CIR: komunikat po posiedzeniu Rady Ministrów (komunikat)

- CIR informuje:

Podczas dzisiejszego posiedzenia Rada Ministrów przyjęła:

- projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw;

- projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo upadłościowe oraz niektórych innych ustaw;

- projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz niektórych innych ustaw;

- projekt ustawy o zmianie ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw;

- projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych;

- projekt ustawy o systemie instytucji rozwoju;

- projekt ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw;

- rozporządzenie w sprawie wysokości środków finansowych przeznaczonych na wypłatę pomocy krajowej i pomocy unijnej w ramach finansowania programu dla szkół oraz wysokości stawek pomocy finansowej z tytułu realizacji działań w ramach tego programu w roku szkolnym 2019/2020.

# # #

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra sprawiedliwości.

Projekt przewiduje zwiększenie ochrony małoletnich przed przestępczością seksualną. Zaproponowano także surowsze kary za najcięższe przestępstwa. Prace nad tymi rozwiązaniami trwały od wielu miesięcy.

Najważniejsze propozycje:

Co do zasady, podwyższenie granicy wieku, z którą związana jest szczególna ochrona prawnokarna małoletnich z 15 do 16 lat.

- Obecnie szczególna ochrona prawnokarna małoletnich, zarówno przy przestępstwie zgwałcenia, jak i przestępstwie seksualnego wykorzystania małoletniego obejmuje osoby poniżej 15 roku życia. W projekcie zaproponowano podwyższenie tej granicy do 16 lat.

Wyłączenie przedawnienia w odniesieniu do zbrodni zgwałcenia małoletniego.

- Obecnie zbrodnia zgwałcenia małoletniego poniżej 15 lat przedawnia się na ogólnych zasadach, czyli po 20 latach od czasu jej popełnienia, a jeżeli w tym czasie wszczęto postępowanie – po upływie 30 lat.

Zaostrzenie odpowiedzialności za najpoważniejsze przestępstwa przeciwko wolności seksualnej wobec małoletnich.

- Obecnie zgwałcenie małoletniego poniżej 15 lat zagrożone jest karą pozbawienia wolności od 3 do 15 lat, a jeżeli sprawca zgwałcenia małoletniego działał ze szczególnym okrucieństwem – od 5 do 15 lat.

- W projekcie zaproponowano, aby sankcje za zgwałcenie małoletniego poniżej 16 lat zostały ukształtowane w następujący sposób:

a) zgwałcenie małoletniego poniżej lat 16 – kara pozbawienia wolności od 5 do 30 lat,

b) zgwałcenie małoletniego poniżej lat 16 pozostającego pod pieczą sprawcy – kara pozbawienia wolności od 8 do 30 lat,

c) zgwałcenie małoletniego poniżej lat 16, połączone ze szczególnym okrucieństwem – kara pozbawienia wolności od 10 do 30 lat,

d) zgwałcenie małoletniego poniżej lat 16, jeżeli następstwem czynu jest jego śmierć – kara pozbawienia wolności od 10 do 30 lat albo kara dożywotniego pozbawienia wolności.

- Jeżeli chodzi o przestępstwo seksualnego wykorzystania małoletniego mającego mniej niż 15 lat, to obecnie jest ono zagrożone karą od 2 do 12 lat pozbawienia wolności, niezależnie od tego czy polega ono na obcowaniu płciowym z małoletnim, czy też dopuszczeniu się wobec niego innej czynności seksualnej lub doprowadzeniu małoletniego do poddania się lub wykonania takiej czynności seksualnej.

- W projekcie zaproponowano zróżnicowanie odpowiedzialności grożącej za seksualne wykorzystanie małoletniego poniżej 16 lat w zależności od wieku małoletniego oraz od tego czy czyn polega na obcowaniu płciowym z małoletnim, czy też dopuszczeniu się wobec niego innej czynności seksualnej lub doprowadzeniu małoletniego do poddania się lub wykonania takiej czynności. Sankcje za ten typ przestępstwa będą m.in. następujące:

a) obcowanie płciowe z małoletnim poniżej lat 16 – kara pozbawienia wolności od 2 do 15 lat,

b) obcowanie płciowe z małoletnim poniżej lat 16, jeżeli następstwem czynu jest ciężki uszczerbek na zdrowiu – kara pozbawienia wolności od 3 do 20 lat,

c) obcowanie płciowe z małoletnim poniżej lat 7 - kara pozbawienia wolności od 3 do 20 lat,

d) obcowanie płciowe z małoletnim poniżej lat 7, jeżeli następstwem czynu jest ciężki uszczerbek na zdrowiu – kara pozbawienia wolności od 5 do 25 lat.

- Dodatkowo zaproponowano szczególną podstawę do zaostrzenia odpowiedzialności wobec sprawcy za przestępstwo seksualnego wykorzystania małoletniego w sytuacji, gdy małoletni pozostaje pod pieczą sprawcy (opiekuna). W takiej sytuacji sąd będzie miał obowiązek orzec karę pozbawienia wolności przewidzianą za przypisane sprawcy przestępstwo w wysokości od dolnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę.

Możliwość wyłączenia warunkowego przedterminowego zwolnienia wobec sprawcy zabójstwa w związku ze zgwałceniem małoletniego poniżej 16 lat popełnionego w związku z zaburzeniem preferencji seksualnych.

