CIR: komunikat po posiedzeniu Rady Ministrów (komunikat)

- CIR informuje:

Podczas dzisiejszego posiedzenia Rada Ministrów przyjęła:

- projekt ustawy o komornikach sądowych;

- projekt ustawy o kosztach komorniczych;

- projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo prasowe;

- projekt ustawy o wykonywaniu zadań z zakresu promocji polskiej gospodarki przez Polską Agencję Inwestycji i Handlu Spółka Akcyjna.

Rada Ministrów zaakceptowała dokument „Wspólna polityka rolna po 2020 roku – polskie priorytety”.

# # #

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o komornikach sądowych, przedłożony przez ministra sprawiedliwości.

Przywrócenie zaufania do zawodu komornika sądowego oraz zwiększenie nadzoru nad komornikami – to najważniejsze cele projektu ustawy. Nowe prawo zastąpi wielokrotnie nowelizowaną (ponad 40 razy) ustawę z 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji.

Zaproponowane przepisy pozwolą radykalnie ograniczyć liczbę nieprawidłowości związanych z czynnościami komorniczymi. Skalę tych nieprawidłowości pokazują np. dane dotyczące odpowiedzialności dyscyplinarnej komorników. Tylko w ciągu 6 lat liczba wniosków o pociągnięcie komorników do odpowiedzialności dyscyplinarnej wzrosła z 30 w 2010 r. do 102 w 2015 r., co stanowi wzrost o 340 proc.

Projekt ustawy określa podstawowe instytucje prawne związane z ustrojem i zasadami wykonywania zawodu komornika sądowego.

Utrzymano zasadę wyłączności komorników sądowych jako jedynych (obok sądów) organów egzekucyjnych wykonujących orzeczenia wydane w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej. Komornik nadal pozostanie funkcjonariuszem publicznym działającym przy określonym sądzie rejonowym, przy czym prezes tego sądu zwiększy swój nadzór nad wykonywaniem zawodu komornika. Będzie mógł np. złożyć wniosek o odwołanie komornika ze stanowiska, a nawet niezwłocznie odsunąć go od wykonywania czynności w przypadkach stwierdzenia szczególnie rażącego naruszenia prawa.

W projekcie ustawy przyjęto, że komornik ma swoje czynności wykonywać osobiście. Odstąpiono od dotychczasowego przepisu pozwalającego na podejmowanie niektórych czynności egzekucyjnych przez aplikantów komorniczych. Ograniczono też uprawnienia asesorów komorniczych dotyczące prowadzonych postępowań, zwłaszcza w odniesieniu do czynności w terenie. Zmiany te mają zapewnić najwyższy standard czynności egzekucyjnych, które powierzono komornikom – nie zaś ich pracownikom.

Zgodnie z przedstawioną propozycją, komornik nie będzie mógł pełnić funkcji m.in. członka zarządu, rady nadzorczej czy komisji rewizyjnej spółki prawa handlowego. Nie będzie mógł także prowadzić działalności gospodarczej, ani podejmować dodatkowego zatrudnienia. Wyjątkiem będzie zatrudnienie na stanowisku dydaktycznym, naukowo-dydaktycznym lub naukowym (w łącznym wymiarze nieprzekraczającym pełnego wymiaru czasu pracy pracowników zatrudnionych na tych stanowiskach, jeżeli wykonywanie tego zatrudnienia nie przeszkadza w pełnieniu obowiązków komornika). Rozwiązania te upodobnią status komornika do statusu sędziego czy prokuratora i wyeliminują sytuacje, w których komornik mógłby działać w warunkach konfliktu interesów.

Jednocześnie wprowadzono przejrzyste zasady składania przez komorników jawnych oświadczeń majątkowych – na wzór tych, które dotyczą sędziów.

Projekt ustawy przewiduje również, że komornik będzie mógł przyjmować sprawy jedynie z obszaru apelacji, na terenie której działa. Dotychczas mógł on prowadzić sprawy z obszaru całego kraju.

Aby podwyższyć poziom merytoryczny komorników, przyjęto zasadę, że osoba wykonująca ten zawód musi być prawnikiem. Dotychczasowe przepisy umożliwiały wykonywanie zawodu komornika osobom niebędącym prawnikami, co należy ocenić zdecydowanie krytycznie.

Ponieważ komornik jako funkcjonariusz publiczny musi posiadać odpowiednie doświadczenie życiowe, podniesiono granicę minimalnego wieku osoby powoływanej na to stanowisko – z 26 na 28 lat. Rozwiązanie to jest zbliżone do regulacji dotyczących dolnej granicy wieku sędziego.

Jednocześnie obniżono górną granicę wieku komornika – z 70 do 65 lat. Jest to uzasadnione szczególnymi okolicznościami pracy komornika w terenie. Zawód ten wymaga – poza wysokimi kwalifikacjami prawniczymi – również dobrej kondycji fizycznej i odporności psychofizycznej. Przyjęto jednocześnie, że powołanie na stanowisko komornika osób, które w dniu wejścia w życie ustawy ukończyły 65 lat, wygasa z upływem 2 lat od wejścia w życie ustawy, nie później jednak niż z dniem ukończenia 70 roku życia.

