Unijne wytyczne dot. stosowania dyrektywy w sprawie tymczasowej ochrony

Wśród wytycznych dotyczących swobodnego przemieszczania się po Unii znalazło się m.in. zalecenie, że osoby przekraczające granicę powinny mieć możliwość otrzymania 15-dniowej wizy oraz że przewoźnicy w żadnym wypadku nie powinni być karani grzywną za ich przewóz. Dzieci powinny mieć pełną ochronę i szybki dostęp do edukacji, opieki zdrowotnej i pomocy psychospołecznej.

Najważniejsze elementy  wytycznych to:

• Wyjaśnienie, kto jest uprawniony do tymczasowej ochrony, na przykład osoby, które korzystały z ochrony międzynarodowej lub równoważnej ochrony krajowej w Ukrainie przed 24 lutego i które zostały wysiedlone z Ukrainy 24 lutego lub później, oraz członkowie ich rodzin.
• Definicja „odpowiedniej ochrony” w prawie krajowym, ewentualnej alternatywy tymczasowej ochrony, którą mogą zaoferować państwa członkowskie i która nie musi być wszędzie taka sama, ale musi być zgodna z Kartą praw podstawowych Unii Europejskiej i z duchem dyrektywy w sprawie tymczasowej ochrony. Wszystkim należy zapewnić poszanowanie godności ludzkiej, a tym samym godny poziom życia.
• Określenie rodzaju dowodów niezbędnych do skorzystania z tymczasowej ochrony lub odpowiedniej ochrony na mocy prawa krajowego.
• Zachęcenie państw członkowskich do rozważenia rozszerzenia tymczasowej ochrony na osoby, które, ściśle rzecz biorąc, nie są objęte zakresem stosowania decyzji, ale potrzebują ochrony, jak np. osoby, które uciekły z Ukrainy krótko przed 24 lutego 2022 roku.

Wytyczne zawierają specjalny rozdział poświęcony najmłodszym. Dzieciom i nastolatkom bez opieki należy niezwłocznie wyznaczyć opiekuna prawnego lub zapewnić odpowiednie przedstawicielstwo prawne. Komisja koordynuje również relokację dzieci i nastolatków bez opieki do innych państw członkowskich. Wszystkie dzieci uciekające przed wojną, niezależnie od ich statusu, powinny mieć pełną ochronę i szybki dostęp do przysługujących im szczególnych praw (w tym do edukacji, opieki zdrowotnej, pomocy psychospołecznej).

Wytyczne dotyczące szczególnych praw przewidzianych w dyrektywie w sprawie tymczasowej ochrony: dokument pobytowy powinien służyć jako potwierdzenie statusu danej osoby w urzędach pracy, szkołach czy szpitalach. Jeśli dokumenty pobytowe nie zostały jeszcze wydane, państwa członkowskie powinny ułatwiać otwieranie rachunków bankowych i dostęp do odpowiednich usług na podstawie dokumentu tożsamości lub dowodu wjazdu na terytorium UE po 24 lutego 2022 r.

Wytyczne zapewniające swobodne przemieszczanie się zarówno przed wydaniem dokumentów pobytowych, jak i po: obywatele Ukrainy mający paszporty biometryczne lub obywatele innych państw, niepotrzebujący wizy krótkoterminowej, aby wjechać do Unii, po wjeździe mogą swobodnie podróżować w strefie Schengen przez 90 dni w ciągu 180-dniowego okresu. Jeśli chodzi o obywateli niezwolnionych z obowiązku wizowego Komisja zaleca, aby państwa członkowskie pierwszego wjazdu wydawały im 15-dniową wizę na granicy, a inne państwa członkowskie nie nakładały kar finansowych na przewoźników, którzy przewożą osoby korzystające z tymczasowej ochrony i nieposiadające ważnych dokumentów wjazdu. Osoby objęte tymczasową ochroną i posiadające dokument pobytowy mają prawo do swobodnego przemieszczania się.

Wytyczne przewidują też zapewnienie pomocy konsularnej przy przesiedleniu osobom bez prawa do pozostania w UE,  w czym może pomóc Frontex.

Źródło informacji: EuroPAP News