów dotkniętych występowaniem inwazyjnego glonu.

"Jednolity, trzystopniowy system ostrzegania wykorzystuje badania parametrów oraz wskaźników, takich jak m.in. temperatura, odczyn pH, stosunek azotu i fosforu, zasolenie oraz obecność fitoplanktonu, w tym +złotych alg+. Dostrzegamy zależność między masowym zakwitem złotej algi, a występowaniem w wodzie związków azotu i fosforu, m.in. ze ścieków komunalnych. Dlatego prowadzone są kontrole podmiotów dokonujących takich zrzutów" – mówił główny inspektor ochrony środowiska Krzysztof Gołębiewski.

W ramach przeprowadzonych działań, mających wyjaśnić okoliczności śnięcia ryb w Odrze, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska skontrolował 300 podmiotów posiadających pozwolenia wodnoprawne. W ramach cyklu kontroli żaden WIOŚ nie stwierdził, aby sytuację na Odrze spowodowała działalność konkretnego kontrolowanego zakładu. Stwierdzone natomiast zostały naruszenia, m.in.: wykonywanie badań jakości i ilości ścieków oczyszczonych z nieprawidłową częstotliwością, odprowadzanie do rowu melioracyjnego nieoczyszczonych ścieków, przekroczenie dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń w odprowadzanych ściekach, odprowadzanie ścieków bez wymaganego pozwolenia wodnoprawnego.

Aktualnie trwa akcja zabezpieczenia starorzeczy w celu ochrony ryb przed skutkami działania toksyny złotej algi. Siatkami utrudniającymi przemieszczanie się ryb zabezpieczono starorzecza rzeki Odry w miejscowości Januszkowice w województwie opolskim. W zależności od rozwoju sytuacji niewykluczone są zabezpieczenia w innych lokalizacjach.

"Jesteśmy bogatsi o doświadczenia sprzed roku i wiedzę naukową, która pomoże zmniejszyć ryzyko zakwitu +złotej algi+" – powiedział Andrzej Szweda-Lewandowski, Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska.

Opracowana procedura monitorowania złotej algi i instrukcja dla służb dotyczy 3 poziomów reagowania: od monitoringu do działań zaradczych przy zakwicie i uwolnieniu przez algę toksyny. W przypadku wykrycia masowego zakwitu "złotej algi" i zagrożenia skażeniem toksyną, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska powiadamia służby i instytucje na szczeblu krajowym i wojewódzkim w ciągu jednej godziny. Zgodnie z dokumentem wystąpienie stopni alarmowych uzależnione jest od wielkości parametrów oraz wskaźników, takich jak m.in. temperatura, odczyn pH, stosunek azotu i fosforu, zasolenie oraz obecność fitoplanktonu, w tym "złotych alg".

"Polski Związek Wędkarski odrobił pracę domową, wiemy, z czym się musimy mierzyć. Jesteśmy na pierwszym froncie w kontakcie z użytkownikami wód" - powiedziała Beata Olejarz prezes zarządu Polskiego Związku Wędkarskiego.

Podczas spotkania podsumowano aktualną gotowość do działania w zakresie ewentualnego zagrożenia zakwitem "złotej algi" (Prymnesium parvum) w tym wdrożenie rekomendacji zespołu ekspertów ds. sytuacji w Odrze. Ustalono stałe spotkania służb i instytucji na poziomie wojewódzkim z udziałem przedstawicieli PZW.

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi odpowiedzialność za jego treść – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe. (PAP)

kom/ mick/