Green Gas Poland 2025 - VII Konferencja Biogazu i Biometanu: sektor biogazowy to przyszłość polskiego rolnictwa i przemysłu rolno-spożywczego

Otwierając konferencję w dniu 29 września br., Artur Zawisza, prezes Unii Pracodawców i Producentów Przemysłu Biogazowego i Biometanowego (UPEBBI), podkreślił, że po raz pierwszy branżowa konferencja odbywa się w połączeniu z BioPower Poland - jedynymi w kraju targami biogazu, biometanu, biopaliw i biomasy. Pierwszy dzień konferencji zgromadził ćwierć tysiąca uczestników, a następne dni targowe gromadzą kolejne setki uczestników zarówno targów, jak i konferencji.

Prezes Zawisza przede wszystkim apelował do rządu i parlamentu o wyodrębnienie przepisów biometanowych z tzw. ustawy wiatrakowej i szybkie procedowanie ich w celu pilnego uchwalenia. Argumentował, że sierpniowa wizyta w Kancelarii Prezydenta i konsultacja z prezydenckimi ministrami dała pewność prezydenckiego podpisu pod ustawą zawierającą przepisy biometanowe.

Razem z wiceprezes UPEBBI Beatą Matecką podkreślali także wagę Green Gas Poland 2025, gdyż w konferencji biorą udział liderzy transformacji energetycznej oraz przedstawiciele administracji państwowej, samorządów i stowarzyszeń branżowych, a dyskusje i panele dotyczą m.in. najnowszych technologii i rozwiązań w zakresie bioenergy & biofuel, roli biogazu i biometanu w miksie energetyczno-paliwowym, capexu (nakładu przeznaczonego na zakup, utrzymanie lub ulepszenie środków trwałych) inwestycji biogazowych i biometanowych oraz opexu (kosztów operacyjnych) instalacji biogazowych i biometanowych.

Dariusz Bojsza, prezes Inicjatywy dla Środowiska, Energii i Ekomobilności oraz członek zarządu UPEBBI przypomniał, w jaki sposób i dlaczego porozumiały się organizacje skupiające producentów i pracodawców przemysłu biogazowego, współtworzące Porozumienie dla Biogazu i Biometanu (P2B) jako jedyną szeroką reprezentację branży.

„Chodziło o to, żebyśmy mówili jednym głosem, żebyśmy zawsze wypracowywali wspólne jednolite stanowisko. W jedności siła” - podkreślił Dariusz Bojsza i dodał, że P2B skupia obecnie osiem czołowych organizacji branżowych.

Przed rozpoczęciem części merytorycznej konferencji prezes Artur Zawisza ogłosił, kto otrzymał tytuł Ambasadora Biogazu 2025. Został nim dr inż. Henryk Smolarz, dyrektor generalny Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa. Ten tytuł przyznawany jest osobie działającej w sektorze publicznym, która najbardziej zasłużyła się dla rozwoju sektora biogazu.

„Nasze zaangażowanie dotyczy wszystkich rodzajów energii gazowej, ale szczególny nacisk kładziemy na biogaz. KOWR to dzisiaj podmiot, który zarządza 46 spółkami, z czego 31 to spółki hodowlane. I my, własnym przykładem, będziemy starali się zmienić postrzeganie branży biogazowej. Nic nie działa lepiej, jak dobry przykład, zatem będziemy to czynili” - powiedział dyrektor Smolarz, odbierając nagrodę.

Nagroda Ambasador Biogazu 2025 nie byłą jedyną, która została przyznana podczas tegorocznego Green Gas Poland: tytuł Lidera Rozwoju otrzymała firma Neo Bio Energy (za najbardziej dynamiczny rozwój rynkowy), Biogazownią Roku został Bio Power/Henryk Ignaciuk (za niezmiennie wysoki poziom), Dostawcą Roku - Howden Polska (za dobrze skrojoną dla rynku usługę brokerską). Innowatorem Roku została Grupa Kapitałowa „Business Consulting Group (za pilotowanie dwóch bioenergetycznych Branżowych Centrów Umiejętności), a Pionierem Roku - Karol Janas (za przecieranie szlaków biogazowni rolniczych). Tytuł Portal Biogazowy Roku przypadł portalowi Farmer.pl - za rzetelną informację i propagowanie biogazownictwa.