W wypadku rażącego lub uporczywego naruszenia prawa przez komornika wprowadzono możliwość odwołania go z urzędu przez ministra sprawiedliwości. Oznacza to rozwinięcie dotychczas przysługujących ministrowi, w określonych przypadkach, uprawnień do odwołania komornika z urzędu.

Nowe przepisy zmieniają także kształt aplikacji komorniczej – większy nacisk położono na przyswojenie zasad etyki i rzetelność w wykonywaniu zawodu komornika. Zaproponowano, aby zakres egzaminu wstępnego obejmował m.in. prawo karne materialne, kwestie związane z ustrojem sądów oraz zasadami wykonywania zawodu komornika.

Określono maksymalny wymiar czasu trwania asesury komorniczej. Dotychczas asesor komorniczy mógł wykonywać swoje obowiązki bezterminowo. Zgodnie z projektem, prezes sądu apelacyjnego będzie odwoływał asesora komorniczego z zajmowanego stanowiska, jeżeli upłynęło 6 lat od pierwszego powołania go na to stanowisko. Przepis ten nie znajdzie jednak zastosowania do osób, które rozpoczęły asesurę, przed wejściem w życie projektowanej ustawy i ustaleniem nowych reguł.

Przywrócono zasadę, że opłaty egzekucyjne stanowić mają należność budżetu państwa, a komornik – w zależności od wyników swojej pracy – otrzyma wynagrodzenie prowizyjne ustalone proporcjonalnie do wysokości pobranych opłat.

W ostatnich latach funkcjonowało rozwiązanie oparte na założeniu, że opłaty egzekucyjne stanowią w całości dochód komornika prowadzącego kancelarię. W konsekwencji doszło do sytuacji faktycznego „sprywatyzowania” władzy publicznej – przynajmniej w zakresie pobierania opłat. Obecnie komornicy nie będą już „przedsiębiorcami” działającymi na własną rękę, lecz funkcjonariuszami publicznymi wynagradzanymi ze środków publicznych.

W projekcie określono kwestie związane z odpowiedzialnością dyscyplinarną komorników i postępowaniem dyscyplinarnym.

Wprowadzono rozwiązania mające, z jednej strony, usprawnić postępowanie dyscyplinarne (z możliwością wniesienia skargi na przewlekłość włącznie), z drugiej zaś – podnieść merytoryczny poziom prowadzonych postępowań i ich rangę. Chodzi m.in. o przyjęcie zasady, że sądem dyscyplinarnym drugiej instancji jest właściwy terytorialnie sąd apelacyjny (a nie jak dotąd – okręgowy). Wprowadzono również możliwość wniesienia kasacji do Sądu Najwyższego, co powinno sprzyjać ujednoliceniu orzecznictwa dyscyplinarnego w skali kraju. Przyjęto też m.in., że komornik będzie odpowiadał za brak nadzoru nad zatrudnionymi asesorami oraz innymi osobami.

Zgodnie z przedstawioną propozycją, wniosek o postępowanie dyscyplinarne będą mogli złożyć: minister sprawiedliwości, prezesi sądów wszystkich szczebli, sędziowie-wizytatorzy, organy samorządu komorniczego oraz komornicy-wizytatorzy. Złożenie takiego wniosku będzie automatycznie rozpoczynać postępowanie przed komisją dyscyplinarną.

Oskarżycielem w postępowaniu dyscyplinarnym będzie rzecznik dyscyplinarny. Niezależnie od działania rzecznika dyscyplinarnego, jako oskarżyciele w postępowaniu dyscyplinarnym, będą mogli występować: minister sprawiedliwości, prezesi sądów, sędziowie-wizytatorzy, organy samorządu komorniczego oraz komornicy-wizytatorzy.

Rzecznika dyscyplinarnego powoływać będzie minister sprawiedliwości, spośród trzech kandydatów przedstawionych przez Krajową Radę Komorniczą.

Kadencja rzecznika dyscyplinarnego i jego zastępców ma trwać 4 lata. Przyjęto rozwiązanie, zgodnie z którym rzecznik dyscyplinarny będzie musiał złożyć ministrowi sprawiedliwości – w terminie do 1 marca każdego roku – sprawozdanie ze swojej działalności za rok poprzedzający. W przypadku odrzucenia sprawozdania, minister będzie mógł odwołać rzecznika przed upływem kadencji. W takim przypadku minister będzie mógł odwołać również jego zastępców. Przyjęte rozwiązanie ma zwiększyć rzeczywistą odpowiedzialność rzecznika dyscyplinarnego za skuteczne ściganie nieprawidłowości w wykonywaniu zawodu komornika.

W projekcie zapisano, że Krajowa Rada Komornicza i inne organy samorządu komorniczego nie będą mogły prowadzić działalności gospodarczej. Obecnie samorząd ten może wykonywać taką działalność, co należy ocenić krytycznie. Komornicy sądowi są bowiem funkcjonariuszami publicznymi, a zatem ich działalność nie powinna być nastawiona na maksymalizację zysku.

