Dziś (środa, 30 lipca) w kraju

Dziś jest środa, dwieście jedenasty dzień roku. Wschód słońca o godz. 4.53, zachód o godz. 20.31. Imieniny obchodzą: Aldona, Julita, Leopold oraz Piotr.

* * *

500 lat temu wojska moskiewskie, po kilkumiesięcznym oblężeniu, zdobyły Smoleńsk, broniony przez załogę dowodzoną przez wojewodę Jerzego Sołłohuba.

215 lat temu miała miejsce kapitulacja francusko-polskiego garnizonu twierdzy Mantua, obleganej przez wojska austriackie.

100 lat temu podczas I wojny światowej Rosja wypowiedziała wojnę Austro-Węgrom.

73 lata temu w Londynie premier rządu RP na uchodźstwie gen. Władysław Sikorski podpisał z ambasadorem ZSRS Iwanem Majskim polsko-sowiecki układ dotyczący wznowienia stosunków dyplomatycznych, współpracy na rzecz pokonania Niemiec oraz powstania polskiej armii w ZSRS; dodatkowy protokół przewidywał zwolnienie z więzień i łagrów obywateli polskich.

22 lata temu Sejm ustanowił 15 sierpnia Świętem Wojska Polskiego.

* * *

Dziś przed południem prezydent Bronisław Komorowski spotka się z powstańcami warszawskimi. Dwa dni przed 70. rocznicą wybuchu niepodległościowego zrywu powstańcy zostaną uhonorowani orderami i odznaczeniami państwowymi.

Oprócz powstańców odznaczenia z rąk prezydenta otrzymają też osoby "zasłużone dla podtrzymywania pamięci o powstaniu warszawskim". W spotkaniu uczestniczyć ma też prezydent stolicy Hanna Gronkiewicz-Waltz. Podczas uroczystości prezydent podpisze ustawę o ochronie znaku Polski Walczącej.

as/

* * *

Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie wraca dziś do badania przepisów o dostępie służb specjalnych do billingów obywateli oraz zasad stosowania przez nie kontroli operacyjnej, czyli podsłuchu i przeglądu korespondencji. Możliwe jest już wydanie wyroku.

2 kwietnia TK w pełnym składzie odroczył badanie przepisów zaskarżonych przez RPO i prokuratora generalnego. TK ujawnił wtedy, że prezes warszawskiego sądu okręgowego - jako jedynego w kraju - odmówiła odpowiedzi na pisemne pytania TK; w maju sąd odpisał Trybunałowi. Przedstawiciele służb mówili w kwietniu w TK, że korzystanie z billingów i stosowanie kontroli operacyjnej jest niezbędne dla skutecznych działań. Skarżący chcą, by były one obwarowane właściwymi gwarancjami pod kątem przestrzegania zasad konstytucyjnych i praw człowieka.

TK bada skargi Ireny Lipowicz z 2011 r. dotyczące zasad kontroli operacyjnej służb oraz sięgania przez nie po billingi obywateli. Rozpatruje też wnioski Andrzeja Seremeta, który w 2012 r. zaskarżył nieprecyzyjność zapisów o kontroli operacyjnej oraz dopuszczalność podsłuchiwania osób, których tajemnice zawodowe są prawnie chronione (m.in. adwokatów, lekarzy, dziennikarzy).

Dziś ustawy uprawniają dziesięć służb do uzyskiwania od operatorów danych telekomunikacyjnych, czyli informacji do kogo należy numer telefonu komórkowego, wykazów połączeń, danych o lokalizacji telefonu oraz numeru IP komputera. RPO podkreśla, że dostęp służb do billingów nie jest ograniczony wagą przestępstwa; nie jest też kontrolowany przez sądy (jak np. podsłuch). Zwraca uwagę, że ich istotna część nie podlega zniszczeniu, nawet gdy okazały się nieprzydatne. Kwestionuje, że nie przewiduje się informowania danej osoby, iż po jej dane sięgnięto. Podkreśla, że nie ma wyłączeń od dostępu do billingów wobec osób objętych tajemnicą zawodową. Ponadto RPO zaskarżyła zapisy dające służbom prawo uzyskiwania dzięki podsłuchom danych o obywatelu, których zakresu precyzyjnie nie określono.

sta/ itm/

* * *

Dziś wieczorem na Stadionie Narodowym w Warszawie odbędzie się pokaz specjalny opowiadającego o powstaniu warszawskim filmu fabularnego "Miasto 44" w reżyserii Jana Komasy. Projekcja, z udziałem twórców i obsady filmu, wpisze się w oficjalny program obchodów 70. rocznicy wybuchu powstania warszawskiego.

Na widowni podczas pokazu zasiąść ma ok. 10 tys. osób. Honorowe miejsce wśród nich zajmą weterani powstania, którzy na rocznicowe uroczystości przybędą z całego świata. Ponadto swoją obecność zapowiedzieli m.in. przedstawiciele władz państwowych oraz władz Warszawy. Honorowy patronat nad filmem objął prezydent Bronisław Komorowski.

Do regularnej dystrybucji kinowej w całym kraju dramat wojenny "Miasto 44" trafi 19 września. W obsadzie filmu - wybranej podczas castingów, w których udział wzięło ponad 7 tys. osób - są m.in.: Józef Pawłowski i Zofia Wichłacz (jako główni bohaterowie, zakochani w sobie, walczący w powstaniu Stefan i "Biedronka") oraz Anna Próchniak, Tomasz Schuchardt, Maurycy Popiel, Antoni Królikowski, Grzegorz Daukszewicz, Jan Kowalewski.

Zdjęcia do "Miasta 44" kręcono w 2013 roku w Warszawie i okolicach, a także w Łodzi, we Wrocławiu oraz w Walimiu i Świebodzicach na Dolnym Śląsku. 32-letni reżyser Jan Komasa dał się poznać publiczności jako twórca nagradzanej "Sali samobójców" z 2011 roku.

jp/ ls/

Newsroom PAP

jra/