Pozostałą część poniedziałkowych obrad wypełniły debaty eksperckie. Pierwsza z nich nosiła tytuł „Biogaz i biometan w miksie energetyczno-paliwowym”. Uczestniczyli w niej: Wojciech Dąbrowski, prezes Fundacji Security-Energy-Technology; dr hab. Krzysztof Zamasz, wiceprezes Veolia Energia Polska; Marcin Podgórski, dyrektor Departamentu Gospodarki Odpadami, Emisji i Pozwoleń Zintegrowanych Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego oraz Jakub Safjański, dyrektor Departamentu Energii i Zmian Klimatu Konfederacji Lewiatan.

Prezes Wojciech Dąbrowski podkreślił, że rola biogazu i biometanu w miksie energetycznym jest niedoceniona.

„Rola gazu będzie rosła. Gaz jest tym paliwem przejściowym, co do tego panuje pełna zgoda, między energetyką konwencjonalną a energetyką jądrową, która w przyszłości zapewni nam stabilne dostawy energii. To właśnie biogaz jest stabilnym, sterowalnym i dyspozycyjnym źródłem odnawialnym, bo jest niezależny od pogody, a jest nadal niedoceniony w naszej polityce transformacji energetycznej, w tym: w Krajowym Planie działań na rzecz Energii i Klimatu” - powiedział Wojciech Dąbrowski.

Wiceprezes Krzysztof Zamasz zaznaczył, że w wypadku biogazu i biometanu Unia Europejska państwom członkowskim narzuca regulacje, ale Polska ma wyjątkową skłonność do „przeregulowania” tego, co już zostało narzucone.

„Konsumpcja gazu w Polsce jest na poziomie 20 miliardów metrów sześciennych rocznie. Teoretycznie możemy pozyskać kilkanaście miliardów metrów sześciennych biogazu. Opracowania mówią, że można by >>wrzucić<< do systemu nawet osiem miliardów metrów sześciennych biometanu, więc patrzę z dużym >>opportunity<< na cały ten segment. Ale trzeba spojrzeć na całość: mówimy o gospodarce, mówimy o przemyśle energochłonnym, mówimy o tym, że przemysł energochłonny na dzisiaj z tego kraju chce uciec. Europa - np. Niemcy i Francja - dbają o przemysł ciężki, tam cena za MWh jest na poziomie 50 euro, u nas jest ciągle wyższa. Musimy zastanowić się, mając ten olbrzymi potencjał, jak go wykorzystać, po to, żeby konsumpcja przyniosła nam korzyść” - powiedział Krzysztof Zamasz.

W kolejnej debacie brali udział przedstawiciele liderów sektora, czyli podmiotów, które bardzo aktywnie działają na rynku biogazu, również w zakresie inwestycji: Anna Podolak, prezes Roeslein Polska; Magdalena Myszczyszyn, dyrektor ds. Partnerstw i Nowych Rynków Biogazu Polskiej Grupy Biogazowej; Sławomir Łazarski, dyrektor Biura Rozwoju Biogazu i Biometanu ORLEN S.A. oraz Jarosław Wasilewski, dyrektor Obszaru Rozwoju i Wdrożeń Neo Bio Energy.

Sławomir Łazarski z ORLEN S.A. podkreślił, że w Polsce nie ma adekwatnego systemu wsparcia w zakresie inwestycyjnym oraz operacyjnym.

„Wsparcie dla biogazowni w systemach FIT i FIP kończy się na mocy jednego megawata, dla biometanowni również. Ponadto nie ma jeszcze pełnych regulacji, np. co do gazociągu bezpośredniego. Grupę ORLEN interesują inwestycje w zakresie energetyczno-paliwowym z uwzględnieniem bezpieczeństwa energetycznego” - powiedział Sławomir Łazarski.

Magdalena Myszczyszyn z Polskiej Grupy Biogazowej powiedziała, że w polskim rynku widzi duży potencjał, ale brak jest wsparcia dla inwestorów w biometanownie powyżej 1 MW.