Wprowadzono rozwiązanie umożliwiające sądowi uchylenie rygoru natychmiastowej wykonalności w sytuacjach, gdy do wydania wyroku zaocznego doszło na skutek doręczenia odpisu pozwu na błędny adres pozwanego. Ma to służyć wyeliminowaniu sytuacji, w których przez podanie nieaktualnego adresu zamieszkania – po skutecznym wniesieniu sprzeciwu – osoba pozwana przez cały czas postępowania musiała znosić fakt, że jej mienie podlega zajęciu. Rozwiązanie to może w dużej mierze przyczynić się do poprawy sytuacji osób wykonujących działalność gospodarczą i ograniczyć przypadki polegające na „wyłudzaniu” tytułów wykonawczych przed prawomocnym rozstrzygnięciem sprawy.

Wprowadzono obowiązki pouczenia stron o przysługujących im prawach m.in. o przepisach dotyczących ograniczeń egzekucji i istocie instytucji wyjawienia majątku.

W celu usprawnienia postępowania, i w ramach ułatwień dla stron, przewidziano możliwość składania wniosków egzekucyjnych oraz skarg na czynności komorników na urzędowych formularzach, których wzór przygotuje minister sprawiedliwości.

Przewidziano udział Policji w czynnościach egzekucyjnych – z możliwością interwencji policjanta w przypadku stwierdzenia okoliczności uzasadniających podejrzenie popełnienia przestępstwa. Komornik będzie musiał wpisać takie zastrzeżenia do protokołu, jednak ostateczna decyzja o przerwaniu czynności należeć będzie do niego.

O stwierdzeniu uchybień Policja będzie musiała powiadomić właściwego prezesa sądu rejonowego.

Wprowadzono przepis, zgodnie z którym w razie oczywistego naruszenia prawa, kosztami postępowania – wywołanego wniesieniem skargi na czynność komornika

– będzie można obciążyć samego komornika. Powinno to skłonić komorników do większej odpowiedzialności za podejmowane czynności.

Przyjęto rozwiązanie, zgodnie z którym komornik będzie utrwalał przebieg czynności egzekucyjnych poza kancelarią za pomocą urządzeń rejestrujących obraz

i dźwięk. Rozwiązanie to zapewnieni sądowi i stronom kontrolę czynności, przy których – jak wskazuje dotychczasowa praktyka – dochodziło do sytuacji konfliktowych oraz występowało najwięcej przypadków rażącego naruszenia prawa (np. przez zajęcie ruchomości ewidentnie nie należących do dłużnika).

Zmieniono zasady prowadzenia egzekucji z ruchomości przez m.in. precyzyjne określenie katalogu ruchomości niepodlegających zajęciu. Ograniczy to arbitralność

w podejmowaniu decyzji mogących pozbawić dłużnika i jego domowników przedmiotów niezbędnych w codziennej egzystencji, zasad zajęcia ruchomości oraz ich oszacowania.

Zaproponowano, aby ustawa w zasadniczej części weszła w życie 1 stycznia 2018 r.

# # #

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o kosztach komorniczych, przedłożony przez ministra sprawiedliwości.

Wprowadzenie przejrzystych zasad finansowania systemu egzekucji sądowej oraz rozwiązań motywujących dłużników do dobrowolnej spłaty zobowiązań stwierdzonych tytułami egzekucyjnymi – to główne cele nowej ustawy o kosztach komorniczych. Oznacza to, że koszty komornicze będą przedmiotem osobnej ustawy – do tej pory kwestie te były regulowane w ustawie o komornikach sądowych i egzekucji.

W projekcie ustawy określono wysokość kosztów komorniczych oraz zasady ich ponoszenia, a także tryb postępowania w sprawach ich dotyczących.

Zgodnie z projektem ustawy, koszty komornicze obejmują wydatki komornika sądowego w toku postępowania oraz opłaty komornicze (będą to opłaty egzekucyjne oraz opłaty za przeprowadzenie innego postępowania albo za dokonanie innych czynności). Zasadniczo chodzi o postępowania egzekucyjne oraz inne postępowania prowadzone przez komornika, np. w celu sporządzenia spisu inwentarza, a także inne czynności zlecone komornikowi, które nie mają charakteru czynności egzekucyjnych, np. doręczanie pism. Oznacza to, że utrzymano tradycyjny podział kosztów na opłaty i wydatki.

Utrzymano zapis, że prawomocne postanowienie dotyczące kosztów należnych komornikowi podlega wykonaniu – bez klauzuli wykonalności. Nowym rozwiązaniem jest natomiast wskazanie, że za egzekucję kosztów komorniczych nie będzie pobierana opłata egzekucyjna. Pozwoli to wyeliminować sytuację, gdy postanowienia dotyczące kosztów należnych były podstawą rozpoczęcia odrębnych postępowań egzekucyjnych za dodatkową opłatą przed innym komornikiem niż ten, który wydał postanowienie.

W projekcie ustawy zapisano, że tak jak dotychczas, komornikowi należy się zwrot wydatków poniesionych w toku postępowania lub w trakcie innych czynności (określonych w ustawie). W związku z tym wskazano zamknięty katalog wydatków ponoszonych przez komornika. Znajdą się w nim np. koszty uzyskiwania dokumentów lub informacji niezbędnych do prowadzenia postępowania w sprawie oraz koszty doręczenia korespondencji – z wyjątkiem m.in. kosztów doręczenia stronom zawiadomienia o wszczęciu egzekucji.

