Newsletter

Nauka i technologie

Hydrobiolog z UB: Mówienie o polskim biegunie zimna nie będzie uzasadnione

11.03.2022, 08:00aktualizacja: 11.03.2022, 08:00

Pobierz materiał i Publikuj za darmo

Do końca wieku średnia temperatura w regionie podlaskim wzrośnie o ok. 3 st. C – prognozuje hydrobiolog prof. dr hab. Andrzej Górniak z Uniwersytetu w Białymstoku. Jego zdaniem, niedługo mówienie o „polskim biegunie zimna” nie będzie już miało uzasadnienia.

„Klimat się nie zmienił: nadal w naszym regionie jest to klimat umiarkowany. Możemy i powinniśmy natomiast mówić o widocznych zmianach klimatycznych. Zbieranie i analiza danych na ich temat są potrzebne przede wszystkim po to, by ludzie, dziś młodzi, wiedzieli co ich czeka w przyszłości" – mówi prof. Górniak. Regionalne zróżnicowanie klimatu, warunków bioklimatycznych i tendencji ich zmian naukowiec udokumentował on w książce „Klimat województwa podlaskiego w czasie globalnego ocieplenia”. Autor prezentuje też prognozy zmian parametrów klimatu w tej części Polski.

Jak zauważa, czeka nas dalszy wzrost średnich rocznych temperatur. Taka tendencja widoczna jest od ponad 200 lat, czyli od momentu, gdy rozpoczęła się rewolucja przemysłowa, a wraz z nią zwiększone spalanie węgla. W województwie podlaskim jej raptowne przyspieszenie zaczęło się w latach 80. XX wieku. W latach 1961-1987 średnia roczna temperatura powietrza wynosiła 5,9 st. C. w Suwałkach i 6,6 st. C. w Białymstoku. W okresie 1988-2019 kształtowała się ona na poziomie odpowiednio 7,2 oraz 7,6 st. C. Wartości rosną, a dodatkowo zmniejszają się różnice pomiędzy tymi dwoma miastami.

„Na naszym terenie jest coraz cieplej, a klin zimnego powietrza widoczny na mapie izoterm wyraźnie schodzi z Suwalszczyzny na południe. Zatem niedługo mówienie o +polskim biegunie zimna+ nie będzie już miało uzasadnienia” – konkluduje prof. Andrzej Górniak.

Dodaje, że Kotlina Biebrzańska ma podobną temperaturę, jak okolice Suwałk. Okazuje się, że torfowiska, które są wypełnione wodą, są akumulatorem energii, a jednocześnie obniżają temperaturę powietrza, dlatego ochrona tych ekosystemów jest też jedną z metod ochrony klimatu na tym obszarze.

Jak ocenia naukowiec, do końca wieku średnia temperatura w regionie wzrośnie o ok. 3 st. C. Jednocześnie nie widać istotnych zmian ani tendencji w średniej rocznej wysokości opadów, choć zmienia się ich charakter: np. rosną maksymalne wartości opadów dobowych w okresie ciepłym, a zmniejsza się ilość opadów w postaci śniegu i wydłużają się zimowe okresy bezśnieżne. Stopniowo rośnie też usłonecznienie roczne; w Białymstoku ten wzrost jest wyraźniejszy niż w Suwałkach.

Konsekwencje zmian klimatu, jakie wylicza profesor, to m.in. wydłużenie sezonu wegetacyjnego, zmiany terminu i natężenia migracji sezonowej zwierząt, kolonizacja gatunków ciepłolubnych, a ustępowanie chłodnolubnych. Naukowiec przewiduje zniszczenia monokultur leśnych podczas letnich trąb powietrznych, a także inwazje szkodników drzew. Zmiany zajdą także w funkcjonowaniu gleb (ubytek próchnicy glebowej), wydłuży się też okres suszy glebowej.

Skutki zmian klimatycznych odczują też płytsze jeziora, co ma związek z warunkowanym klimatycznie mieszaniem się wód: zmniejszenie zasobu tlenu warstw przydennych wody, ocieplenie wód sprzyja większej uciążliwości zakwitów sinicowych.

W ocenie badacza czekają nas częstsze i dłuższe fale upałów, więcej będzie upalnych dni i nocy tropikalnych, co sprawi, że zwłaszcza klimat centrum miast, gdzie tworzą się wyspy ciepła, będzie bardziej uciążliwy.

Zdaniem prof. Górskiego zmiany odbiją się na gospodarce – będą to podtopienia podczas powodzi miejskich, zagrożenia sieci energetycznych, okresowe niedobory wody. Z kolei uprawom rolnym częściej będą zagrażać susze, zmieni się też ich profil: wzrośnie areał upraw roślin długiego dnia, co już obecnie widać na przykładzie kukurydzy, która coraz częściej zastępuje inne rośliny paszowe.

Książka "Klimat województwa podlaskiego w czasie globalnego ocieplenia" została wydana przez Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku. Dofinansował ją Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Białymstoku. Instytucje publiczne, które są zainteresowane tym wydawnictwem, mogą kontaktować się z autorem, pod adresem mailowym: hydra@uwb.edu.pl

Prof. Andrzej Górniak jest hydrobiologiem, kieruje Katedrą Ekologii Wód na Wydziale Biologii UwB. Jego zainteresowania naukowe obejmują biologię wód, meteorologię i klimatologię, hydrologię, gleboznawstwo, biogeochemię oraz ochronę środowiska.

Źródło informacji: Nauka w Polsce

Pobierz materiał i Publikuj za darmo

bezpośredni link do materiału
Data publikacji 11.03.2022, 08:00
Źródło informacji Nauka w Polsce
Zastrzeżenie Za materiał opublikowany w serwisie PAP MediaRoom odpowiedzialność ponosi – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe – jego nadawca, wskazany każdorazowo jako „źródło informacji”. Informacje podpisane źródłem „PAP MediaRoom” są opracowywane przez dziennikarzy PAP we współpracy z firmami lub instytucjami – w ramach umów na obsługę medialną. Wszystkie materiały opublikowane w serwisie PAP MediaRoom mogą być bezpłatnie wykorzystywane przez media.

Newsletter

Newsletter portalu PAP MediaRoom to przesyłane do odbiorców raz dziennie zestawienie informacji prasowych, komunikatów instytucji oraz artykułów dziennikarskich, które zostały opublikowane na portalu danego dnia.

ZAPISZ SIĘ