CIS: informacja na temat realizacji orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego przez Senat IX kadencji (komunikat)

- Centrum Informacyjne Senatu informuje:

Kancelaria Senatu przekazuje komunikat na temat realizacji orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego przez Senat IX kadencji. Informujemy, że w latach 2015 i 2016 Trybunał Konstytucyjny wydał mniej orzeczeń niż np. w latach 2013 i 2014. Według statystyki przedstawionej w „Informacji o istotnych problemach wynikających z działalności i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego w 2016 roku”, w 2016 r. zapadło 39 wyroków (w tym 17 stwierdzających niezgodność z określonym wzorcem kontroli przynajmniej jednego przepisu), w 2015 r. – 63 (w tym 35 stwierdzających niezgodność), podczas gdy w 2014 i 2013 r. zostało wydanych po 71 wyroków (w tym – odpowiednio – 38 i 39 stwierdzających niezgodność). Ponadto w roku 2016 Trybunał nie wydał żadnego postanowienia sygnalizacyjnego, a we wcześniejszych latach było ich po 5 (2015 i 2014 r.) albo 2 (2013). Wynika z tego, że Komisja Ustawodawcza Senatu IX kadencji miała do rozpatrzenia o nieco ponad połowę mniej spraw związanych z orzeczeniami TK dotyczącymi hierarchicznej niezgodności norm prawnych niż Komisja Ustawodawcza Senatu VIII kadencji w porównywalnym okresie.

W przypadku niektórych wyroków, którymi Komisja Ustawodawcza zajmowała się w bieżącej kadencji, nie zdecydowano się na przygotowanie inicjatywy senackiej z uwagi na prace legislacyjne podjęte przez stronę rządową albo wręcz ze względu na fakt zgłoszenia już inicjatywy ustawodawczej przez inny podmiot. Przykładem w tym ostatnim zakresie może być wyrok z dnia 3 marca 2015 r. (sygn. akt K 39/13), którego dotyczyła inicjatywa obywatelska. Jeżeli chodzi natomiast o orzeczenia, do realizacji których Komisja nie przystąpiła w związku z zamierzeniami legislacyjnymi rządu, to wskazać można następujące wyroki: z dnia 2 czerwca 2015 r. (sygn. akt K 1/13), z dnia 22 września 2015 r. (sygn. akt SK 21/14), z dnia 28 października 2015 r. (sygn. akt K 21/14), z dnia 4 listopada 2015 r. (sygn. akt K 1/14), z dnia 24 listopada 2015 r. (sygn. akt K 18/14), z dnia 6 października 2016 r. (sygn. akt SK 19/14).

Co się tyczy wyroków stwierdzających częściową niezgodność z Konstytucją ustaw nowelizujących poddanych kontroli w trybie prewencyjnym, to Komisja Ustawodawcza zmuszona była uznać się za niewłaściwą do inicjowania jakichkolwiek prac z racji kompetencji przyznanych organom, o których mowa w art. 122 ust. 4 zd. 2 Konstytucji, czyli marszałkowi Sejmu i Prezydentowi RP (dot. to wyroku z dnia 14 października 2015 r., sygn. akt Kp 1/15, oraz wyroku z dnia 25 maja 2016 r., sygn. akt Kp 5/15).

Komisja Ustawodawcza podjęła natomiast prace m.in. nad inicjatywą ustawodawczą związaną z wyrokiem z dnia 12 maja 2015 r. (sygn. akt P 46/13), dotyczącym art. 156 § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego. W trakcie I czytania projektu jeden z senatorów zgłosił jednak wniosek o jego wycofanie, wskazując na duży stopień skomplikowania materii nim objętej. Komisja przychyliła się do argumentacji senatora i tym samym podjęła uchwałę kończącą prace legislacyjne na etapie senackim.

Z kolei rozpatrzenie wyroku z dnia 5 lipca 2016 r. (sygn. akt P 131/15) miało miejsce już po uchwaleniu stosownej ustawy przez Sejm (przedłożenie rządu), zaś wyrokiem z dnia 7 czerwca 2016 r. (sygn. akt K 8/15) Komisja Ustawodawcza zajmowała się w momencie, gdy jedna ustawa zmieniająca została uchwalona, a projekt kolejnej nowelizacji znajdował się w parlamencie.

Odnośnie np. wyroku z dnia 2 kwietnia 2015 r. (sygn. akt P 31/12) Komisja – po wysłuchaniu przedstawiciela ministra sprawiedliwości – uznała, że zgłoszenie inicjatywy ustawodawczej jest zbędne. Podobna konkluzja dotyczyła chociażby wyroku z dnia 22 września 2015 r. (sygn. akt P 37/14). Natomiast w przypadku wyroku z dnia 7 października 2015 r. (sygn. akt K 12/14) Komisja Ustawodawcza podzieliła stanowisko ministra zdrowia co do braku konieczności występowania z inicjatywą ustawodawczą (kwestia klauzuli sumienia).

Powyższy przegląd uchwał Komisji Ustawodawczej IX kadencji pokazuje, że Komisja z co najmniej kilku powodów nie decydowała się na wszczynanie procedury mającej na celu przyjęcie i następnie wniesienie do Sejmu projektu ustawy wykonującej orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego. Konkretne przyczyny podejmowania przez Komisję Ustawodawczą uchwał o niewykonywaniu poszczególnych orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego są opisane w notatkach z tych posiedzeń Komisji, na których były rozpatrywane informacje o rozstrzygnięciach Trybunału. Materiały te są publikowane na senackiej stronie internetowej.

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi odpowiedzialność za jego treść – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe. (PAP)

kom/ mgost/