Nowym rozwiązaniem jest uznanie, że wydatków nie stanowią koszty związane z przekazywaniem środków pieniężnych, z wyjątkiem kosztów przekazów pocztowych oraz kosztów związanych z przekazywaniem środków pieniężnych za granicę. Pozostałe wydatki związane z przekazywaniem środków pieniężnych będą stanowić koszty prowadzonej działalności komorniczej i nie obciążą stron postępowania. Oznacza to zmniejszenie obciążenia stron kosztami egzekucyjnymi. W tym samym celu ograniczono do 60 zł wysokość zaliczki na poczet kosztów związanych z doręczeniem korespondencji w sprawie (jeśli wydatki na ten cel będą wyższe, to można je będzie ściągnąć od dłużnika).

Projekt ustawy szerzej niż dotychczas reguluje zasady opłacania przez wierzyciela zaliczek na poczet wydatków związanych z czynnościami dokonywanymi poza rewirem przez komornika wybranego przez wierzyciela. Uregulowano również zasady pobierania przez komornika zaliczek na poczet wydatków przez niego ponoszonych. Istotnym novum jest zobowiązanie komornika do informowania stron o aktualnym saldzie zaliczek w każdym piśmie do nich kierowanym.

Nowym rozwiązaniem jest także wprowadzenie regulacji dotyczących wynagradzania kuratora ustanowionego przez sąd.

W projekcie ustawy uwzględniono dotychczasową zasadę, że w postępowaniach innych niż egzekucja świadczeń pieniężnych (np. w sprawach o egzekucję świadczeń niepieniężnych lub wykonanie zabezpieczenia roszczenia) – komornik uzależnia podjęcie czynności od uregulowania opłaty przez wierzyciela.

Nową zasadą jest określenie wysokości opłat minimalnych, maksymalnych oraz stałych w sposób kwotowy, a nie w odniesieniu do wysokości wynagrodzeń w gospodarce narodowej, jak to jest obecnie. Brak jest racjonalnych podstaw do tego, aby opłaty komornicze rosły wraz ze wzrostem wynagrodzeń w gospodarce. Nowe rozwiązanie zagwarantuje stabilność i przewidywalność wysokości kosztów egzekucji w trakcie jej trwania.

W celu zwiększenia przejrzystości działań komornika, zaproponowano, aby przynajmniej raz na rok rozliczał on ściągnięte opłaty. Jednocześnie zracjonalizowano wysokość opłat egzekucyjnych przez wskazanie, że opłata minimalna wynosi 100 zł, a maksymalna nie może przekraczać 50 tys. zł (jest to znacząca suma, dlatego jednorazowa opłata przysługująca komornikowi nie powinna być od niej wyższa).

W projekcie ustawy przedstawiono także rozwiązania dotyczące opłat egzekucyjnych w sprawach o egzekucję świadczeń pieniężnych. Określono, że – co do zasady – opłata egzekucyjna ma stałą wysokość określoną jako 10 proc. egzekwowanego roszczenia. Rozwiązanie to oznacza wyeliminowanie dwóch obowiązujących obecnie stawek: podstawowej – 15 proc. i obniżonej – 8 proc.

Zmieniono także stawki przy wpłatach dokonywanych przez dłużnika, uwzględniając zasadę, że wysokość opłaty ma zależeć od rzeczywistego nakładu pracy komornika oraz postawy dłużnika, który może dobrowolnie i niezwłocznie uregulować świadczenie. Dlatego, jeśli dłużnik wpłaci należną kwotę (bezpośrednio komornikowi lub na jego rachunek bankowy) w ciągu 14 dni od daty doręczenia mu zawiadomienia o wszczęciu egzekucji, komornik ściągnie od niego opłatę w wysokości 3 proc. wartości wyegzekwowanego świadczenia, jeśli zaś taka wpłata zostanie dokonana po tym terminie – opłata wyniesie 5 proc.

Przewidziano nowe rozwiązanie dotyczące opłaty pobieranej w razie umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela lub z powodu jego bezczynności – w takim przypadku to wierzyciel będzie musiał uregulować opłatę w wysokości 5 proc. świadczenia pozostałego do wyegzekwowania. Obecnie w takich przypadkach opłata egzekucyjna obciąża dłużnika. Po zmianach, dłużnik będzie ponosił tę opłatę tylko wtedy, gdy wierzyciel wykaże, że umorzenie postępowania było spowodowane tym, że po wszczęciu postępowania dłużnik spełnił świadczenie albo zawarł z wierzycielem porozumienie, co do sposobu lub terminu jego spełnienia.

