Muzea na straży przestrzeni publicznej

Pałac króla Jana III i otaczający go park znajdują się na obrzeżach dynamicznie rozwijającego się miasta. Tereny w bezpośrednim sąsiedztwie Muzeum od lat 70. XX w. poddawane są postępującym przekształceniom. Dynamika tych transformacji jest szczególnie widoczna dziś, gdy niecałe 500 metrów od unikalnej bryły XVII-wiecznej rezydencji królewskiej czy rezerwatu przyrody Morysin została zlokalizowana wielopasmowa droga o dużym natężeniu ruchu, nieopodal wyłania się stale powiększające swoje rozmiary osiedle mieszkaniowe „Miasteczko Wilanów”, a w najbliższej przyszłości planowana jest inwestycja budowy galerii handlowej, która z pewnością zaburzy czytelność dotychczasowej wilanowskiej dominanty. Narastająca presja urbanizacyjna stanowi coraz bardziej realne zagrożenie dla integralności przestrzennej wilanowskiego założenia pałacowo-ogrodowego, a kolejne decyzje administracyjne i plany zagospodarowania przestrzennego stoją w sprzeczności z dążeniem do zachowania historycznych osi urbanistycznych wokół królewskiej rezydencji. Zagrożone są także park i królewskie ogrody wraz z pobliskim rezerwatem przyrody Morysin.

Muzeum podejmuje szereg działań programowych (podejmuje dialog z administracją publiczną, sąsiadami, specjalistami z różnych dziedzin na temat ochrony wartości kulturowych, krajobrazowych, organizuje debaty publiczne, szuka wsparcia w lokalnych stowarzyszeniach), mających na celu ustabilizowanie i ustanowienie spójnej ochrony prawnej dla zespołu zabytków w granicach pomnika historii na terenie Wilanowa. Bogactwo tych obszarów łączy w sobie zarówno historyczne zasoby architektury i sztuki dawnej rezydencji królewskiej, pałacowych założeń ogrodowych, jak również pozostałości infrastruktury dawnego zaplecza gospodarczego, a także obszaru rezerwatu przyrody w pradolinie Wisły.

O mądrze zaplanowanej przestrzeni publicznej, chroniącej obszary o wyjątkowych walorach krajobrazowych i szczególnej wartości artystycznej i historycznej marzy nie tylko Wilanów. Brak spójnej gospodarki przestrzennej oraz rabunkowa eksploatacja dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego, to niestety wspólna bolączka wielu muzeów w całej Polsce. Dlatego w 2014 r. grupa szczególnych muzeów - nazywanych ogólnie domami historycznymi - obejmujących historyczne miejsca związane z życiem i aktywnością ludzi, które z czasem otworzyły swoje podwoje dla zwiedzających, podjęła decyzję o utworzeniu nieformalnej platformy wsparcia i współpracy: Forum Muzeów - Domów Historycznych. Podczas konferencji, oprócz prezentacji Wilanowa, zostały przedstawione dwa przykłady - Muzeum w Nieborowie i Arkadii oraz Muzeum Zamkowego w Pszczynie.

Muzeum w swoich działaniach kieruje się myśleniem o dobru wspólnym, dlatego też, aktywnie poszukuje partnerstw, które będą wsparciem dla muzeum w budowaniu strategii. Kreowanie dobra wspólnego, wraz z przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego jest obowiązkiem instytucji kultury narzuconym m.in. przez prawo, a w przypadku Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie zawiera się w statucie instytucji. Dlatego też muzeum współpracuje z przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego: ze stowarzyszeniami, fundacjami oraz innymi organizacjami społecznymi i organizacjami pożytku publicznego, których priorytetowe działania ogniskują się wokół inicjatyw mających na celu zachowanie w stanie niepogorszonym kluczowych dla dziedzictwa narodowego miejsc pamięci i ochronę genius loci szczególnie wartościowych obszarów.

Termin: seminarium odbyło się 21 czerwca 2016 r. o godz. 11:00 w Sali Białej Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

KONTAKT:

Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

e-mail: muzeum@muzeum-wilanow.pl

-

Stowarzyszenie Genius Loci

e-mail: zarzad@geniusloci.org.pl