- Projekt stworzy podstawę prawną do orzeczenia przez sąd wyłączenia możliwości skorzystania przez wyżej wymienionego sprawcę z dobrodziejstwa warunkowego przedterminowego zwolnienia z odbycia reszty kary pozbawienia wolności, jeżeli zachodzić będzie wysokie prawdopodobieństwo, że sprawca popełni kolejny czyn zabroniony z użyciem przemocy lub groźbą jej użycia.

Wprowadzenie obowiązkowego zakazu kontaktowania się z pokrzywdzonym, zakazu zbliżania się do niego lub nakazu okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym.

- Projekt zakłada wprowadzenie podstawy prawnej do obowiązkowego orzeczenia przez sąd zakazu kontaktowania się z pokrzywdzonym, zakazu zbliżania się do pokrzywdzonego lub nakazu okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym. Przesłanką orzeczenia tego środka karnego ma być skazanie za przestępstwo seksualne i wniosek pokrzywdzonego. Wniosek pokrzywdzonego będzie w tej sytuacji decydujący i wiążący dla sądu.

Poszerzenie tzw. rejestru pedofilów o informację o zawodzie wykonywanym przez sprawcę w momencie popełnienia przestępstwa.

- Zaproponowano uzupełnienie Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym o zawód wyuczony i wykonywany przez sprawcę w momencie popełnienia przestępstwa. Propozycja ta usprawni pracę organów ścigania, wzbogacając zakres danych służących do profilowania (typowania) sprawców przestępstw na tle seksualnym, zwiększając skuteczność działań ukierunkowanych na zapobieganie i wykrywanie tej kategorii przestępstw. Ponadto, uzupełnienie rejestru o zawód, w powiązaniu z dostępem do policyjnej mapy zagrożeń przestępstwami na tle seksualnym, przyczyni się do poprawy poczucia bezpieczeństwa członków lokalnych społeczności i obniżenia poczucia subiektywnego lęku.

Pozostałe zmiany w projekcie Kodeksu karnego

Elastyczny wymiar kar

- Sądy będą miały możliwość orzekania zgodnie z poczuciem sprawiedliwości i współmiernie do ciężaru winy. Obecnie sędziowie dysponują ograniczonym zakresem kar za najpoważniejsze przestępstwa. Możliwe jest orzekanie kar do 15 lat pozbawienia wolności, osobną karą 25 lat więzienia i dożywotnim pozbawieniem wolności. Nie mogą więc wymierzyć np. kary 18 czy 27 lat więzienia, nawet gdyby była ona odpowiednia.

- W praktyce często decydują się na niższe wyroki, np. 15 zamiast 25 lat więzienia, ze względu na obawę, że wyższą karę podważy sąd odwoławczy. Przestępcy zaś wychodzą na wolność jeszcze wcześniej w ramach warunkowego zwolnienia. Odbyta w rzeczywistości kara nie spełnia więc swojej roli – ani wychowawczej, ani odstraszającej. Nie pozwala też wystarczająco długo odizolować niebezpiecznego przestępcy od społeczeństwa.

- Zmiany zakładają likwidację osobnej kary 25 lat więzienia i wprowadzenie elastycznego wymiaru kar: od miesiąca do 30 lat pozbawienia wolności oraz dożywocia. Przykładowo: przestępstwo zabójstwa – obecny wymiar kary: od 8 do 15 lat więzienia, 25 lat więzienia albo dożywocie; wymiar kary po zmianach: od 10 do 30 lat więzienia albo dożywocie.

Dożywotnie pozbawienie wolności bez prawa do warunkowego zwolnienia

- Zaproponowano karę dożywotniego pozbawienia wolności bez możliwości warunkowego zwolnienia. Ma być ona orzekana wobec sprawców, którzy są trwale niebezpieczni dla społeczeństwa.

- Taką karę sądy będą musiały obowiązkowo orzekać również wobec osób, które zostały w przeszłości skazane na dożywocie albo na 20 i więcej lat więzienia, a dopuściły się kolejnego przestępstwa, za które orzeczono wobec nich dożywocie. W tych przypadkach wyrok dożywocia ma mieć charakter bezwzględny – na zawsze pozbawiać możliwości ubiegania się o warunkowe zwolnienie.

Surowsze kary za najgroźniejsze przestępstwa

- Dla przykładu: w przypadku rozboju z użyciem broni – obecny wymiar kary: od 3 do 15 lat więzienia; wymiar kary po zmianach: od 3 do 20 lat więzienia.

Nowe typy przestępstw

- Do Kodeksu karnego wprowadzono nowe typy przestępstw za czyny, z których część w ogóle nie była dotąd karalna, mimo że była szkodliwa społecznie. To m.in.: przyjęcie zlecenia zabójstwa – od 2 do 15 lat więzienia; kradzież zuchwała, np. kieszonkowa lub gdy złodziej wyrywa torebkę na ulicy – od 6 miesięcy do 8 lat więzienia bez względu na wartość skradzionej rzeczy.

Zaproponowane rozwiązania mają obowiązywać po 14 dniach od daty ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

# # #

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo upadłościowe oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra sprawiedliwości.

Zaproponowano rozwiązania usprawniające działanie modelu upadłości konsumenckiej.

Osoby, które nie prowadzą działalności gospodarczej będą mogły wystąpić o ogłoszenie upadłości w uproszczonej procedurze, tj. bez wyznaczania sędziego-komisarza. Rozwiązanie to pozwoli odciążyć administrację sądową od obsługi najprostszych spraw dotyczących upadłości konsumenckiej. Dzięki temu sądy będą mogły się skupić na bardziej złożonych sprawach związanych z restrukturyzacją i upadłością przedsiębiorców.

