MS: Cyfrowa wymiana danych sądowych: Polska z systemem e-EDES (komunikat)

- Ministerstwo Sprawiedliwości informuje:

Polska dołączyła do grona pierwszych państw członkowskich Unii Europejskiej, które uruchomiły usługę komunikacji elektronicznej pomiędzy sądami i innymi organami w sprawach cywilnych i handlowych, wykorzystując system informatyczny e-EDES (e-Evidence Digital Exchange System). Uruchomienie systemu nastąpiło 5 maja br.

System e-EDES stanowi kluczowe narzędzie w usprawnieniu transgranicznego wymiaru sprawiedliwości w sprawach cywilnych i handlowych. Służy on do szybkiego i bezpiecznego elektronicznego przekazywania pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej wniosków o doręczenie dokumentów (w tym pism procesowych i zawiadomień) oraz wniosków o przeprowadzenie dowodów (np. przesłuchanie świadka) w ramach mechanizmów Service of Documents & Taking of Evidence (SoD&ToE).

Pierwszy dokument został już pomyślnie przesłany za pośrednictwem systemu e-EDES do polskiego sądu, a jego nadawcą był sąd niemiecki.

Korzystanie z systemu e-EDES jest obowiązkowe dla państw członkowskich, jednak nie wszystkie kraje zgłosiły gotowość do jego użytkowania w przewidzianym terminie, deklarując przystąpienie w późniejszym okresie. Obecnie, oprócz Polski, z systemu aktywnie korzystają jedynie Niemcy, Luksemburg, Portugalia i Węgry.

Czym jest system e-EDES?

e-EDES (e-Evidence Digital Exchange System) to unijny system informatyczny stworzony, aby zrewolucjonizować sposób, w jaki sądy i inne organy wymiaru sprawiedliwości w różnych krajach członkowskich UE komunikują się ze sobą w sprawach cywilnych i handlowych.

Wyobraźmy sobie sytuację, gdy polski sąd prowadzi sprawę, w której jeden ze świadków mieszka w Niemczech, a ważne dokumenty znajdują się w Portugalii. Dotychczas komunikacja w takich transgranicznych przypadkach często odbywała się w tradycyjny sposób – wysyłając wnioski, dokumenty czy wezwania pocztą. Było to czasochłonne i często obarczone ryzykiem opóźnień, co znacząco wydłużało procesy sądowe.

e-EDES rozwiązuje ten problem, działając jak bezpieczny, szyfrowany kanał komunikacji elektronicznej, stworzony specjalnie dla potrzeb współpracy sądowej w UE.

Zgodnie z wytycznymi Komitetu Wykonawczego (the Committee on Service of Documents and Taking of Evidence), w przypadku, gdy korzystanie z systemu e-EDES jest tymczasowo niemożliwe, komunikacja nadal może odbywać się tradycyjną drogą pocztową.

Główne funkcje e-EDES:

służy przede wszystkim do realizacji dwóch kluczowych, transgranicznych czynności:

- Doręczanie dokumentów (Service of Documents - SoD): Jeśli sąd w jednym kraju UE musi oficjalnie dostarczyć dokument (np. pozew, wezwanie do sądu, orzeczenie) osobie lub firmie znajdującej się w innym kraju UE, wysyła wniosek wraz z dokumentem elektronicznie przez system e-EDES do odpowiedniego organu w tym drugim kraju. Organ ten odpowiada za skuteczne doręczenie dokumentu zgodnie z lokalnymi przepisami. Zastępuje to tradycyjną, papierową korespondencję.

- Przeprowadzanie dowodów (Taking of Evidence - ToE): Gdy sąd potrzebuje przeprowadzić dowód (np. przesłuchać świadka, uzyskać dokumenty, przeprowadzić oględziny) znajdujący się w innym państwie członkowskim, składa wniosek elektronicznie przez e-EDES. Sąd lub organ w państwie, gdzie ma być przeprowadzony dowód, otrzymuje wniosek, realizuje go (np. przesłuchuje świadka na podstawie pytań przesłanych elektronicznie) i przesyła wyniki z powrotem przez system e-EDES do sądu wnioskującego.

Jakie przynosi korzyści?

- Szybkość: Elektroniczna wymiana informacji jest niemal natychmiastowa w porównaniu do przesyłek pocztowych. Skraca to czas oczekiwania na realizację wniosków nawet o tygodnie lub miesiące.

- Skuteczność i niezawodność: Standaryzowane formaty wniosków i bezpieczny kanał przesyłu zmniejszają ryzyko błędów formalnych i zagubienia dokumentów. System zapewnia śledzenie statusu wniosku.

- Oszczędność kosztów: Eliminacja opłat pocztowych i redukcja pracochłonności związanej z papierowym obiegiem dokumentów przekładają się na niższe koszty postępowania, zarówno dla sądów, jak i dla stron.

- Bezpieczeństwo: System zapewnia wysoki poziom bezpieczeństwa danych, co jest kluczowe przy wymianie wrażliwych informacji sądowych.

- Uproszczenie: Procedury transgraniczne stają się prostsze i bardziej intuicyjne dla pracowników sądów.

- Wsparcie dla obywateli i biznesu: Przyspieszenie i uproszczenie procedur sądowych w sprawach transgranicznych ułatwia obywatelom i firmom dochodzenie swoich praw w UE, zwiększając pewność obrotu prawnego i gospodarczego na wspólnym rynku.

e-EDES unowocześnia i przyspiesza współpracę sądową w UE, zastępując powolne i kosztowne metody papierowe. Jest to ważny krok w kierunku cyfrowego wymiaru sprawiedliwości, który czyni transgraniczne postępowania sądowe bardziej dostępnymi, szybkimi i efektywnymi dla wszystkich zaangażowanych stron.

Zapewnienie bezpiecznej i szeroko rozumianej e-komunikacji w obszarze wymiaru sprawiedliwości stanowi jeden z priorytetów Polskiej Prezydencji, za który odpowiedzialne jest Ministerstwo Sprawiedliwości.

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi odpowiedzialność za jego treść – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe. (PAP)

kom/ jj/ mhr/