„Bo to jest to, czego potrzebujemy najbardziej, żeby rynek zaczął naprawdę mocno rosnąć. Myślę, że potrzebuje tego nasz klient końcowy, potrzebuje tego zdecydowanie też nasz kraj w pozyskaniu niezależności energetycznej. Przede wszystkim stabilnego źródła energii elektrycznej i cieplnej, jakim jest biogaz” - zaznaczyła Magdalena Myszczyszyn.

Jarosław Wasilewski z Neo Bio Energy powiedział, że w ciągu pięciu lat jego firma zamierza potroić produkcję energii elektrycznej w należących do firmy biogazowniach kogeneracyjnych do 300 GW/h rocznie i wytwarzać 70 mln metrów sześciennych biometanu rocznie.

„Brakuje wsparcia przy budowie dużych instalacji, kwestia administracyjna do uzyskania pozwolenia na budowę to droga okupiona cierpieniem. Uważamy jednak, że to jest przejściowe. Nie możemy być taką negatywną wyspą na tle tego, co się dzieje w Europie. Szczęśliwie banki i inne instytucje finansujące też już to dostrzegają i bardzo zmieniły swoją perspektywę działania w ostatnich latach” - powiedział Jarosław Wasilewski.

Debata „CAPEX inwestycji biogazowych i biometanowych” otworzyła Blok Biznesowy konferencji. Jako prelegentów zgromadziła Beatę Matecką, prezes Grupy Kapitałowej „Business Consulting Group; Filipa Kaczmarka dyrektora Pionu Małych i Średnich Przedsiębiorstw i Agrobiznesu w Credit Agricole Bank Polska oraz Annę Pekar, kierownika Wydziału Finansowania Zagranicznego Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Dyrektor Pekar powiedziała, że NFOŚiGW dysponuje dwoma głównymi źródłami finansowania inwestycji z zakresu biogazowni i biometanu - obecnie łącznie to 3 mld zł.

„Drugi nabór kończymy planowo 19 grudnia tego roku. Prawdopodobnie wolnych środków jest jeszcze około miliard czterysta milionów złotych. Mamy pewne problemy, które są związane z określeniem ostatnich wniosków, chodzi o interpretację operacyjnej pomocy publicznej” - powiedziała Anna Pekar.

Prezes Beata Matecka podczas debaty poruszyła dwie kwestie: nadmierny obowiązek właścicieli biogazowni odliczania całej pomocy publicznej, bo wtedy te przedsięwzięcia stają się nierentowne oraz wydawanie warunków w tzw. harmonogramie.

„NFOŚiGW nie może oceniać wniosków, ponieważ - nie ze swojej winy - cały czas czeka na interpretację przepisów ze strony Urzędu Regulacji Energetyki. To jest oczywiście sytuacja trudna, ponieważ wielu rolników chciałoby korzystać z tych rozwiązań. Drugą kwestią są wydawane warunki w tak zwanym harmonogramie - na ten moment i to jest problemem, bo w obecnej ocenie ekonomicznej wypada to w sposób nierentowny. Uważamy, że trzeba do tego podejść w sposób innowacyjny, ponieważ biogazownie stabilizują sieć i mogą w okresie tych 12 godzin wyprodukować większą ilość energii” - zaznaczyła prezes Beata Matecka.

Filip Kaczmarek z Credit Agricole Bank Polska powiedział, że obecnie finansowanie inwestycji dotyczących biogazowni i innych przedsięwzięć związanych z biometanem pozostaje w gestii NFOŚiGW.

„Dlatego, że konstrukcja prawna finansowania tych inwestycji wygląda tak, że po otrzymaniu decyzji środowiskowej, następnie dostaje się subwencje w tej samej instytucji, a następnie pożyczkę bardzo nisko oprocentowaną. Czyli cały ruch inwestycyjny odbywa się przez subwencje. To bardzo wygodne, ale podejrzewam, że ten model będzie nieefektywny. Chcielibyśmy jako bank finansować te przedsięwzięcia, ponieważ inwestujemy w branżę rolną, ale jesteśmy raczej w segmencie premium” - powiedział Filip Kaczmarek.