Nowe rozwiązanie dotyczy przede wszystkich tych przypadków, w których w masie upadłości brak jest znaczącego majątku pozwalającego na zaspokojenie wierzycieli – w drodze jego sprzedaży i wykonania planu podziału. Chodzi także o sytuacje, w których nie przewiduje się powstania sporów dotyczących wysokości zadłużenia, jego struktury lub trudności z likwidacją masy upadłości.

Zaproponowano możliwość zawierania przez dłużników układów z wierzycielami, z ograniczonym do minimum udziałem sądu, pod kierunkiem licencjonowanego doradcy restrukturyzacyjnego, który będzie jednocześnie czuwał nad wykonaniem tak zawartego układu. Rozwiązanie to pozwoli na znaczące zmniejszenie przyrostu nowych postępowań, w których konieczne jest ogłoszenie upadłości dłużnika.

Aby usprawnić procedurę upadłościową zrezygnowano z konieczności badania przez sąd – na etapie ogłaszania upadłości – zawinienia dłużnika w doprowadzeniu lub pogłębieniu stanu niewypłacalności.

Tak jak w przypadku niewypłacalności przedsiębiorców, o ogłoszeniu upadłości powinien przede wszystkim decydować stan niewypłacalności (stan, w którym dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych), a nie ocena zawinienia dłużnika w doprowadzeniu lub pogłębieniu stanu zadłużenia. Obecnie możliwość oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości na podstawie ustalenia, że dłużnik doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień, jest przyczyną znacznych różnic orzeczniczych w poszczególnych okręgach sądowych, co przyczynia się do powstania na terenie kraju zjawiska tzw. „turystyki upadłościowej”.

Ewentualne niewłaściwe zachowania dłużnika będą badane na etapie ustalenia planu spłat wierzycieli, a zatem wtedy, gdy o zachowaniach dłużnika będą mogli wypowiedzieć się także wierzyciele. Wówczas podejmowana będzie decyzja, czy możliwa jest odmowa oddłużenia, przy czym możliwość tą ograniczono do sytuacji celowego działania nakierowanego na trwonienie majątku, a więc prowadzącego do oczywistego pokrzywdzenia wierzycieli i wynikającego ze złej woli dłużnika. Ustalenie innych istotnych uchybień w zachowaniach dłużnika nie będzie wyłączało oddłużenia, będzie natomiast powodować wydłużenie planu spłaty wierzycieli do 7 lat, w miejsce maksymalnie 3 lat spłaty dla rzetelnego dłużnika.

Bez zmian pozostaje katalog zobowiązań niepodlegających umorzeniu, np. zobowiązania o charakterze alimentacyjnym, do naprawienia szkody wynikającej z przestępstwa lub wykroczenia, wynikające z rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci.

Zgodnie z projektem dłużnikowi, który nie jest przedsiębiorcą, będzie można zaproponować szybką sprzedaż całego podlegającego egzekucji majątku w trybie przygotowanej likwidacji (tzw. „pre-pack”). Rozwiązanie to zwiększy elastyczność dostępnych dla dłużnika opcji szybkiego wyjścia ze stanu niewypłacalności i nowego startu.

Nowe rozwiązania przewidują także obowiązek zaliczania do czasu trwania planu spłaty wierzycieli okresu przedłużającego się postępowania upadłościowego, jeśli ta faza postępowania będzie trwała dłużej niż 6 miesięcy. Ma to ułatwić sprawne przeprowadzenie postępowania oddłużeniowego w dającym się z góry przewidzieć terminie.

Projekt przewiduje jednocześnie skrócenie planu spłaty wierzycieli w przypadku spłaty zobowiązań przez dłużnika na poziomie co najmniej 50 proc.

Dopełnieniem nowych propozycji jest przyjęcie rozwiązania, zgodnie z którym umorzenie zobowiązań bez planu spłat będzie miało charakter warunkowy. Będzie to dotyczyć sytuacji, gdy niezdolność do dokonywania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli będzie wynikała z osobistej sytuacji upadłego, która nie będzie miała charakteru trwałego. Ma to zapobiegać zbyt pochopnemu umarzaniu zobowiązań bez jakichkolwiek spłat na rzecz wierzycieli, a tym samym skłaniać dłużników do podjęcia się wykonania planu spłat, który co do zasady ma trwać maksymalnie 3 lata.

Przyjęto także, że zgłoszenia wierzytelności powinny być składane bezpośrednio doradcy restrukturyzacyjnemu pełniącemu funkcję syndyka. Obecnie zgłoszenia składane są do sądu, a następnie przekazywane syndykom, co w praktyce opóźnia sporządzenie listy wierzytelności przez doradcę restrukturyzacyjnego.

Nowe rozwiązania mają obowiązywać po 6 miesiącach od daty ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem niektórych przepisów, które wejdą w życie w innych terminach.

# # #

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra finansów.

Zaproponowano rozwiązania, które umożliwią wykorzystanie narzędzi informatycznych do odbiurokratyzowania obrotu olejem opałowym i uszczelnienia systemu obrotu tym paliwem.

Celem nowych przepisów jest m.in. połączenie rozwiązań z dwóch ustaw: ustawy o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów (chodzi o elektroniczny rejestr przewozu towarów SENT) oraz ustawy o podatku akcyzowym (chodzi o składanie oświadczeń papierowych). Obecnie prowadzony jest elektroniczny rejestr zawierający dane o przewozach olejów opałowych powyżej 500 litrów. Rejestr ten zostanie rozbudowany o dane dotyczące przeznaczenia olejów opałowych do celów grzewczych – w ten sposób zostanie zlikwidowany system składania sprzedającemu przez kupującego papierowych oświadczeń potwierdzających wykorzystanie oleju opałowego do celów zwolnionych od akcyzy.

