Raport "Ukraińcy o historii, kulturze i stosunkach polsko-ukraińskich"

Według sondażu (grudzień 2016) przeprowadzonego na Ukrainie na reprezentatywnej próbie 4000 osób przez firmę Rating Group, kanon postaci historycznych stanowią: budowniczowie potęgi Rusi Kijowskiej - książęta Włodzimierz Wielki i Jarosław Mądry, przywódca powstania kozackiego Bohdan Chmielnicki, wieszcz narodowy Taras Szewczenko, jeden z twórców ukraińskiej historiografii, przywódca URL Mychajło Hruszewski oraz więzień obozów sowieckich Wiaczesław Czornowił.

Najniższe oceny uzyskali: Józef Stalin, Włodzimierz Lenin, Michaił Gorbaczow, Katarzyna II. Stosunek do Stepana Bandery jest zróżnicowany (40% ocen negatywnych, 36% pozytywnych, 19% neutralnych, 4% respondentów nie znało go).

Pytano również o wydarzenia z przeszłości ważne dla stosunków polsko-ukraińskich: działalność OUN i UPA oraz powstanie Chmielnickiego. Widoczna okazała się tendencja do ich oceny przez Ukraińców przez pryzmat walk o niepodległość. Pojawiła się następująca zależność: pozytywnej ocenie OUN i UPA towarzyszy pozytywny stosunek do Polski oraz tendencja do częstszego identyfikowania się z Europą. W świadomości przeciętnych mieszkańców Ukrainy odwoływanie się do tradycji OUN-UPA jest więc na ogół synonimem postawy niepodległościowej i antysowieckiej, a nie antypolskiej.

Z wywiadów grupowych, w których uczestniczyli przedstawiciele ukraińskiej inteligencji wynika, że najbardziej znaczącym obiektem dziedzictwa historycznego związanym z Polską jest park w stylu romantycznym "Zofiówka" w Humaniu, w sercu Ukrainy Centralnej, zbudowany po III rozbiorze przez Stanisława Szczęsnego Potockiego dla żony Zofii. Na drugim miejscu plasują się zespół miejski Starego Lwowa oraz zamki - głównie w dawnej ziemi halickiej i na Podolu. Szczególny status mają miejsca pochówku ofiar terroru stalinowskiego (Piatichatki-Charków, Bykownia), które były miejscem cierpień zarówno Polaków jak i Ukraińców.

Wyniki badania pokazują, że w postrzeganiu przeszłości przez ukraińską inteligencję istniały całe epoki w stosunkach wzajemnych, w których relacje miały charakter równorzędny (średniowiecze - do połowy XIV w.), współpraca i wymiana przeważała nad konfliktami (XIX w.) lub polski wpływ miał znaczenie niemal wyłącznie pozytywne (od 1991 r.). To właśnie fakty, postacie, zjawiska przede wszystkim z tych okresów niosą ze sobą pozytywny potencjał dla rozwoju współczesnych relacji.