MRiRW: Przed europejskim rolnictwem szereg problemów. Listopadowe obrady AGRIFISH w Brukseli (komunikat)

- Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi informuje:

Posiedzenie Rady UE ds. Rolnictwa i Rybołówstwa, w którym uczestniczył minister rolnictwa Stefan Krajewski zdominowały tematy związane z bezpieczeństwem żywnościowym i możliwościami ukierunkowanego wsparcia w kontekście Wspólnej Polityki Rolnej po roku 2027 oraz warunki zabezpieczeń unijnego rynku przy zawieraniu umów handlowych z krajami trzecimi, w tym z Ukrainą i blokiem państw Mercosur.

Zdefiniowanie głównych zagrożeń dla bezpieczeństwa żywnościowego oraz analiza kierunkowania różnych form wsparcia, w tym wsparcia dochodów obszarowych przyszłej WPR w stronę wzmacniania bezpieczeństwa żywnościowego w Europie stanowiły dwa kluczowe zagadnienia debaty ministrów rolnictwa krajów członkowskich na dzisiejszej Radzie AGRIHISH.

Wspólna Polityka Rolna po roku 2027

Polska delegacja potwierdziła potrzebę przeglądu wsparcia bezpośredniego pod kątem lepszego ukierunkowania i efektywniejszego wykorzystania środków i podtrzymała obawy związane z włączeniem Wspólnej Polityki Rolnej do jednego planu, obejmującego też inne polityki.

– Propozycje przedstawione przez Przewodniczącą KE Ursulę von der Leyen uważamy jedynie za początek dyskusji; oczekujemy utrzymania dotychczasowej dwufilarowości. Przyszłe rozwiązania powinny gwarantować skuteczne mechanizmy uczciwej konkurencji, dlatego nadal popieramy strukturę WPR z odrębnym i adekwatnym do potrzeb budżetem oraz odrębnymi ramami prawnymi. W pełni popieramy wspólną deklarację zainicjowaną przez Włochy – powiedział w trakcie unijnej debaty minister rolnictwa Stefan Krajewski.

Prezentując polskie stanowisko minister zauważył, że instrumenty wsparcia dochodu rolniczego pozwalają zwiększyć przewidywalność przepływów finansowych w ramach prowadzonej działalności rolniczej, czego efektem będzie zapewnienie ciągłości produkcji rolnej. W konsekwencji ten mechanizm przyczynia się do zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego, nawet jeżeli ma to miejsce na poziomie lokalnym.

– Z zadowoleniem przyjmujemy instrumenty wsparcia zaproponowane na kolejny okres, jednakże mamy kilka spostrzeżeń w kontekście ich efektywnego wykorzystania. Na pewno należy zagwarantować odpowiednie środki na skuteczną ich realizację, tym bardziej, że większość z nich jest obowiązkowa – zauważył minister.

Stanowisko polskiej delegacji akcentuje także potrzebę ponownego przeanalizowania pod kątem spodziewanych skutków rozwiązań proponowanych w zakresie degresywności i cappingu. Z uwagi na zróżnicowaną strukturę gospodarstw w poszczególnych państwach, strona polska proponuje, aby dopuszczalne było stosowanie wyższych progów cappingu, przy jednoczesnym uwzględnieniu roli największych gospodarstw w zapewnieniu bezpieczeństwa żywnościowego.

– Pozytywnie oceniamy propozycję ukierunkowania wsparcia na młodych rolników. Uważamy jednak, że działania z pakietu startowego dla młodych rolników powinny być dobrowolne zarówno dla państw członkowskich, jak i dla samych rolników – powiedział minister, wskazując jednocześnie na pozytywny odbiór rozwiązania zaproponowanego przez Komisję, w którym wsparcie dedykowane jest również małym i średnim gospodarstwom rodzinnym.

Polska opowiada się za rozszerzeniem zakresu wsparcia związanego z produkcją między innymi o sektor trzody chlewnej, bo jak podkreślił polski minister rolnictwa -szczególną rolę w kontekście bezpieczeństwa żywnościowego odgrywają płatności związane z produkcją i to one pozwalają utrzymać zarówno potencjał produkcyjny rolnictwa, jak i aktywność gospodarczą na obszarach wiejskich.

– Pozytywnie oceniamy propozycję Komisji, dotyczącą opracowania i wdrożenia krajowych planów gotowości i reagowania w zakresie bezpieczeństwa żywnościowego. Może to być istotny wkład w budowę systemu odporności państw członkowskich. W przypadku zaistnienia skrajnych zagrożeń, takich jak konflikt zbrojny lub epidemia, dużym ryzykiem dla bezpieczeństwa żywnościowego stają się przerwane łańcuchy dostaw, co obserwowaliśmy podczas pandemii COVID-19. Dlatego ważne jest posiadanie mechanizmów gwarantujących zachowania ciągłości i dostępności dostaw, do czego przyczyniają się rezerwy produktów rolnych – powiedział w Brukseli minister Krajewski i potwierdził pozytywną opinię Polski w sprawie utworzenia spójnego systemu wymiany informacji nt. posiadanych rezerw, który Komisja planuje stworzyć na poziomie całej UE.

