Newsletter

Bokiewicz: Harcerska Poczta w powstaniu – kluczowa dla utrzymania łączności

28.07.2014, 10:55aktualizacja: 28.07.2014, 10:55

Pobierz materiał i Publikuj za darmo

Harcerska poczta polowa odegrała kluczową rolę w utrzymywaniu łączności między ludnością cywilną Warszawy w czasie powstania. Ta poczta jest światowym ewenementem – ocenia Zbigniew Bokiewicz, w powstaniu walczący w śródmiejskim zgrupowaniu "Sosna".

"Pierwsza poczta polowa została zorganizowana przez harcmistrza Kazimierza Grendę w dzielnicy Śródmieście-Południe już 2 sierpnia 1944 r. Terenem jej działania była tylko ta dzielnica" – zaznacza Bokiewicz w referacie przygotowanym na najbliższe (3 sierpnia) spotkanie Polskiego Towarzystwa Filatelistycznego w W. Brytanii. Bokiewicz przed wojną prowadził sklep filatelistyczny na ulicy Przeskok, a po wojnie handlował znaczkami w Londynie.

4 sierpnia powołano do życia Pocztę Polową dla całego wyzwolonego miasta. Główny Urząd Pocztowy mieścił się przy Świętokrzyskiej 28. Poza nim działało jeszcze kilka urzędów w różnych punktach miasta: na Szpitalnej, Placu Napoleona, Okólniku, Czerniakowskiej, Krasickiego, Wilczej i Żelaznej. Skrzynki rozlokowano w 40 punktach miasta.

"Korespondencja była ograniczona do 25 słów i od początku była cenzurowana, celem zapobieżeniu możliwości przecieków wojskowych lub strategicznych informacji w ręce wroga. Korespondencja była w zasadzie doręczana bez opłat pocztowych. Przyjmowano jednak chętnie opłaty dobrowolne w postaci książek, opatrunków i żywności dla rannych w szpitalach" – tłumaczy.

Harcerze przenosili dziennie średnio ok. 3-6 tys. przesyłek. 13 sierpnia, w okresie największego nasilenia działalności harcerskiej poczty powstańczej, wpłynęło 10 tys. listów.

Pierwsze pieczątki na przesyłkach pojawiły się 6 sierpnia – miały napis w kole "Poczta harcerska" i lilijkę harcerską. Do produkcji pieczątek używano przepołowionego kartofla, w którym scyzorykiem wyżłobiono napis "Poczta Harcerska" i lilijkę. "Ta pieczątka po kilkakrotnym użyciu rozpadła się i użyta na listach należy dziś do rzadkości. Inne wycięto z linoleum, kauczuku lub miękkich metali" – napisał Bokiewicz.

W drugim miesiącu powstania Powstańcza Poczta Harcerska została wcielona do AK, a napis "Poczta Harcerska" zastąpiono napisem "Poczta Polowa". We wrześniu 1944 ukazały się też znaczki Poczty Polowej w pięciu kolorach dla pięciu dzielnic Warszawy.

Działalność Poczty Polowej zakończyła się w dniu kapitulacji 3 października.

Według płk. Kazimierza Iranka-Osmeckiego, w czasie powstania szefa Oddziału II informacyjno-wywiadowczego Komendy Głównej AK, kierujący z ramienia Niemców tłumieniem powstania gen. Erich von dem Bach-Zalewski nie ufał niemieckim konfidentom i wymagał od nich dowodu, że rzeczywiście byli na terenach opanowanych przez powstańców. W tym celu musieli okazać znaczki Powstańczej Poczty Polowej z datą stempla poczty powstańczej z danego dnia. (PAP)

asw/ ls/

Pobierz materiał i Publikuj za darmo

bezpośredni link do materiału
Data publikacji 28.07.2014, 10:55
Źródło informacji PAP
Zastrzeżenie Za materiał opublikowany w serwisie PAP MediaRoom odpowiedzialność ponosi – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe – jego nadawca, wskazany każdorazowo jako „źródło informacji”. Informacje podpisane źródłem „PAP MediaRoom” są opracowywane przez dziennikarzy PAP we współpracy z firmami lub instytucjami – w ramach umów na obsługę medialną. Wszystkie materiały opublikowane w serwisie PAP MediaRoom mogą być bezpłatnie wykorzystywane przez media.

Newsletter

Newsletter portalu PAP MediaRoom to przesyłane do odbiorców raz dziennie zestawienie informacji prasowych, komunikatów instytucji oraz artykułów dziennikarskich, które zostały opublikowane na portalu danego dnia.

ZAPISZ SIĘ