MKiŚ pracuje nad ustawą wdrażającą Europejski akt o surowcach krytycznych oraz nad Krajowym Programem Poszukiwań Surowców Krytycznych (komunikat)

- Ministerstwo Klimatu i Środowiska informuje:

Wkrótce rozpoczną się konsultacje projektu ustawy o zapewnieniu dostępu do surowców krytycznych, w tym do surowców ważnych dla krajowej gospodarki (UC83). Do końca roku zostanie też przygotowany Krajowy Program Poszukiwań Surowców Krytycznych. O szczegółowych założeniach obu dokumentów, także w kontekście konieczności wdrażania Europejskiego aktu o surowcach krytycznych (CRMA), mówili na wspólnej konferencji prasowej główny geolog kraju, wiceminister klimatu i środowiska prof. Krzysztof Galos oraz dyrektor Państwowego Instytutu Geologicznego - Państwowego Instytutu Badawczego prof. Krzysztof Szamałek.

NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE:

1. Działania na rzecz zapewnienia stabilnych, bezpiecznych i zrównoważonych dostaw surowców krytycznych dla polskiej gospodarki będą polegać m.in. na:

- podjęciu nowych, długofalowych inicjatyw m.in. zwiększenia wykorzystania własnych zasobów geologicznych, odzysku surowców czy podejmowania nowych partnerstw strategicznych,

- przygotowaniu oraz aktualizowaniu dokumentu Polityki Surowcowej Państwa,

- monitorowaniu ryzyk dostaw surowców,

- opracowaniu i realizacji wieloletniego krajowego programu poszukiwań źródeł surowców krytycznych, zaakceptowanego przez Radę Ministrów.

2. MKiŚ w ciągu najbliższego miesiąca przedłoży projekt ustawy, która umożliwi implementację rozporządzenia UE w sprawie bezpiecznych i zrównoważonych dostaw surowców krytycznych (Critical Raw Materials Act - CRMA).

Ministerstwo Klimatu i Środowiska przygotowało projekt krajowej ustawy wdrażającej zapisy Europejskiego aktu w sprawie surowców krytycznych (z ang. Critical Raw Materials Act, CRMA). Dokument określi obowiązki instytucji państwowych w zakresie wdrażania zasad i obowiązków wynikających z CRMA. Wiodącą rolę w tym procesie będzie pełnił Główny Geolog Kraju. Ustawa będzie ściśle powiązana z nową polityką surowcową Polski, której projekt zostanie przedłożony do akceptacji Rady Ministrów w ostatnim kwartale tego roku.

Czym jest europejski akt o surowcach krytycznych?

CRMA, to unijne rozporządzenie, które w kompleksowy sposób zabezpiecza zrównoważony i odporny łańcuchów dostaw surowców krytycznych dla UE.

Dokument ten precyzyjnie definiuje dwa kluczowe pojęcia dotyczące surowców w Unii Europejskiej - surowce krytyczne i surowce strategiczne.

"Dokument ten wprowadza wiążące pojęcia nie tylko surowców krytycznych (CRM) dla Unii Europejskiej, uwzględniając ich znaczenie gospodarcze oraz ryzyko związane z dostawami, lecz również surowców strategicznych (SRM). Surowce strategiczne to szczególna podkategoria surowców krytycznych, które odgrywają kluczową rolę w zielonej i cyfrowej transformacji UE, a także w rozwoju technologii obronnych i kosmicznych. W odniesieniu do surowców strategicznych, CRMA wyznacza ambitne cele gospodarcze dla Unii Europejskiej na rok 2030" - powiedział główny geolog kraju, wiceminister klimatu i środowiska prof. Krzysztof Galos.

Cele wyznaczone na 2030 r. zakładają, że co najmniej 10 proc. rocznego całkowitego zużycia danego surowca w UE ma pochodzić z własnego wydobycia w obrębie UE, 40 proc. z przetwórstwa w obrębie UE, a 25 proc. z recyklingu w obrębie UE. Dodatkowo z jednego państwa spoza UE może pochodzić nie więcej niż 65 proc. dostaw do krajów Wspólnoty. Zapobiegnie to uzależnieniu unijnej gospodarki od dostaw z jednego kierunku.

