Newsletter

Nauka i technologie

Europejska żegluga śródlądowa: klucz do ograniczenia emisji CO2 w transporcie (analiza)

16.02.2022, 09:40aktualizacja: 16.02.2022, 09:46

Pobierz materiał i Publikuj za darmo

© European Union 2020 - Source : EP
© European Union 2020 - Source : EP
Aby osiągnąć cele zawarte w porozumieniu paryskim, w tym redukcję europejskiej emisji CO2 o 55 proc. do 2030 roku, UE musi doprowadzić do zastąpienia jak największej części wysokoemisyjnego transportu drogowego przewozem towarów koleją i przez żeglugę śródlądową. Poniżej przegląd najważniejszych planowanych rozwiązań, które mają to umożliwić.

Żegluga śródlądowa jest jednym z najbardziej efektywnych pod względem emisji CO2 środków transportu. W przeliczeniu na tonę przewożonych towarów zużywa zaledwie 17 proc. energii potrzebnej transportowi drogowemu i dwukrotnie mniej niż transport kolejowy. Pomimo wsparcia ze strony Unii Europejskiej potencjał tego sposobu przewożenia towarów wciąż pozostaje w znacznym stopniu niewykorzystany. Udział żeglugi śródlądowej w całym sektorze transportu UE od dawna utrzymuje się na mniej więcej stabilnym poziomie 6 proc.

Sieć śródlądowych dróg wodnych w Unii Europejskiej ma długość około 41 000 kilometrów i łączy 25 państw członkowskich UE, setki miast europejskich oraz ważne regiony przemysłowe. Około 15 000 kilometrów śródlądowych dróg wodnych wchodzi w skład transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T). 13 krajów UE ma wspólną sieć dróg wodnych. Jest ona stosunkowo najlepiej rozwinięta w Niemczech, Holandii oraz Francji, a największe europejskie porty morskie, Rotterdam i Antwerpia są dobrze skomunikowane z portami śródlądowymi.

Przewozy ogółem żeglugi śródlądowej w UE wyniosły w 2020 r. 131,7 mld ton na km – głównie w takich segmentach rynku jak stal, rolnictwo, żywność i chemikalia. Udział tego sektora w unijnym rynku transportowym najwyższy jest w Holandii (43 proc.), a następnie w Bułgarii (31 proc.) i Rumunii (28 proc.). Podczas kryzysu spowodowanego pandemią COVID-19 żegluga śródlądowa straciła nieco na rzecz transportu drogowego.

Aby zmniejszyć emisję CO2 powodowaną przez branżę transportową w UE, Komisja Europejska dąży do przeniesienia jak największej części transportu towarowego na kolej i żeglugę śródlądową. Obie ostatnie strategie Komisji – Europejski Zielony Ład oraz Strategia na rzecz zrównoważonej i inteligentnej mobilności – określają kroki niezbędne do osiągnięcia zwiększonego wykorzystania żeglugi śródlądowej oraz żeglugi bliskiego zasięgu.

Aby w pełni wykorzystać swój potencjał, sektor musi ulec procesowi cyfryzacji, musi również stać się jeszcze bardziej ekologiczny i odporny. Będzie to wymagało znacznych dodatkowych inwestycji w nowoczesną infrastrukturę, technologie cyfrowe i bardziej ekologiczne statki, a także wykwalifikowaną siłę roboczą.

Zgodnie z porozumieniem paryskim, UE chce do 2050 r. stać się gospodarką neutralną dla klimatu, zaś do 2030 r. planuje zredukować emisję CO2 o 55 proc. Aby osiągnąć te cele, sektor transportu UE musi zredukować emisje o 90 proc. do 2050 r. To zaś oznacza, że 75 proc. śródlądowego transportu drogowego powinno zostać przeniesione na żeglugę śródlądową i kolej.

W strategii zrównoważonej i inteligentnej mobilności z grudnia 2020 r. Komisja Europejska nakreśliła planowaną transformację systemu transportowego UE, w tym zwiększenie wykorzystania żeglugi śródlądowej i żeglugi morskiej bliskiego zasięgu o 25 proc. do 2030 r. i 50 proc. do 2050 r. Aby osiągnąć ten cel, potrzebne są połączenia międzysystemowe oraz nowocześniejsza infrastruktura nawigacyjna zapewniająca całoroczną żeglowność.