Wprowadzono zasadę, zgodnie z którą w przypadku niecelowego wszczęcia postępowania egzekucyjnego lub wskazania we wniosku osoby niebędącej dłużnikiem – komornik będzie mógł nierzetelnego wierzyciela obciążyć opłatą w wysokości 10 proc. egzekwowanego świadczenia. Powinno to wyeliminować sytuacje, w których wierzyciele nie dokładają należytej staranności przy charakteryzowaniu dłużnika (np. wskazując nieprawidłowy adres) i doprowadzają w ten sposób do podjęcia czynności egzekucyjnych przeciwko osobom trzecim. Rozwiązanie to powinno też ograniczyć przypadki, kiedy wierzyciel kieruje do komornika wniosek o wszczęcie egzekucji, mimo uprzedniego spełnienia świadczenia przez dłużnika.

Przyjęto, że w przypadku wniosku o wykonanie zabezpieczenia roszczenia pieniężnego oraz europejskiego nakazu zabezpieczenia na rachunku bankowym, zostanie utrzymana zasada, że opłatę ponosi wierzyciel na etapie jego złożenia (opłata ta wzrośnie z 2 do 5 proc.).

Przewidziano również wprowadzenie zmian dotyczących opłat egzekucyjnych za egzekucję świadczeń niepieniężnych (chodzi zwłaszcza o eksmisje).

Jeśli chodzi o pozostałe opłaty (za czynności inne niż prowadzenie egzekucji) – to przewidziano opłatę stałą w wysokości 400 zł, np. za wykonanie przez komornika postanowienia o zabezpieczeniu spadku i sporządzenie spisu inwentarza. Dotychczas opłata za sporządzenie spisu inwentarza ustalana była w odniesieniu do liczby godzin pracy komornika, co nie stanowiło motywacji do sprawnego prowadzenia postępowania.

Ustawa ma obowiązywać od 1 stycznia 2018 r.

# # #

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo prasowe, przedłożony przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego.

Rząd zmienił przepisy dotyczące autoryzacji. Jest to konieczne, bo Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu w wyroku wydanym w 2011 r. uznał, że polskie przepisy dotyczące autoryzacji są niezgodne z Europejską Konwencją Praw Człowieka i naruszają zasady funkcjonowania społeczeństwa demokratycznego, w którym wolność słowa jest wartością nadrzędną. Projekt nowelizacji ustawy wprowadza także regulacje dekomunizacyjne.

Trybunał w Strasburgu rozpoznawał skargę wniesioną przez Jerzego Wizerkaniuka, redaktora naczelnego „Gazety Kościańskiej”, który opublikował w niej wywiad z jednym z posłów bez jego wyraźnej zgody. Doszło do postępowania sądowego przeciwko dziennikarzowi, które zostało warunkowo umorzone na rok, ale sąd nakazał mu zapłatę 1000 zł na cel społeczny. Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu stwierdził jednak, że sankcja nałożona na dziennikarza za publikację tekstu bez autoryzacji była nadmierna i nieproporcjonalna.

Trybunał uznał, że przepisy polskiej ustawy dają osobom, z którymi przeprowadzono wywiad „nieograniczone prawo zapobiegania opublikowaniu przez dziennikarza wywiadu uznanego za kłopotliwy lub niepochlebny, niezależnie od tego jak jest prawdziwy lub dokładny”. Dodatkowo stwierdził, że polskie regulacje „mogą sprawić, iż dziennikarze będą unikać stawiania wnikliwych pytań z obawy, że ich rozmówca może później zablokować publikację całego wywiadu odmawiając autoryzacji lub wybierać rozmówców uznanych za współpracujących, ze szkodą dla jakości debaty publicznej”. Trybunał zwrócił też uwagę na brak terminów, w których autoryzacja powinna być dokonana. Podkreślił, że „wiadomość jest towarem łatwo ulegającym popsuciu i opóźnienie jej publikacji, nawet przez krótki okres, może pozbawić ją całkowitej wartości i zainteresowania nią”.

Z tych względów zaproponowano rozwiązania, które dostosują polskie prawo prasowe do wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.

Autoryzacja została wprowadzona do prawa prasowego w czasach PRL. Na jego podstawie dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji, autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, jeśli nie była ona uprzednio publikowana. Ustawa nie zawiera terminów na dokonanie autoryzacji. Naruszenie wymogu autoryzacji (odmowa lub jej nieprawidłowe przeprowadzenie) uznano w niej za przestępstwo, za które grozi kara grzywny lub ograniczenia wolności.

W nowych przepisach utrzymano zasadę, że dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji, autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi. Nadal autoryzacji nie będzie wymagała wypowiedź, która została opublikowana. Dodano natomiast przepis, zgodnie z którym dziennikarz nie będzie musiał uzyskiwać autoryzacji wypowiedzi wygłoszonej publicznie, np. podczas konferencji prasowej lub innego wystąpienia publicznego. Dziennikarz będzie musiał informować osobę udzielającą informacji o prawie do autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi. Osoba, która będzie chciała skorzystać z tego prawa, musi zgłosić dziennikarzowi żądanie autoryzacji wypowiedzi – niezwłocznie po jej udzieleniu.