Po zmianach przepisów powstanie elektroniczny obieg dokumentacji w obszarze obrotu olejem opałowym. Będzie to elementem wdrażania e-administracji. Projekt ma związek z exposé premiera M. Morawieckiego, w którym mówił o wykorzystaniu narzędzi informatycznych do uszczelnienia systemu podatkowego.

Dodatkowo, nowe przepisy będą sprzyjać ochronie sprzedawców, dostarczających oleje opałowe zweryfikowanym podmiotom (w tym osobom fizycznym) oraz powinny przyczynić się do uszczelnienia systemu podatkowego w obrocie olejem opałowym.

W efekcie, wprowadzone zmiany pozwolą na objęcie systemem monitorowania przewozu i obrotu olejów opałowych, a także usprawnienie kontroli nad jego wykorzystywaniem oraz szybsze wykrywanie przeznaczenia oleju opałowego do celów napędowych bez uiszczenia należnej akcyzy. Ponieważ na olej napędowy jest wyższa akcyza (1196 zł za 1000 litrów) niż na olej opałowy (232 zł za 1000 litrów), to nieuczciwi nabywcy – zamiast do celów grzewczych – używają go niezgodnie z przeznaczeniem, np. do tankowania samochodów, traktorów i maszyn rolniczych.

Zgodnie z nowymi przepisami, do elektronicznego rejestru przewozu towarów SENT trzeba będzie zgłaszać wszystkie przewozy oleju opałowego – obecnie obowiązek ten dotyczy przewozu oleju opałowego w ilości przekraczającej 500 litrów.

Spod obowiązku rejestracji w elektronicznym systemie SENT wyłączono podmioty nabywające oleje opałowe w opakowaniach jednostkowych, których masa brutto nie przekracza 30 kg lub ich objętość nie przekracza 30 litrów i w łącznej ilości nieprzekraczającej jednorazowo odpowiednio: 100 kg lub objętości 100 litrów. Uznano, że skala sprzedaży detalicznej tych wyrobów jest na tyle niewielka, że objęcie podmiotów nabywających obowiązkiem rejestracji – byłoby nadmiernym formalizmem. W tym przypadku dla potrzeb nadzoru wystarczający będzie rejestr prowadzony przez podmioty dokonujące sprzedaży.

Przewidziano również obowiązek złożenia uproszczonego zgłoszenia rejestracyjnego właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego. Konsumenci oleju opałowego (osoby prywatne i firmy dystrybucyjne) będą musieli zarejestrować się (np. elektronicznie) we właściwym urzędzie skarbowym, co będzie skutkować dostarczeniem oleju opałowego na adres konsumenta wskazany w zgłoszeniu. Oznacza to zmniejszenie obowiązków administracyjnych po stronie przedsiębiorców.

Zasadnicza część przepisów ma obowiązywać od 1 września 2019 r., z wyjątkiem pakietu rozwiązań, które wejdą w życie w innych terminach.

Przewidziano wcześniejszy termin na dokonywanie uproszczonych zgłoszeń rejestracyjnych do urzędu skarbowego. Z kolei do końca marca 2020 r. podmioty dokonujące obrotu olejem opałowym będą mogły stosować dotychczasowe regulacje, tj. przyjmować od nabywców papierowe oświadczenia o przeznaczeniu paliw opałowych i składać miesięczne zestawienia tych oświadczeń do urzędu skarbowego.

# # #

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra finansów.

Wzmocnienie nadzoru publicznego nad działalnością biegłych rewidentów i firm audytorskich w Polsce jest podstawowym celem wprowadzanych przepisów. Projekt przewiduje też powołanie Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego, która zastąpi Komisję Nadzoru Audytowego (KNA). Agencja będzie tworzona w drugiej połowie 2019 r., a powierzone jej zadania zacznie wykonywać od 1 stycznia 2020 r.

Z przeprowadzonych analiz wynika, że konieczne jest szersze kontrolowanie firm audytorskich, bowiem firmy te oraz biegli rewidenci odgrywają istotną rolę w transakcjach zawieranych na rynku kapitałowym. Znaczna część zadań dotyczących nadzoru publicznego nad firmami audytorskimi wykonywana jest przez Polską Izbę Biegłych Rewidentów (PIBR), pod nadzorem Komisji Nadzoru Audytowego. Jednak obecnie KNA nie ma odpowiednich narzędzi pozwalających kontrolować jakość usług świadczonych przez firmy audytorskie w obszarze rynku kapitałowego, np. związanych z prospektami emisyjnymi obecnych lub przyszłych emitentów papierów wartościowych.

Dlatego zdecydowano o powołaniu odrębnego organu nadzoru, tj. Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego. Głównymi przychodami Agencji będą opłaty za nadzór pobierane od firm audytorskich. Źródłem jej przychodów mają być również opłaty za rozpatrzenie wniosku o wpis na listę firm audytorskich oraz środki ze zwrotu kosztów postępowania dyscyplinarnego.

Zadaniem Agencji będzie kontrolowanie wszystkich firm audytorskich (prowadzenie kontroli planowych, doraźnych i tematycznych).

