Jedz kamczatkę przez cały rok

Jagoda kamczacka należy do kategorii superfood - superowoców o ciemnej skórce, które charakteryzują się działaniem przeciwutleniającym, ponieważ obecne w nich liczne antyoksydanty redukują nadmierne powstawanie reaktywnych form tlenu, co jest powiązane z minimalizowaniem oznak starzenia. Dotychczasowe badania potwierdziły właściwości antyoksydacyjne, ściśle związane z aktywnością przeciwzapalną, antynowotworową, neuroprotekcyjną oraz kardioprotekcyjną. Ponadto udowodniono działanie antyseptyczne, antywirusowe, przeciwdrobnoustrojowe, a także przeciwcukrzycowe.

Owoce przyczyniają się do usuwania z organizmu metali ciężkich i wspomagają niwelizację skutków zatrucia lekami. Co ciekawe, ponieważ wzmacniają potencję, bywają nazywane „viagrą”. Ta nazwa jest wzmocniona oryginalnym kształtem.

Samo zdrowie

Owoce jagody kamczackiej zawierają mnóstwo witamin, minerałów i substancji o działaniu antyutleniającym, takich jak polifenole, flawonoidy oraz witamina C, niezwykle korzystnych dla organizmu człowieka. Daje to wielkie możliwości wykorzystania kamczatki jako rośliny dietetycznej, profilaktycznej, a nawet leczniczej. Eksperci nazwali jej owoce „jagodami wiecznej młodości”, gdyż odnaleźli w nich związki zapobiegające starzeniu się komórek.

Jagoda kamczacka wspomaga też opóźnianie starzenia się siatkówki i leczenie jej choroby, może przyczyniać się do redukcji wielkości tkanki nowotworowej w niektórych postaciach raka, pomaga obniżyć ciśnienie krwi, wpływa na poprawę funkcjonowania mózgu. Wykazuje działanie antydiabetyczne, antybakteryjne i antyadhezyjne (uniemożliwiające zakażenie) dziąseł i przewodu pokarmowego.

Śmiało można stwierdzić, że regularne spożycie tych owoców wpływa pozytywnie na profilaktykę zdrowia, a dieta z jej regularnym spożywaniem jest istotnym elementem przeciwdziałania chorobom cywilizacyjnym.

Jagodowy czerwiec

Jagoda kamczacka znana jest na świecie pod nazwą „haskap”, a w Polsce mniej formalnie – „kamczatką”.

Naturalnie występuje w północnowschodniej Rosji, w Chinach, Japonii i Kanadzie.
Sezon na ten owoc w Polsce rozpoczyna się w czerwcu i trwa do lipca.
I to właśnie w czerwcu tego roku ten gatunek jadło 5,5 mln Polaków, czyli 17 proc. – wynika z badania przeprowadzonego przez Kantar Public Polska. To 70-proc. wzrost, czerwiec do czerwca w stosunku do roku ubiegłego!

Nasze badania z lipca 2021 pokazały, że jagodę kamczacką i jej przetwory jadło co najmniej 3,9 mln osób. Aktualne badania pokazują jeszcze 2,9 mln nowych konsumentów zainteresowanych jej spróbowaniem. Najwięcej jest ich w miastach między 100-500 tys. i wśród osób z wyższym wykształceniem – mówi Urszula Krassowska, dyrektor zarządzający Public Division, Kantar Public Polska.

Nowa borówka

To właśnie jagoda kamczacka jest największym odkryciem i najbardziej oczekiwanym gatunkiem 2022 roku. Spektakularnie rosnącą jej popularność ma oddawać określenie „nowa borówka”. Ma ono też utorować jagodzie drogę do sukcesu na miarę borówki wysokiej. Ten sukces jest w zasięgu ręki, gdyż według badań Kantar chęć spróbowania jagody kamczackiej i jej przetworów deklaruje co piąty Polak - 6,8 mln konsumentów (21 proc. populacji). To samo badanie przekonuje, że 8 proc. Polaków uważa owoce jagody kamczackiej za najbardziej apetyczne, takie, których sam wygląd zachęca do jedzenia.