Nowe prawo wskazuje terminy na dokonanie autoryzacji. W przypadku udzielania wypowiedzi dla dziennika jej autor miałby na autoryzację 6 godzin od momentu jej udzielenia. W przypadku wypowiedzi dla czasopisma termin ten będzie dłuższy i wyniesie 24 godziny. Jeśli nie dojdzie do przekazania autoryzacji w tych terminach, dziennikarz będzie mógł uznać, że rozmówca nie ma żadnych zastrzeżeń do tekstu i zgadza się na jego publikację w brzmieniu przez niego przedstawionym. Dzięki tym przepisom nie będzie dochodziło do nieuzasadnionego przedłużania procedury autoryzacji, a tym samym blokowania przez rozmówcę publikacji tekstu w prasie.

Wprowadzono także przepisy, które mają chronić dziennikarzy przed wprowadzaniem przez rozmówców – w ramach autoryzacji – znaczących zmian w już udzielonych wypowiedziach lub wywiadach. Autoryzacją nie będzie przedstawianie przez osobę udzielającą informacji nowych pytań lub odpowiedzi albo nowych informacji, a także zmian kolejności wypowiedzi w autoryzowanym tekście przewidzianym do publikacji w prasie. W takiej sytuacji dziennikarz będzie mógł opublikować wypowiedź w pierwotnej wersji.

Według nowych przepisów, brak autoryzacji nie będzie przestępstwem – będzie wykroczeniem. Oznacza to, że dziennikarz nie będzie ponosił już odpowiedzialności karnej, czyli jest to złagodzenie sankcji za brak autoryzacji. Publikowanie wypowiedzi bez umożliwienia osobie udzielającej informacji dokonania autoryzacji będzie podlegać karze grzywny. Żadnej odpowiedzialności nie poniesie dziennikarz, który wprawdzie nie umożliwi dokonania autoryzacji, ale opublikuje cytaty, zgodnie z udzieloną wypowiedzią. Rozwiązanie to zwiększy poziom pewności prawnej dziennikarzy.

Przed wejściem nowych przepisów w życie mają obowiązywać dotychczasowe regulacje. Chodzi o to, aby nie wprowadzać chaosu ponownym wszczynaniem już rozpoczętych procedur autoryzacyjnych.

Do projektu nowelizacji ustawy Prawo prasowe wprowadzono także regulacje dekomunizujące.

Przede wszystkim uchylono przepisy dotyczące realizowania przez dziennikarza ogólnej linii programowej, określonej w statucie lub regulaminie redakcji. Powszechnie uznaje się, że obowiązek podporządkowywania się dziennikarza preferencjom ideowym obowiązującym w redakcji, stanowi ograniczenie wolności słowa i jego wolności do wykonywania obowiązków, zgodnie z własnym sumieniem. Możliwość rozwiązania stosunku pracy w przypadku wyrażania przez dziennikarza własnych poglądów i korzystania z prawa do swobodnej wypowiedzi narusza art. 54 Konstytucji RP (chodzi o zapis, że każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji).

Uchylono przepisy dotyczące Rady Prasowej. Obowiązująca ustawa mówi o Radzie Prasowej, której członkowie powoływani są przez premiera. Mimo obowiązywania tej regulacji, w praktyce Rada Prasowa od dawna nie funkcjonuje – ostatnia została powołana w 1985 r., a po zakończeniu kadencji w 1988 r., nigdy więcej jej nie reaktywowano.

Wskazano, że redaktorem naczelnym dziennika lub czasopisma nie może być osoba skazana za najcięższe przestępstwa przeciwko interesom Polski.

Nowe przepisy mają obowiązywać po 14 dniach od daty ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

# # #

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o wykonywaniu zadań z zakresu promocji polskiej gospodarki przez Polską Agencję Inwestycji i Handlu Spółka Akcyjna, przedłożony przez ministra rozwoju i finansów.

Polska Agencja Inwestycji i Handlu Spółka Akcyjna (PAIH) powstała na bazie Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych (Agencja została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego 2 lutego 2017 r.).

Głównym zadaniem Agencji będzie promocja polskiej gospodarki, ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju polskiego eksportu, a także wspieranie polskich inwestycji w kraju i za granicą oraz przyciąganie zagranicznych inwestycji dających wysoką wartość dodaną do Polski. Ustawowe określenie zadań Agencji stanowi wykonanie postanowień „Strategii na rzecz odpowiedzialnego rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.)”.

PAIH będzie kompleksowo wspierać polskie przedsiębiorstwa eksportowe, z wykorzystaniem nowych instrumentów finansowych i organizacyjnych. Agencja wzmocni aktywność polskich przedsiębiorców na rynkach pozaeuropejskich, głównie w Afryce i Azji. Nowy model wsparcia eksportu pomoże krajowym przedsiębiorcom lokować produkty na całym świecie i stworzy perspektywę osiągania większych zysków wszystkim firmom z Polski, w tym małym i średnim.

Agencja będzie funkcjonować w ramach Grupy Polskiego Funduszu Rozwoju, (wspierającej rozwój polskich przedsiębiorców), co zapewni koordynację jej działań z pozostałymi instytucjami rozwojowymi, podległymi ministrowi rozwoju i finansów.