Nadzorem publicznym zostaną objęte nie tylko czynności rewizji finansowej (np. badania lub przeglądy sprawozdań finansowych), ale wszystkie usługi atestacyjne i pokrewne, świadczone przez firmy audytorskie, zgodnie z krajowymi standardami wykonywania zawodu. Przykładowo, Agencja będzie nadzorować badania historycznych informacji finansowych, zawartych w prospekcie emisyjnym oraz usługi wydawania listów poświadczających dla przeprowadzających ofertę publiczną.

Ponadto, Agencja będzie miała uprawnienia do prowadzenia postępowań dyscyplinarnych wobec wszystkich biegłych rewidentów, którzy dopuścili się przewinienia dyscyplinarnego (w związku z usługami objętymi standardami wykonywania zawodu) oraz kierowania wniosków do sądu o ich ukaranie. Jej wyłączną kompetencją będzie również prowadzenie postępowań administracyjnych i nakładanie kar na wszystkie firmy audytorskie za przewinienia popełnione w związku ze świadczeniem przez nie usług atestacyjnych i pokrewnych (będących przedmiotem nadzoru publicznego sprawowanego przez Agencję). Ma też prowadzić listę firm audytorskich (zadanie to przejmie od PIBR).

Oznacza to, że pełną odpowiedzialność za funkcjonowanie systemu nadzoru publicznego nad firmami audytorskimi i biegłymi rewidentami będzie ponosić nowo powołana Agencja. Natomiast PIBR zachowa prawo ustanawiania krajowych standardów wykonywania zawodu biegłego rewidenta, zasad etyki zawodowej oraz kontroli doskonalenia zawodowego, a także realizowania zadań dotyczących zatwierdzania i rejestracji biegłych rewidentów. PIBR będzie także prowadziła postępowania dyscyplinarne przeciwko biegłym rewidentom za przewinienia inne niż powstałe przy wykonywaniu zawodu, np. powstałe przy świadczeniu doradztwa czy usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Nowo powołana Agencja będzie państwową osobą prawną nadzorowaną przez ministra finansów. Jej organami będą: prezes i Rada Agencji.

Do Rady Agencji będą wchodzić: prezes, jego zastępca oraz 7 członków (dwaj przedstawiciele ministra finansów oraz reprezentanci: Komisji Nadzoru Finansowego, ministra sprawiedliwości, Polskiej Izby Biegłych Rewidentów (osoba rekomendowana przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów), organizacji pracodawców oraz Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie SA.

Prezes, jego zastępca oraz członkowie Rady Agencji będą powoływani (odwoływani) przez ministra finansów. Ich kadencja ma trwać 4 lata – swoje funkcje będą mogli pełnić maksymalnie przez dwie kadencje.

Znowelizowane przepisy mają obowiązywać po 14 dniach od daty ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem pakietu regulacji, które będą wchodzić w życie w innych terminach (przepisy dotyczące zadań wykonywanych przez Agencję oraz znoszące Komisję Nadzoru Audytowego i Krajową Komisję Nadzoru (organ PIBR) zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2020 r.).

# # #

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych, przedłożony przez ministra przedsiębiorczości i technologii.

Ograniczenie tzw. zatorów płatniczych, powodujących kłopoty z płynnością finansową w firmach jest głównym celem proponowanych zmian. Rząd przygotował przepisy wychodzące naprzeciw oczekiwaniom firm, które uważają, że zatory płatnicze w dużej mierze stoją na drodze do ich rozwoju. Przygotowane rozwiązania będą dotyczyć ok. 2,07 mln firm (mikro-, małych i średnich).

Brak zapłaty w terminie za dostarczone usługi i towary jest bardzo poważnym problemem gospodarczym. Szacuje się, że od 80 do 90 proc. przedsiębiorstw w Polsce nie otrzymuje zapłaty w ustalonym terminie. Sytuację firm dodatkowo pogarsza narzucanie im zbyt długich terminów płatności (nie są rzadkością 80-dniowe terminy płatności).

Z Europejskiego Raportu Płatności za 2017 r. wynika, że blisko połowa polskich firm jest zmuszana do akceptowania długich terminów płatności. Według przedsiębiorców, co czwarty kontrahent zalega z zapłatą, bo jest to dla niego forma taniego kredytowania swojej działalności – unika w ten sposób brania droższych kredytów bankowych. Głównie duże firmy kredytują się kosztem mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw. I chociaż niekorzystnie odbija się to na działalności mniejszych firm (np. powoduje trudności z wprowadzeniem na rynek nowych produktów, prowadzi do ograniczenia obrotów, a w konsekwencji zysków) – to akceptują one taką sytuację, bo zależy im na utrzymaniu dobrych relacji z kontrahentami, którzy mają mocną pozycję w swoich branżach. Jednocześnie przedsiębiorcy, którzy nie otrzymują zapłaty za swoje towary i usługi, przestają mieć środki na regulowanie swoich zobowiązań wobec innych uczestników rynku.

Najważniejsze rozwiązania:

- W transakcjach handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny (administracja publiczna) termin zapłaty nie będzie mógł być dłuższy niż 30 dni od dnia doręczenia faktury, dla publicznych podmiotów leczniczych pozostawiono 60 dni na dokonanie płatności.

- Obowiązkowe będzie stosowanie maksymalnie 60. dniowego terminu zapłaty także w transakcjach, w których wierzycielem jest mikro-, małe lub średnie przedsiębiorstwo a dłużnikiem duża firma (tzw. transakcja asymetryczna).

- W przypadku ustalenia między podmiotami równorzędnymi (np. dwiema średnimi firmami) terminu zapłaty dłuższego niż 60 dni – w razie sporu między nimi to dłużnik a nie wierzyciel będzie musiał udowodnić, że ustalony termin zapłaty nie był rażąco nieuczciwy.