Rozporządzenie CRMA zobowiązuje także państwa członkowskie do opracowania i realizacji krajowych programów poszukiwań surowców krytycznych, ustanawia mechanizmy monitorowania ryzyka łańcucha dostaw surowców krytycznych (w tym systemy wczesnego ostrzegania) oraz gromadzenia zapasów strategicznych tych surowców.

Przepisy CRMA do polskiego porządku prawnego zostaną zaimplementowane na mocy ustawy o zapewnieniu dostępu do surowców krytycznych, w tym do surowców ważnych dla krajowej gospodarki (UC83).

Ustawa już wkrótce trafi do konsultacji.

Więcej o projekcie ustawy o zapewnieniu dostępu do surowców krytycznych, w tym do surowców ważnych dla krajowej gospodarki (UC83): https://www.gov.pl/web/premier/projekt-ustawy-o-zapewnieniu-dostepu-do-surowcow-krytycznych-w-tym-do-surowcow-waznych-dla-krajowej-gospodarki

Krajowy Program Poszukiwań Surowców Krytycznych

"Przygotowanie i realizacja krajowego planu poszukiwań źródeł surowców krytycznych oraz realizacja projektów strategicznych to dwa najważniejsze spośród licznych działań mających na celu zabezpieczenie i dywersyfikację dostaw na rynek europejski surowców określanych jako krytyczne" - powiedział główny geolog kraju, wiceminister prof. Galos.

Jak wyjaśnił, surowce krytyczne są fundamentem nowoczesnych technologii, są niezbędne dla transformacji energetycznej, rozwoju elektro mobilności i cyfryzacji. Niektóre z tych surowców są również ważne dla rozwoju przemysłu obronnego i kosmicznego.

"Bez tych surowców rozwój zrównoważonej, nowoczesnej gospodarki nie jest możliwy"- dodał.

Zgodnie rozporządzeniem CRMA Ministerstwo Klimatu i Środowiska wspólnie z Państwowym Instytutem Geologicznym - Państwowym Instytutem Badawczym przygotowało projekt Krajowego Programu Poszukiwań Surowców Krytycznych, który ma stanowić plan eksploracji potencjalnych złóż kopalin mineralnych, potencjalnych źródeł do produkcji surowców krytycznych.

Projekt Programu zakłada wydatkowanie w latach 2026-2033 łącznie ponad 180 mln zł na prace mające na celu wstępne poszukiwanie złóż kopalin do produkcji surowców krytycznych. Obejmą one obszary, gdzie istnieją przesłanki do występowania złóż takich kopalin, ale do tej pory ich nie udokumentowano. W pierwszej kolejności będzie to dotyczyło potencjalnych źródeł takich surowców jak miedź, węgiel koksowy, platynowce, grafit, fosforyty, baryt i fluoryt oraz surowce skaleniowe, w drugiej kolejności - m.in. nikiel i kobalt, arsen i bizmut, boksyty, krzem i stront.

Program będzie miał charakter programu rządowego, a środki przeznaczone na jego realizację będą miały charakter środków publicznych.

"Patrząc na pierwszy rok wdrażania CRMA, możemy powiedzieć, że był to rok intensywnej pracy, realnych decyzji i pierwszych konkretnych efektów. Dwa działania są ważnymi przykładami tego, co osiągnięto do tej pory. Po pierwsze - wybór strategicznych projektów, po drugie - przygotowanie projektu krajowego programu poszukiwania złóż do produkcji surowców krytycznych. Wdrożenie CRMA, w tym w szczególności realizacja krajowego programu poszukiwań oraz projektów strategicznych, a także inne działania nierozerwalnie związane z projektowaną ustawą o zapewnieniu dostępu do surowców krytycznych, to ważne kroki na długiej drodze do poprawy bezpieczeństwa surowcowego Unii Europejskiej, w tym Polski"- podsumował prof. Krzysztof Galos.

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi odpowiedzialność za jego treść – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe. (PAP)

kom/ wm/ lm/