MS: Minister Żurek po raz pierwszy na formalnym posiedzeniu Rady UE ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (komunikat)

- Ministerstwo Sprawiedliwości informuje:

Minister Sprawiedliwości Waldemar Żurek wziął udział w Radzie UE ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (JHA). Ministrowie dyskutowali o odpowiedzialności za rosyjską agresję w Ukrainie. W tym kontekście omówili m.in. kwestie skutecznego przekazywania dowodów do Specjalnego Trybunału. Ważnymi tematami były też: Europejska Tarcza Demokracji oraz sytuacja Międzynarodowego Trybunału Karnego.

Rosyjska agresja na Ukrainę – walka z bezkarnością

Ministrowie Sprawiedliwości Unii Europejskiej omówili dotychczasowe działania, w tym kwestie wypracowania mechanizmów współpracy ze Specjalnym Trybunałem ds. Zbrodni Agresji przeciwko Ukrainie. Jest to kluczowe dla skutecznego działania tego nowego międzynarodowego organu sądowego. 24 czerwca br. w Strasburgu Sekretarz Rady Europy i Prezydent Ukrainy podpisali dokumenty, które umożliwią jego powstanie.

- Zależy mi, by jak najwięcej państw członkowskich UE zbierało i przekazywało dowody zbrodni popełnionych w Ukrainie. Musimy pociągnąć do odpowiedzialności sprawców i w ten sposób zapewnić ofiarom sprawiedliwość. Dlatego tak ważne jest ustalenie pomiędzy państwami członkowskimi w jaki sposób i na jakich zasadach te materiały powinny trafiać do Specjalnego Trybunału – powiedział minister sprawiedliwości Waldemar Żurek podczas posiedzenia JHA.

Wcześniej (jeszcze w 2022 r.) powstał, przy Eurojust, wspólny zespół dochodzeniowo-śledczy (JIT) szeregu państw (m.in. Polski), który wspiera Ukrainę w rozliczaniu i ściganiu zbrodni popełnionych przez Rosję. W ramach Eurojust, od 2023 r., istnieje również centralna baza dowodów tego typu poważnych międzynarodowych przestępstw (CICED) oraz Międzynarodowe Centrum Ścigania Zbrodni Agresji Przeciwko Ukrainie (ICPA). W bazie CICED przechowywane i analizowane są dowody, by wesprzeć dochodzenia krajowe i międzynarodowe.

Przyszłość Eurojust

Przedstawiciele państw członkowskich nie mieli wątpliwości, że Agencja Unii Europejskiej ds. Współpracy Wymiarów Sprawiedliwości w Sprawach Karnych (Eurojust) jest istotnym elementem umacniania współpracy organów ścigania z całej UE. Agencja m.in. w ostatnich latach wsparła 361 zespołów JIT (jw.). Umożliwiło to skuteczną wymianę dowodów i informacji. W ocenie Polski, przyszłe zadania Eurojustu powinny obejmować również wsparcie walki z transgraniczną przestępczością zorganizowaną i szkolenia dla praktyków oraz doradztwo w zakresie dowodów cyfrowych i nowych technologii, w tym sztucznej inteligencji. Rośnie również rola Eurojust we współpracy z innymi unijnymi instytucjami i agencjami, w tym Prokuraturą Europejską (EPPO), Europolem i OLAF czy europejskimi sieciami sądowymi.

Europejska Tarcza Demokracji

Do końca tego roku Komisja przedstawi dokument, który będzie koncentrował się na walce z dezinformacją, bezpieczeństwie wyborów, wolności mediów i aktywizacji społeczeństwa obywatelskiego.

- Na przykładzie mojego kraju – Polski – mogę jasno powiedzieć: musimy chronić demokrację. Zagrożenie jakie niosą ze sobą partie populistyczne jest ogromne. Dlatego niezbędna jest walka z dezinformacją i zewnętrzną ingerencją w wybory, dbanie o wolność mediów, udział społeczeństwa obywatelskiego w życiu publicznym – powiedział minister sprawiedliwości Waldemar Żurek.

Sankcje USA na MTK

Od lutego 2025 r. pracownicy i sędziowie Międzynarodowego Trybunału Karnego mierzą się z indywidualnymi sankcjami. Ministrowie omówili aktualną sytuację i możliwe ewentualne rozwiązania, by zapewnić sprawne funkcjonowanie Międzynarodowego Trybunału Karnego. W szczególności dotyczy to sędziów MTK, którzy są także obywatelami Unii Europejskiej.

- Ubolewam nad wszelkimi próbami podważania niezależności, integralności i bezstronności Trybunału. Sprawcy najpoważniejszych zbrodni nie mogą pozostać bezkarni. Do tego niezbędny jest MTK. Potrzebne są wspólne unijne rozwiązania, które zapewnią skuteczne i niezależne wykonywanie zadań Trybunału. A także odpowiednią ochronę obywateli UE objętych sankcjami – podkreślał minister sprawiedliwości Waldemar Żurek.

Ministerstwo Sprawiedliwości zawarło umowy z MTK o możliwości wykonywania w Polsce orzeczeń MTK skazujących sprawców zbrodni na kary pozbawienia wolności. Komisja Europejska zaznaczyła, że Międzynarodowy Trybunał Karny stanowi fundament międzynarodowego systemu odpowiedzialności za najpoważniejsze zbrodnie, a wszelkie ataki na tę instytucję są nie do przyjęcia. Komisja poinformowała, że podejmuje działania mające na celu ochronę obywateli UE przed skutkami nałożonych sankcji oraz zapowiedziała ocenę możliwych dalszych kroków i konsultacje z państwami członkowskimi w tej sprawie.

Baza zdjęć dla mediów: MS_GOV_PL’s albums | Flickr (https://www.flickr.com/photos/msgovpl/albums/72177720329683394/)

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi odpowiedzialność za jego treść – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy Prawo prasowe. (PAP)

kom/ azk/ jpn/