- Wprowadzono możliwość odstąpienia przez wierzyciela od umowy lub jej wypowiedzenia, gdy ustalony w niej termin zapłaty został nadmiernie wydłużony – przekracza 120 dni liczonych od daty doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, potwierdzających dostarczenie towaru lub wykonanie usługi, a ustalenie tego terminu było rażąco nieuczciwe wobec wierzyciela (w tej sytuacji wierzyciel będzie mógł odstąpić od całości umowy lub od jej niewykonalnej części).

- Najwięksi podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych (grupy kapitałowe, podatnicy, których dochód przekracza rocznie 50 mln euro) będą każdego roku przekazywali ministrowi ds. gospodarki sprawozdania o swoich praktykach płatniczych (stosowanych terminach zapłaty). Sprawozdania te będą publicznie dostępne, czyli będzie można się z nich dowiedzieć jak duzi partnerzy realizują swoje zobowiązania oraz ocenić ryzyko wchodzenia z nimi w relacje biznesowe. Pierwsze raporty dotyczące praktyk płatniczych mają być opublikowane w 2021 r. (zostaną w nich podane informacje za 2020 r.).

- Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów będzie nakładał kary administracyjne na firmy, które opóźniają regulowanie swoich zobowiązań. Najpierw prezes UOKiK – z urzędu lub na wniosek – oceni czy doszło do nadmiernego opóźnienia, jeśli tak, to przy wymierzaniu kary będzie uwzględniał wartość niezapłaconych faktur i długość opóźnień w płatnościach.

- Uproszczono procedurę zabezpieczającą przed sądem cywilnym w sprawach o roszczenia pieniężne z tytułu transakcji handlowych, w których wartość wynagrodzenia nie przekracza 75 tys. zł. Oznacza to, że nie trzeba będzie wykazywać interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia przez sąd – wystarczy, że powód uprawdopodobni roszczenie i okoliczność, że należność nie została uregulowana przez co najmniej 3 miesiące od dnia upływu terminu płatności określonego w fakturze lub umowie. Dzięki temu powód będzie miał większą gwarancję odzyskania swoich należności w przypadku korzystnego wyroku sądu.

- Zróżnicowano wysokość rekompensat za poniesione koszty związane z odzyskiwaniem należności (obecnie taka rekompensata wynosi 40 euro od każdej niezapłaconej wierzytelności lub jej części). Po zmianach będą wyznaczone trzy progi: 40 euro – gdy świadczenie pieniężne nie przekracza 5000 zł; 70 euro – gdy świadczenie pieniężne jest równe lub wyższe od 5000 zł, ale niższe niż 50 000 zł; 100 euro – gdy świadczenie pieniężne jest równe lub wyższe od 50 000 zł. Dodatkowo wprowadzono mechanizm zapobiegający nadużywaniu prawa do rekompensat. Jednocześnie przyjęto, że podmiot publiczny nie będzie musiał dochodzić rekompensaty za poniesione koszty związane z odzyskiwaniem należności, gdy jej wysokość jest równa lub wyższa od wynagrodzenia za dostawę towaru lub wykonanie usługi.

- Wprowadzono przepisy mające na celu rozpoznawanie skutków w podatkach PIT i CIT tzw. złych długów (w tym ulgę na złe długi) – na wzór mechanizmu funkcjonującego w podatku VAT. Oznacza to, że wierzyciel, który nie otrzyma zapłaty w ciągu 90. dni od upływu terminu określonego w umowie lub na fakturze, będzie mógł pomniejszyć podstawę opodatkowania o kwotę wierzytelności, a dłużnik będzie miał obowiązek podniesienia podstawy opodatkowania o kwotę, której nie zapłacił.

- Uzupełniono katalog czynów nieuczciwej konkurencji o działanie polegające na nieuzasadnionym wydłużaniu terminów zapłaty za dostarczone produkty lub wykonane usługi.

- Podniesiono wysokość odsetek ustawowych za opóźnienia w transakcjach handlowych o dwa punkty procentowe, tj. do 11,5 proc, tak aby kredytowanie się kosztem firm było droższe niż uzyskanie pieniędzy np. z kredytu komercyjnego. Jedynie w transakcjach, w których dłużnikiem jest podmiot leczniczy odsetki pozostaną na dotychczasowym poziomie, tj. 9,5 proc.

Zasadniczo nowe rozwiązania mają obowiązywać od 1 stycznia 2020 r.

# # #

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o systemie instytucji rozwoju, przedłożony przez ministra przedsiębiorczości i technologii.

Powstanie system instytucji rozwoju działający pod nazwą: Grupa Polskiego Funduszu Rozwoju, który zapewni skuteczny mechanizm koordynacji i nadzoru nad całym systemem instytucji rozwoju. Chodzi o stworzenie wsparcia dla realizacji programów rozwojowych przyjmowanych przez Radę Ministrów.

Grupa będzie skupiać 5 najważniejszych obszarów działalności:

- inwestycje – z wiodącą rolą Polskiego Funduszu Rozwoju (PFR);

- bankowość – z wiodącą rolą Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK);

- ubezpieczenia eksportowe – z wiodącą rolą Korporacji Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych (KUKE);

- handel zagraniczny – z wiodącą rolą Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu (PAIH);

- rozwój przedsiębiorczości – z wiodącą rolą Polskiej Agencji Rozwoju i Przedsiębiorczości (PARP).