Agencja będzie centrum wiedzy dla przedsiębiorcy planującego rozwój działalności inwestycyjnej lub eksportowej. Stanie się punktem pierwszego kontaktu dla eksportera i inwestora, którym zapewni kompleksowe wsparcie analityczne i informacyjne, doradztwo kooperacyjne i lokalizacyjne. Na realizację swoich zadań w 2017 r. PAIH otrzyma z budżetu państwa ok. 45,5 mln zł.

W ramach wprowadzanych zmian zlikwidowany zostanie nieefektywny system Wydziałów Promocji Handlu i Inwestycji (WPHI) przy polskich ambasadach i konsulatach. Zostaną one zlikwidowane w ciągu 36 miesięcy od daty wejścia w życie ustawy.

Agencja stworzy natomiast do realizacji swoich zadań sieć nowych zagranicznych biur handlowych, które zastąpią WPHI. Takie biura powstały już w Singapurze, Szanghaju, Nairobi, Teheranie, Ho Chi Minh City (Wietnam) oraz w San Francisco i Meksyku. Docelowo biur ma być co najmniej 69. W krajach, w których nie przewidziano tworzenia zagranicznych biur handlowych Agencji, wsparcie dla przedsiębiorcy będzie udzielane za pośrednictwem jej centrali. Zmiany są konieczne, bo obecna struktura WPHI nie odpowiada potrzebom polskich przedsiębiorców i założeniom nowej polityki rządu ukierunkowanej na ekspansję eksportową na rynki pozaeuropejskie (z 49 WPHI aż 29 udziela wsparcia w Europie).

Zagraniczne biura handlowe Agencji będą nieodpłatnie wykonywały zadania, które dotychczas były bezpłatnie realizowane przez WPHI, a także nowe zadania. Chodzi np. o organizację zagranicznych misji gospodarczych sprofilowanych pod kątem konkretnych branż; realizację programów wsparcia dla poszczególnych rynków lub branż; opracowywanie strategii wejścia przedsiębiorstw na rynki zagraniczne; dokonywanie weryfikacji kontrahentów zagranicznych; świadczenie standardowych usług poza granicami kraju zwiększających dostępność do informacji (pomoc w znalezieniu kontrahentów, zebraniu informacji o certyfikatach, cłach, logistyce, pomoc przy wyborze optymalnej formy prawnej na podjęcie działalności na zagranicznym rynku, uzyskanie dostępu do baz danych, itp.).

W ramach działalności zagranicznych biur handlowych przewidziano także świadczenie usług płatnych. Zaplanowano wprowadzenie odpłatności za usługi świadczone na zamówienie konkretnego przedsiębiorcy, takie jak np.: analiza rynku, czy poszukiwanie partnerów biznesowych pod konkretne działanie biznesowe. Odpłatność jest konieczna ze względu na pracochłonność takich działań i jest zgodna z najlepszymi światowymi praktykami w tym zakresie.

Ustawa ma wejść w życie po 7 dniach od daty jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

# # #

Rada Ministrów przyjęła dokument „Wspólna polityka rolna po 2020 roku – polskie priorytety”, przedłożony przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi.

W dokumencie zaprezentowano polski punkt widzenia na przyszłość polityki rolnej Unii Europejskiej po 2020 r.

Wspólna polityka rolna (WPR) jest jedyną w pełni wspólnotową, umocowaną traktatowo polityką Unii Europejskiej, ważną nie tylko dla rolników i producentów żywności, ale także dla mieszkańców obszarów wiejskich i konsumentów.

Szczegółowe propozycje rozwiązań dla WPR na lata 2021-2028 będą przedstawione przez Komisję Europejską na przełomie 2017 i 2018 roku, najpierw w komunikacie, a następnie w projektach aktów prawnych. Na ich podstawie o nowym kształcie WPR zadecydują rządy państw członkowskich (Rada UE ds. Rolnictwa i Rybołówstwa) oraz Parlament Europejski.

Dla Polski ważne jest, aby unijna polityka rolna po 2020 r. zapewniała równe warunki konkurencji na jednolitym rynku. Wsparcie udzielane rolnikom powinno być zgodne z traktatową zasadą równego traktowania obywateli Unii Europejskiej i nie powinno naruszać zasady niedyskryminacji między producentami wewnątrz UE. W trakcie dalszych prac na forum unijnym będą pojawiać się różne propozycje zmian WPR, dlatego w dokumencie określono kryteria, jakimi Polska będzie się kierować w ich ocenie. Stanowisko Polski będzie aktualizowane na kolejnych etapach unijnego procesu uzgadniania tej polityki.

Polskie stanowisko wobec wspólnej polityki rolnej Unii Europejskiej po 2020 r.

-Wspólna polityka rolna Unii Europejskiej także w przyszłości powinna zapewniać społeczeństwu UE bezpieczeństwo dostaw żywności wysokiej jakości, wspierać konkurencyjność rolnictwa, a także zapewniać stabilne warunki do prowadzenia działalności rolniczej i zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich.

- Budżet na WPR powinien odzwierciedlać korzyści, jakie przynosi ona całej Unii Europejskiej oraz jej cele publiczne. Wysokość budżetu powinna gwarantować pełną wspólnotowość tej polityki w wymiarze finansowym.