Warto zauważyć, że obecnie każdy z krajów członkowskich posiada osobną metodologię określania swoich rezerw rolnych w podmiotach prywatnych, co w konsekwencji oznacza, iż na poziomie całej UE nie istnieją jednolite i wiarygodne dane w tym zakresie. Jak wskazał minister Krajewski, przy tworzeniu systemu należy mieć na uwadze, by przepisy unijne uwzględniły specyfikę poszczególnych państw w zakresie kompetencji krajowych, w tym w obszarze zarządzania własnymi systemami rezerw.

Umowy handlowe z Ukrainą i krajmi Mercosur

Rada UE ds. Rolnictwa i Rybołówstwa ponownie zaakcentowała potrzebę położenia szczególnego nacisku na kwestię zacieśnienia stosunków między UE a Ukrainą, wskazując, iż handel produktami rolno-spożywczymi między UE a Ukrainą ma zasadnicze znaczenie dla ukraińskiej gospodarki.

Polska delegacja przypomniała duże zaniepokojenie środowisk rolniczych, które jest wywoływane porozumieniami handlowymi z Ukrainą i umową UE-Mercosur.

W tym kontekście minister Krajewski wskazał na pilną potrzebę monitorowania importu oraz zabezpieczenie wsparcia finansowego dla rolników. Jednocześnie nasza delegacja potwierdziła podtrzymanie negatywnego stanowiska polskiego rządu wobec umowy UE–Mercosur.

– Patrzymy z niepokojem na rynek cukru, z drugiej strony na wołowinę i drób który mógłby się pojawić z krajów Mercosur i zakłócić relacje rynkowe. Dlatego tak ważne są klauzule ochronne i mechanizmy hamulcowe oraz większe pieniądze na zabezpieczenie interesów polskich rolników. Powinniśmy śledzić rynek i obserwować każdą pojawiającą się sytuację po to, by nie powtórzył się problem, który mieliśmy po zalaniu polskiego rynku zbożem z Ukrainy. Cieszę się, że wiele państw członkowskich ma podobne zdanie. Mam również nadzieję, że wniosek zainicjowany przez europosła Krzysztofa Hetmana znajdzie odpowiednie poparcie w Parlamencie Europejskim, zostanie skierowany do Trybunału Sprawiedliwości i podpisanie umowy uda się odroczyć na kilka lat, które można wykorzystać, żeby wynegocjować jeszcze lepsze warunki dla sektora rolnego – powiedział w Brukseli minister Stefan Krajewski

Apel o dokonanie przeglądu Wspólnej Polityki Rybołówstwa

Po 10 latach od uchwalenia Wspólnej Polityki Rybołówstwa, kluczowego dokumentu, wyznaczającego ramy działań państwach członkowskich w zakresie sektora rybnego, ministrowie rolnictwa UE zgodnie wskazują na potrzebę przeglądu istniejących regulacji. W ich opinii aktualne zapisy dokumentu są rozproszone i niespójne, co powoduje niepewność prawną i biurokratyczne obciążenia dla całego sektora. W obliczu nowych wyzwań i napięć geopolitycznych, zmian klimatu i rosnącej konkurencji walczącej o przestrzeń morską, autorzy Apelu sugerują potrzebę pilnej i ambitnej reformy Wspólnej Polityki Rybołówstwa.

– Polska w pełni popiera Apel o rewizję tego dokumentu. Widzimy konieczność wzięcia pod uwagę zmian, jakie zaszły przez ostatnie ponad 20 lat w zakresie polityki rybackiej, sytuacji geopolitycznej i kluczowych dla UE zasobów – powiedział minister Stefan Krajewski. W prezentowanym stanowisku, polska delegacja opowiedziała się za przygotowaniem regulacji, które odzwierciedlać będą nową rzeczywistość z jaką mierzą się dziś państwa UE.

Biorąc pod uwagę propozycje Komisji, dotyczące przeniesienia ciężaru wydatków budżetowych w kolejnej perspektywie finansowej 2028-2034 na obszary inne niż rybołówstwo, minister Stefan Krajewski zauważył, że celowym działaniem wydaje się dokonanie przeglądu przepisów regulujących wdrażanie dostępnych już środków w ramach Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury. Jak wskazał minister, propozycja zmian przedłożona przez delegację fińską może stanowić krok w stronę efektywnego wykorzystania tej części alokacji, która pozostaje dotąd nieskonsumowana przez państwa członkowskie.

– Dlatego popieramy propozycje zmian w zakresie rozporządzenia o Europejskim Funduszu Morskim i podtrzymujemy stanowisko dotyczące konieczności zwiększenia środków dla sektora rybackiego w ramach nowego okresu programowania.

Jednocześnie Polska poparła obawy delegacji Czech, Węgier i Słowacji, dotyczące znacznego zmniejszenia puli środków przeznaczonych na sektor akwakultury, co jest poważnym zagrożeniem dla jego rozwoju i zmusza tę branżę do konkurowania o fundusze z innymi silnymi sektorami w ramach Planu Partnerstwa Krajowego i Regionalnego (PPKR).

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi odpowiedzialność za jego treść – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe. (PAP)

kom/ kpr/ lm/