Przewidziano utworzenie Rady Grupy Polskiego Funduszu Rozwoju do której wejdą prezesi instytucji rozwoju, wchodzących w skład systemu. Zadaniem Rady będzie koordynacja działań instytucji rozwoju w celu zapewnienia trwałego i zrównoważonego rozwoju kraju.

Rada będzie przyjmować wspólną strategię dla Grupy PFR, która m.in. określi diagnozę sytuacji społeczno-gospodarczej oraz sposób koordynacji wykonywanych zadań w obszarze wsparcia lub usług świadczonych przedsiębiorcom. Koordynacja ta umożliwi zwiększenie efektywności, w tym obniżenie kosztów oraz lepsze wykorzystanie środków publicznych zaangażowanych w finansowanie instytucji rozwoju.

Instytucje rozwoju stworzą wspólny portal internetowy, który będzie instrumentem koordynacji zadań tych instytucji, w szczególności w zakresie przedstawiania ich oferty potencjalnym kontrahentom oraz świadczenia niektórych usług, w tym drogą elektroniczną.

Upowszechniona zostanie jednolita identyfikacja instytucji rozwoju, dzięki czemu odbiorcy będą mieli dostęp do pełnego wachlarza usług, co przyczyni się do pełniejszego ich wykorzystania.

W rezultacie powstania systemu instytucji rozwoju, wspólnego portalu internetowego i jednolitej identyfikacji wizualnej – stworzone zostaną warunki do dalszej współpracy, np. w celu utworzenia wspólnego punktu kontaktowego dla inwestorów.

Projekt ustawy umożliwi także podniesienie kapitału zakładowego w Polskim Funduszu Rozwoju z wykorzystaniem istniejącego – w przypadku BGK – mechanizmu przekazania skarbowych papierów wartościowych przez ministra finansów. Środki przeznaczone na podniesienie kapitału PFR nie są wydatkiem budżetowym, lecz stanowią inwestycję, powiększającą majątek Skarbu Państwa.

Zgodnie z projektem nastąpi połączenie Krajowego Funduszu Kapitałowego ze spółką zależną Polskiego Funduszu Rozwoju SA (PFR Ventures sp. z o.o.) wyspecjalizowaną w realizacji podobnych zadań, czyli zapewnianiem finansowania przedsięwzięć podwyższonego ryzyka (venture capital). Spółce PFR Ventures powierzy się dokończenie zadań KFK SA.

Nowe rozwiązania mają wejść w życie po 14 dniach od ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem jednego przepisu, który zacznie obowiązywać z dniem publikacji.

# # #

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra cyfryzacji.

Podstawowym celem projektu jest zwiększanie dostępu obywateli i przedsiębiorców do nowoczesnych usług telekomunikacyjnych, w tym do szerokopasmowego internetu, zwłaszcza na obszarach wykluczonych cyfrowo, czyli najczęściej na terenach wiejskich. W szerszym kontekście, chodzi o zapewnienie bodźców rozwojowych całej gospodarce poprzez efektywną cyfryzację.

Przyjęte rozwiązania wpisują się przede wszystkim w założenia „Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do 2020 r. (z perspektywą do 2030 r.) oraz zalecenia Komunikatu Komisji Europejskiej „Łączność dla konkurencyjnego jednolitego rynku cyfrowego: w kierunku europejskiego społeczeństwa gigabitowego” (chodzi m.in. o upowszechnienie do 2025 r. dostępu do szerokopasmowego internetu znacznie większej szybkości niż obecnie).

W projekcie przewidziano pakiet rozwiązań, które ułatwią i przyspieszą prowadzenie procesu inwestycyjno-budowalnego o istotnym znaczeniu dla rozwoju nowoczesnych sieci telekomunikacyjnych. Zawarto w nim także regulacje, które zapewnią dostęp do informacji o emisji promieniowania elektromagnetycznego w środowisku w związku z budową i modernizacją sieci mobilnych – jest to odpowiedź na wnioski Najwyższej Izby Kontroli wynikające z kontroli organów administracji publicznej dotyczącej ochrony przed promieniowaniem elektromagnetycznym pochodzącym od urządzeń telefonii komórkowej (Raport NIK, 7 maja 2019 r.).

Przewidziano m.in.:

- przyspieszenie procesu inwestycyjno-budowlanego dla infrastruktury telekomunikacyjnej (m.in. przez doprecyzowanie pojęć dotyczących Prawa budowlanego oraz doprecyzowanie procedury zgłaszania instalacji emitujących promieniowanie elektromagnetyczne i udziału społeczeństwa w tym procesie);

- obniżenie kosztów budowy oraz eksploatacji nowoczesnych sieci telekomunikacyjnych (m.in. przez obniżenie maksymalnych stawek opłat z tytułu zajęcia pasa drogowego oraz obniżenie opłaty stałej za wpis służebności przesyłu do księgi wieczystej);

- zwiększenie możliwości wykorzystania istniejącej infrastruktury technicznej na cele telekomunikacyjne, w tym obniżenie kosztów uzyskiwania dostępu do niej (m.in. przez wprowadzenie obowiązku zapewnienia nieodpłatnego dostępu do infrastruktury technicznej jednostek samorządu terytorialnego i państwowych lub samorządowych jednostek organizacyjnych na potrzeby umieszczania punktów dostępu bezprzewodowego o bliskim zasięgu);

