Ekspert: Nobel z ekonomii stał się prestiżową nagrodą znacznie później niż z fizyki

O specyfikę ekonomicznego Nobla zapytaliśmy dr Leszka Mosiejko, autora wykładu „Czego nas uczą ekonomiczni nobliści”.

„Specyfika ekonomicznego Nobla polega na tym, że jej sam fundator Alfred Nobel niezbyt lubił ekonomistów. Tak naprawdę ustanowił ją w innych dziedzinach obejmujących: fizykę, chemię, fizjologię lub medycynę, literaturę oraz działalność pokojową.

Jednak z czasem okazało się, że ekonomia to istotna i coraz bardziej zasłużona dziedzina. Ekonomiści za swoje prace naukowe zaczęli być nagradzani dopiero dzięki ufundowanej w 1968 roku przez Szwedzki Bank Narodowy darowiźnie przekazanej do noblowskiej fundacji. Jej celem było coroczne nagradzanie wybitnych osiągnięć w zakresie nauk ekonomicznych. W praktyce oznacza to, że klasyczna Nagroda Nobla na mocy testamentu z 1895 roku obejmująca pięć dziedzin, finansowana jest z majątku Alfreda Nobla zarządzanego przez Fundację Noblowską, natomiast fundatorem Nagrody Nobla przyznawanej w dziedzinie ekonomii, tzw. ekonomicznego Nobla jest centralny Bank Szwecji w porozumieniu z Komitetem ds. Nagrody Nobla. Obie nagrody przyznawane są przez Królewską Szwedzką Akademię Nauk w Sztokholmie.

Dzięki podjętym działaniom w 1969 roku została przyznana pierwsza w historii Nagroda Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii, którą otrzymali wspólnie Ragnar Frisch oraz Jan Tinbergen za swój wkład w rozwój i zastosowanie modeli dynamicznych do analizy procesów ekonomicznych.

Za przyczynę początkowego braku uznania nauk ekonomicznych za dziedzinę zasługującą na przyznawanie prestiżowego wyróżnienia w postaci nagrody Nobla uważano, wśród krytyków, jej zbyt teoretyczny charakter. Jednakże za uznaniem dziedziny ekonomii przemawiały specyficzne uwarunkowania drugiej połowy XX wieku związane z rewolucją techniczną i gospodarczą, których rozwój w głównej mierze oparty był na osiągnięciach nauki, a w szczególności nauk ekonomicznych coraz silniej oddziałujących na gospodarkę światową.

Obecnie nominacje do Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii poddawane są rygorystycznym wymogom. Podobnie jak sam proces wyłaniania laureatów, którzy wybierani są w oparciu o ich wybitne osiągnięcia lub doniosłe odkrycie naukowe, kompetencje oraz międzynarodową pozycje zawodową. Z tych powodów nagroda ta stała się najbardziej prestiżową na świecie”.

Dostęp do tego szkolenia oraz pozostałych materiałów przygotowanych w ramach Prasowej Akademii Pieniądza jest możliwy po bezpłatnej rejestracji na platformie e-learningowej dostępnej pod adresem www.pap21.pl.

Uczestnicy, którzy zaliczą online wszystkie 10 testów sprawdzających online otrzymają certyfikat wydany przez PAP i NBP.