Ponadto badanie z maja 2022 pokazało, że 10 proc. Polaków widziało, jak uprawia się jagodę kamczacką. Nic dziwnego skoro od 3 lat to jej uprawy są najchętniej odwiedzane zaś samozbiory są promowane w programie „Czas na polskie superowoce!”. Historia Kamczatki przypomina więc historię minikiwi - oba te gatunki udomowili Polacy.

Tak rośnie „owoc młodości”

Plantacje jagody kamczackiej w ostatnich latach zostały założone w każdym województwie. Najwięcej jagody kamczackiej uprawie się jednakże w lubelskim, mazowieckim, łódzkim i małopolskim. Taka uprawa w różnych regionach Polski pozwala wydłużyć czas zbioru nawet o kilka tygodni. Na przykład tegoroczne zbiory jagody haskap w Małopolsce rozpoczęły się około 10 czerwca. W centralnej Polsce zaś z blisko dwutygodniowym opóźnieniem.

Na plantacjach jagody kamczackiej w uprawie jest kilkanaście odmian tego gatunku. W ostatnich sezonach w miarę stabilny, choć często daleki od oczekiwań plon uzyskuje się z odmian 'Vostorg', 'Aurora' i 'Honey Bee'.

Dodatkową zaletą odmiany 'Vostorg' jest doskonała jakość owoców, które można również oferować w sprzedaży detalicznej, gdyż są trwałe.

Mniej wytrzymała jest 'Aurora' - plenna odmiana, której atrakcyjne, duże owoce też można sprzedawać jako deserowe.

Niestety, wiele plantacji założonych jest z odmian, które dają plon na poziomie 1-2 t/ha, a nawet i mniej. Ich uprawa przy obecnie możliwych do uzyskania cenach stała się nieopłacalna. Będzie to wymagało dużych zmian w strukturze nasadzeń. Duże nadzieje wiąże się z nowymi odmianami o rosyjskim, kanadyjskim czy japońskim rodowodzie.

Na bazie obliczeń dr. Dariusza Paszko z Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie szacuje się, że w 2022 r. plony powinny oscylować na wielu dobrze prowadzonych plantacjach średni plon na poziome 2,2 t/ha. Średnie ceny detaliczne deserowych owoców w opakowaniach jednostkowych, przy założeniu wysokich kosztów zbioru i ich przygotowania do sprzedaży powinny przekroczyć 40 zł/kg. Szacunki te uwzględniają koszty produkcji, zbioru i przygotowania owoców do sprzedaży.

Jak jeść kamczatkę? Smaczne przetwory i nie tylko

Smak owoców jagody kamczackiej jest unikalny. To swoista kombinacja smaku wielu innych gatunków owoców jagodowych – maliny, jeżyny, porzeczki i borówki. Balans między kwasowością a słodyczą sprawia, że jagoda haskap ma wiele zastosowań kulinarnych. Swój potencjał przetwórczy zawdzięcza ciekawej goryczce. Soki, dżemy, lody, wina, nalewki nigdy nie są za słodkie. Ma też potencjał cukierniczy.

Przetwórstwo jagody kamczackiej przypomina historię aronii. Powoli się rozkręca, czego dowodem jest wzrost konsumpcji. Wskazują na to choćby badania Kantar – mówi dr inż. Mateusz Woźniak z FreshMazovia.

Jego zdaniem, jagoda kamczacka ma dużą przewagę na starcie. Część odmian jest bowiem idealna do konsumpcji bezpośredniej. W połączeniu z przetwórstwem owoc ten może zająć ważne miejsce w sektorze jagodowym.

Niewątpliwie to owoc przyszłości, XXI wieku, do odkrycia, ale już obecny sezon pokazał, że przybywa jego smakoszy. Wzrost prognozowali zarówno eksperci Kantar, jak i uczestnicy największej na świecie – poświęconej temu gatunkowi - IV Konferencji Kamczackiej. Odbyła się ona w grudniu 2021, była organizowana przez wydawcę czasopisma „Jagodnik”, w Krakowie. W ocenie prelegentów konieczne są jednak zmiany w strukturze nasadzeń i zwiększenie plonów uzyskiwanych z hektara. Dużo do zrobienia jest w kontekście właściwego wyboru odmian. Niewątpliwą zaletą tego gatunku jest jego odporność na choroby i szkodniki, co pozwala produkować go metodami ekologicznymi.

Źródło informacji: Serwis Zdrowie