- przyspieszenie postępowań przed prezesem Urzędu Komunikacji Elektronicznej, dotyczących uzyskiwania dostępu do infrastruktury technicznej oraz dostępu do nieruchomości, w tym do budynków w celu zapewnienia infrastruktury telekomunikacyjnej (m.in. przez wprowadzenie ułatwień proceduralnych – chodzi o uzupełnienie form współpracy prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej z prezesami: Urzędu Regulacji Energetyki i Urzędu Transportu Kolejowego na etapie wydawania decyzji zastępujących umowy o dostępie do infrastruktury technicznej, a także doprecyzowanie elementów wniosku o wydanie decyzji w ww. sprawach);

- doprecyzowanie przepisów związanych z wyposażaniem budynków w instalacje telekomunikacyjne (m.in. przez sprecyzowanie, że instalacja telekomunikacyjna budynku – w którą inwestor musi wyposażyć określone kategorie budynków – ma stanowić część składową nieruchomości);

- ułatwienie dostępu do terenów leśnych na cele związane z umieszczaniem infrastruktury telekomunikacyjnej oraz obniżenie kosztów tego dostępu (m.in. przez sprecyzowanie warunków zapewnienia dostępu do gruntów leśnych, które muszą opracować nadleśnictwa);

- zwiększenie możliwości lokalizowania infrastruktury telekomunikacyjnej na obszarach, na których do tej pory występował zakaz lub znaczące ograniczenia w tym zakresie, takich jak: uzdrowiska, parki narodowe, rezerwaty przyrody (m.in. przez zniesienie zakazów i ograniczeń w lokalizowaniu infrastruktury telekomunikacyjnej o nieliniowym charakterze na terenach uzdrowiskowych oraz umożliwienie – w ściśle określonych przypadkach i po spełnieniu określonych wymogów – budowy instalacji infrastruktury telekomunikacyjnej o nieliniowym charakterze na terenach parków narodowych czy rezerwatów przyrody);

- zwiększenie uprawnień jednostek samorządu terytorialnego dotyczących kreowania przyjaznego otoczenia do realizacji inwestycji, które będą zaspokajały zbiorowe potrzeby wspólnoty lokalnej (chodzi o wprowadzenie tzw. umowy inwestycyjnej);

- wprowadzenie nowych narzędzi umożliwiających przyspieszenie równomiernego rozwoju nowoczesnych sieci łączności elektronicznej na obszarze kraju przez utworzenie Funduszu Szerokopasmowego (wspierającego tworzenie podaży i popytu na usługi szybkiej łączności elektronicznej, w tym związane z szerokopasmowym dostępem do internetu) oraz umożliwienie prezesowi UKE zawierania z przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi tzw. umów zasięgowych, dotyczących zwiększenia jakości zasięgu usług mobilnych na obszarach trudnych geograficznie;

- zwiększenie przejrzystości wykorzystywania wyników pomiarów poziomów emisji pól elektromagnetycznych w środowisku (m.in. przez umożliwienie przekazywania wyników pomiarów poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku w postaci elektronicznej, wprowadzenie obowiązku ich udostępniania na stronach internetowych organów do których są przekazywane; umożliwienie zgłoszenia instalacji, z której emisja nie wymaga pozwolenia, ale mogącej negatywnie oddziaływać na środowisko również w postaci elektronicznej);

- stworzenie podstaw prawnych do budowy ogólnodostępnego Systemu Informacyjnego o Instalacjach Wytwarzających Promieniowanie Elektromagnetyczne (będą w nim zawarte informacje o poziomach emisji pól elektromagnetycznych w środowisku w związku z lokalizacją instalacji dla sieci mobilnych).

W latach 2019 – 2028 na doposażenie jednostek Inspekcji Ochrony Środowiska w nowoczesne urządzenia do kontroli poziomów promieniowania elektromagnetycznego zostanie przeznaczone 5,26 mln zł z budżetu państwa. Fundusz Szerokopasmowy ma dysponować ok. 140 mln zł rocznie.

Znowelizowane przepisy mają wejść w życie po 30 dniach od daty ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem pakietu regulacji, które zaczną obowiązywać w innych terminach (od 1 stycznia 2021 r. zacznie działać Fundusz Szerokopasmowy).

# # #

Rada Ministrów przyjęła rozporządzenie w sprawie wysokości środków finansowych przeznaczonych na wypłatę pomocy krajowej i pomocy unijnej w ramach finansowania programu dla szkół oraz wysokości stawek pomocy finansowej z tytułu realizacji działań w ramach tego programu w roku szkolnym 2019/2020, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi.

W roku szkolnym 2019/2020 rząd przeznaczy 128,1 mln zł na program oferujący uczniom w szkole bezpłatne owoce, warzywa oraz mleko i przetwory mleczne.

Na realizację programu Polska otrzyma także dofinansowanie z Unii Europejskiej na kwotę blisko 25,6 mln euro, tj. 110 mln zł. Unijne środki są o ok. 3,74 mln euro wyższe (17,1 proc.) od kwoty proponowanej Polsce przez Komisję Europejską w ramach pierwotnego wsparcia wynoszącego 21,8 mln euro.

Oferowane dzieciom i młodzieży zdrowe i świeże produkty będą uzupełnieniem codziennej diety, tym bardziej istotnym, że spożywanym także przez dzieci pochodzące z uboższych rodzin. Ponadto, utrzymanie odpowiedniego udziału mleka w diecie dzieci i młodzieży pokryje zapotrzebowanie rozwijających się organizmów na łatwo przyswajalne białka, wapń oraz ryboflawinę (witaminę B2).

Rozporządzenie wejdzie w życie z dniem następującym po dacie ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi odpowiedzialność za jego treść – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe.(PAP)

kom/ mgost/