Druga debatę w Bloku Biznesowym - „OPEX instalacji biogazowych i biometanowych” - prowadziła Iwona Dyba, redaktor naczelna portalu Farmer.pl, a jednym z prelegentów był Jarosław Maluha, dyrektor techniczny ds. Biogazu Rolniczego i Biometanu w Neo Bio Energy.

Redaktor Dyba pytała o to, na które koszty operacyjne najbardziej trzeba zwracać uwagę, żeby rentowność biogazowi była właściwa i przyszłościowa.

„Jak wygląda to z perspektywy dostępu do surowca?” - zapytała Iwona Dyba.

Jarosław Maluha z Neo Bio Energy zaznaczył, że jakość surowca, czyli substratu, jest kluczowa.

„Trzeba jeszcze brać pod uwagę aspekt logistyki, czyli odległości, z jakiej substrat jest dostarczany do naszej instalacji. Wydaje mi się, że tylko te podmioty, które biorą więcej jednostek, będą w stanie skalować ten biznes i optymalizować koszty, bo w pojedynczych instalacjach na pewno będzie dużo trudniej działać, czy w kosztach substratu, czy w kosztach serwisowych” - podkreślił Jarosław Maluha.

Debatę „Interakcje pomiędzy inwestorami branżowymi a opinią społeczną” przygotowaną w partnerstwie ze Związkiem Młodzieży Wiejskiej prowadził Piotr Guział, prezes Stowarzyszenia Samorządowego „Tak dla Biogazu”. Wzięli w nim udział m.in. dr Stanisław Derehajło, radny Sejmiku Województwa Podlaskiego i członek Rady Konsultacyjnej UPEBBI oraz Szczepan Leszczyński, członek władz Związku Młodzieży Wiejskiej.

Piotr Guział z „Tak dla Biogazu” powiedział, że oprócz problemów z finansowaniem budowy biogazowni, problemów z prawodawstwem, branża niekiedy spotyka się z niezrozumieniem ze strony społeczności lokalnych tam, gdzie powstają biogazownie.

„To jest trzeci, największy hamulec rozwoju sektora biogazowego w Polsce. Co z tego, że będą finanse, będzie dobre prawodawstwo, skoro każdą decyzję można oprotestować, zawsze można zablokować drogę?” - powiedział Piotr Guział.

Dr Stanisław Derehajło zwrócił uwagę na brak wystarczającej komunikacji między branżą biogazową a społecznościami lokalnymi: „Trzeba się jak najwięcej spotykać i wejść w świat internetu w sposób przyswajalny dla mieszkańców wsi. Tak było z wiatrakami wytwarzającymi prąd na polach. Arogancja firm inwestujących w te wiatraki spowodowała to, że dzisiaj wiatrak jest postrzegany w sposób niekorzystny. Więc jako środowisko musimy zbudować dobrą komunikację” - podkreślił.

Szczepan Leszczyński ze Związku Młodzieży Wiejskiej przyznał, że produkcja bioenergii będzie jednym z elementów działania gospodarstw rolnych w przyszłości jako dodatkowy dochód.

„Musimy wytworzyć modę na budowę biogazowi na wsi. Dla każdego świadomego rolnika to dobre rozwiązanie - produkuje żywność i wykorzystuje to, co przy tej okazji powstaje” - powiedział Szczepan Leszczyński.

Unia Producentów i Pracodawców Przemysłu Biogazowego i Biometanowego (UPEBBI) powstała w r. 2012. Skupia przedsiębiorstwa, które prowadzą, a także projektują, budują i serwisują biogazownie i biometanownie oraz podmioty z otoczenia biznesu (zajmujące się np. obrotem energią, dotacjami unijnymi czy ubezpieczeniami instalacji). Unia jest członkiem European Biogas Association, World Biogas Association i Biomethane Industrial Partnership. Nadrzędnym celem UPEBBI jest udzielanie jej członkom wszechstronnej pomocy i ochrony prawnej oraz kształtowanie jednolitego stanowiska we wszystkich sprawach związanych z prowadzoną przez nich działalnością gospodarczą.

Źródło informacji: PAP MediaRoom