Trudny start systemu kaucyjnego w Polsce? Ekspert Interzero przewiduje ograniczone wdrożenie

Uczestnicy dyskusji, która miała miejsce podczas gali Innowacyjny Samorząd 2025, analizowali potencjalny wpływ nowelizacji ustawy na sektor. Debata „System kaucyjny i ROP oraz ich wpływ na samorządy i innowacje środowiskowe” pokazała, że nowelizacja ustawy o systemie kaucyjnym oraz projektu Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta (ROP) będzie miała istotny wpływ na przedsiębiorców z branży zagospodarowywania odpadami oraz władze samorządowe. Datę wdrożenia systemu kaucyjnego ustalono na 1 października 2025 roku, co wiąże się m.in. z konkretnymi zmianami w przepisach. 

„Prawo zostało uchwalone i przepisy wchodzą w życie. Wszyscy są świadomi, jakie te obowiązki są. Ruszamy powoli z troszkę szerszymi kampaniami edukacyjnymi. Podejmowaliśmy już działania w poprzednich miesiącach, ale były one bardziej informacyjne” - powiedział Maciej Białek, zastępca dyrektora Departamentu Gospodarki Odpadami, Ministerstwo Klimatu i Środowiska.

Według założeń wprowadzenie systemu kaucyjnego ma na celu zwiększenie efektywności recyklingu i zmniejszenie ilości odpadów. Z kolei Rozszerzona Odpowiedzialność Producenta (ROP) nakłada na producentów obowiązek zarządzania odpadami pochodzącymi z ich produktów.

Według Pawła Sosnowskiego pełne uruchomienie systemu w zakładanym terminie będzie poważnym wyzwaniem. „System kaucyjny został zaprojektowany niezależnie od regulacji dotyczących ROP, mimo że są powiązane i powinny się wzajemnie uzupełniać. Kaucja jest formą realizacji założeń ROP” - stwierdził pełnomocnik zarządu ds. regulacji środowiskowych w Grupie Interzero.

Jak dodał przedstawiciel Grupy Interzero, dla zapewnienia spójności legislacyjnej i efektywności całego systemu, optymalne byłoby ich równoległe wdrożenie. „Przepisy dotyczące rozszerzonej odpowiedzialności producenta zostały na jakiś czas zamrożone, co doprowadziło do ustanowienia systemu kaucyjnego jako odrębnych regulacji od ROP. W rezultacie to on pierwszy zostanie wprowadzony” - mówił Paweł Sosnowski.

„Czy system kaucyjny rzeczywiście zacznie funkcjonować od 1 października? Moim zdaniem jest to mało prawdopodobne. A nawet jeśli będzie działał - to w bardzo ograniczonym zakresie. Z moich informacji wynika, że jedynie niewielka część przedsiębiorców przystąpi do systemu kaucyjnego w początkowej fazie” - ocenił przedstawiciel Interzero. 

Uczestnicy debaty dyskutowali o potencjalnych korzyściach i wyzwaniach, jakie mogą napotkać samorządy w związku z wprowadzeniem tych regulacji. Zwrócono uwagę na konieczność dostosowania lokalnych strategii zarządzania odpadami do nowych przepisów.

„Należy poszukać modelu systemu kaucyjnego i ROP, który uwzględni interesy wszystkich stron: samorządowców, recyklerów, a także przedsiębiorców wprowadzających do obrotu produkty w opakowaniach. W mojej ocenie istnieje realna szansa na osiągnięcie porozumienia, chociaż obecnie nie widzę znaczącego postępu w tym zakresie. Pozostaje mieć nadzieję, że uda się wypracować wspólne rozwiązanie”  - przyznał Paweł Sosnowski.

Doradca firmy Interzero podkreślał również wagę edukacji, gdyż Polacy nie do końca wiedzą, np. jakich opakowań nie będą mogli zgniatać. Dlatego niezbędne są kampanie informacyjne przedstawiające szczegóły systemu kaucyjnego.

„System kaucyjny jest elementem szerszej reformy ROP i oba te rozwiązania powinny zostać wdrożone równocześnie. Nie jestem takim optymistą, żeby stwierdzić, że 1 stycznia 2026 roku będziemy mieli już gotową ustawę. Proces legislacyjny z pewnością wydłużą kwestie formalne, w tym związane z notyfikacją Komisji Europejskiej” - dodał Paweł Sosnowski, pełnomocnik zarządu ds. regulacji środowiskowych w Grupie Interzero.

Źródło informacji: PAP MediaRoom