W czerwcu 2021 r. Komisja Europejska przedstawiła program wsparcia europejskiej żeglugi śródlądowej o nazwie NAIADES III. W porównaniu do swojego poprzednika (NAIADES II), plan działania w części III (2021-2027) koncentruje się na transformacji systemów transportowych UE w kierunku zerowej emisji oraz na przesunięciu modalnym. Ma to zostać osiągnięte poprzez cyfryzację transportu towarowego i logistyki, rozwój infrastruktury żeglugi śródlądowej, w tym portów śródlądowych jako węzłów multimodalnych i dostawców paliw alternatywnych.

W lipcu 2021 r. Komisja Europejska opublikowała zestaw wniosków ustawodawczych (pakiet „Fit for 55”) mających dostosować istniejące przepisy UE do celów klimatycznych. Największy wpływ na żeglugę śródlądową będą miały zmiany proponowane w obszarach paliw alternatywnych, energii odnawialnej i podatków.

Dyrektywa w sprawie infrastruktury paliw alternatywnych, którą Komisja Europejska proponuje obecnie uchylić i zastąpić rozporządzeniem, ma na celu zainstalowanie do końca 2030 instalacji elektroenergetycznych do tankowania statków śródlądowych przy nabrzeżu oraz infrastruktury paliw alternatywnych w portach śródlądowych wzdłuż sieci TEN-T.

Proponowana zmiana dyrektywy w sprawie odnawialnych źródeł energii podniosłaby minimalną ilość energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych do 40 proc. i wymagałaby, aby do 2030 r. paliwa odnawialne i pochodzące z recyklingu charakteryzowały się niższymi o co najmniej 13 proc. emisjami gazów cieplarnianych. Z kolei proponowana zmiana dyrektywy w sprawie opodatkowania energii mogłaby ustalić minimalną stawkę podatku od paliw dla żeglugi śródlądowej, które są obecnie zwolnione z opodatkowania.

W przeglądzie rozporządzenia TEN-T z grudnia 2021 r. Komisja Europejska również zaproponowała kilka istotnych dla żeglugi śródlądowej zmian, w tym m.in. włączenie kolejowych korytarzy towarowych do sieci TEN-T (ważne dla portów śródlądowych) oraz położenie nacisku na odporność sektora na zmiany klimatu w kontekście warunków nawigacyjnych. Szacuje się, że ukończenie sieci bazowej dla żeglugi śródlądowej będzie kosztować około 27 miliardów euro. Propozycje te będą w najbliższym czasie przedmiotem negocjacji między Parlamentem Europejskim a Radą.

Źródło informacji: EuroPAP News

 
 

Materiał powstał w ramach projektu EuroPAP News, realizowanego przez Polską Agencję Prasową przy wsparciu finansowym Unii Europejskiej za pośrednictwem dotacji Parlamentu Europejskiego

Pobierz materiał i Publikuj za darmo

bezpośredni link do materiału
POBIERZ ZDJĘCIA I MATERIAŁY GRAFICZNE
Zdjęcia i materiały graficzne do bezpłatnego wykorzystania wyłącznie z treścią niniejszej informacji
Data publikacji 16.02.2022, 09:40
Źródło informacji EuroPAP News
Zastrzeżenie Za materiał opublikowany w serwisie PAP MediaRoom odpowiedzialność ponosi – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe – jego nadawca, wskazany każdorazowo jako „źródło informacji”. Informacje podpisane źródłem „PAP MediaRoom” są opracowywane przez dziennikarzy PAP we współpracy z firmami lub instytucjami – w ramach umów na obsługę medialną. Wszystkie materiały opublikowane w serwisie PAP MediaRoom mogą być bezpłatnie wykorzystywane przez media.

Newsletter

Newsletter portalu PAP MediaRoom to przesyłane do odbiorców raz dziennie zestawienie informacji prasowych, komunikatów instytucji oraz artykułów dziennikarskich, które zostały opublikowane na portalu danego dnia.

ZAPISZ SIĘ