- Przyszła WPR powinna zapewniać równe warunki konkurencji na jednolitym rynku UE. Dlatego Polska domaga się wyrównania płatności bezpośrednich między państwami członkowskimi.

- Należy wzmocnić finansowanie i zachować dotychczasowe kryteria podziału środków na wsparcie rozwoju obszarów wiejskich (tzw. II filar WPR) i jednocześnie zapewnić większe zaangażowanie pozostałych polityk unijnych na rzecz rozwoju obszarów wiejskich.

- Obecne rozwiązania wspólnej polityki rolnej stanowią dobrą podstawę do realizacji jej celów także po 2020 r., choć istnieje potrzeba dokonania w niej wielu szczegółowych modyfikacji i uproszczeń.

- Należy utrzymać dotychczasowe trzy komponenty WPR: wspólną organizację rynków rolnych, płatności bezpośrednie oraz wsparcie rozwoju obszarów wiejskich.

- Instrumenty wspólnej organizacji rynków rolnych powinny być aktywnie wykorzystywane, aby skuteczniej przeciwdziałać sytuacjom kryzysowym na tych rynkach (obecne nie są wystarczająco skuteczne).

- Konieczne jest wzmocnienie siły przetargowej producentów rolnych i przetwórców w łańcuchu żywnościowym. Należy zwiększyć zachęty do tworzenia grup i organizacji producentów oraz spółdzielni, tak aby zwiększyć ich udział w rynku.

- Należy skuteczniej wspierać alternatywne kanały dystrybucji, w tym krótkie łańcuchy dostaw oraz lokalne rynki, które sprzyjają rozwojowi produkcji ekologicznej i tradycyjnej oraz wzmacniają więzi między rolnikami a konsumentami.

- Rozwiązania dotyczące wspólnej organizacji rynków rolnych powinny w większym stopniu wykorzystywać już dostępne instrumenty kształtujące popyt na unijne artykuły rolno-spożywcze i zdrowe nawyki żywieniowe konsumentów. Powinny być kontynuowane programy promujące zdrowe odżywianie, które funkcjonują w ramach WPR (np. „Mleko w szkole”, „Owoce i warzywa w szkole”).

- System płatności bezpośrednich powinien być ukierunkowany na podstawowe funkcje polityki rolnej i nowe wspólnotowe wyzwania, przy jego jednoczesnym uproszczeniu.

- Należy zachować możliwość preferencji (ukierunkowanego wsparcia) dla małych

i średnich gospodarstw rolnych.

- Należy utrzymać możliwość stosowania płatności bezpośrednich powiązanych

z produkcją w wybranych sektorach.

- System jednolitej płatności obszarowej SAPS sprawdził się i powinna być możliwość jego stosowania w przyszłości we wszystkich państwach UE. SAPS to uproszczony system płatności bezpośrednich.

- Należy dążyć do wprowadzania realnych uproszczeń systemu płatności bezpośrednich dla rolników i administracji.

- Drugi filar WPR powinien pozostać ważnym elementem systemu zintegrowanych i komplementarnych działań wielu polityk UE (w tym polityki spójności i I-go filaru WPR), wspierających rozwój obszarów wiejskich i realizację rozwojowych, spójnościowych oraz środowiskowych celów UE.

- Ważnym elementem rozwoju obszarów wiejskich (tzw. II filar WPR) powinno pozostać zwiększanie konkurencyjności i innowacyjności szeroko definiowanego sektora rolno-żywnościowego. W ramach II filaru konieczne jest wspieranie transferu innowacyjnych rozwiązań do praktyki rolniczej, które pozwolą godzić krótko- i długofalowe cele ekonomiczne oraz publiczne, w tym związane z ochroną środowiska i klimatu.

- Drugi filar WPR jest ważnym narzędziem realizacji europejskich celów w obszarze ochrony środowiska i przeciwdziałania zmianom klimatu.

- Instrumenty finansowe powinny mieć rolę uzupełniającą wobec grantów.

- Niezbędne jest uproszczenie zasad wdrażania programów rozwoju obszarów wiejskich.

- Konieczna jest koordynacja WPR i innych polityk unijnych (m.in. handlowej, środowiskowej, klimatycznej, energetycznej, rozwojowej, spójności, konkurencji, zdrowotnej), które w coraz większym stopniu wpływają na rolnictwo i produkcję żywności. Jednocześnie osiągniecie celów wyznaczonych w obszarach innych polityk wspólnotowych nie będzie możliwe bez realizacji w pełni wspólnotowej polityki rolnej.

Propozycje polskich priorytetów dotyczące przyszłego kształtu WPR sformułowano na podstawie dotychczasowych doświadczeń, analiz i ocen dotyczących wdrażania wspólnej polityki rolnej w Polsce, badań krajowych i zagranicznych instytucji naukowych, a także wniosków z toczącej się debaty na forum Unii Europejskiej. Zaproponowane przez Polskę priorytety uwzględniają strategiczne cele rozwojowe kraju, określone w „Strategii na rzecz odpowiedzialnego rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.)”, w której „żywność wysokiej jakości” wskazano jako jeden z 10 sektorów strategicznych.

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi odpowiedzialność za jego treść – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe.(PAP)

kom/ agzi/