PK: europejski nakaz aresztowania wydaje sąd okręgowy, w którego okręgu prowadzone jest postępowanie przygotowawcze (komunikat)

- PK informuje:

W praktyce sądowej i prokuratorskiej pojawiają się wątpliwości dotyczące wykładni art. 607a kodeksu postępowania karnego, w zakresie właściwości sądu do wydania europejskiego nakazu aresztowania (ENA). Zgodnie z tym przepisem w razie podejrzenia, że osoba ścigana za przestępstwo podlegające jurysdykcji polskich sądów karnych może przebywać na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej, właściwy miejscowo sąd okręgowy, na wniosek prokuratora, a w postępowaniu sądowym i wykonawczym - z urzędu lub na wniosek właściwego sądu rejonowego, może wydać europejski nakaz aresztowania.

Pojawiające się wątpliwości prawne

Część prawników stoi na stanowisku, że do wydania ENA właściwy jest sąd okręgowy, w którego okręgu prowadzone jest postępowanie przygotowawcze lub zapadł wyrok. Inni twierdzą natomiast, że ENA wydaje sąd okręgowy właściwy ze względu na miejsce popełnienia czynu.

W piśmie skierowanym do wszystkich prokuratorów Zastępca Prokuratora Generalnego Marek Pasionek wskazał na brak kompatybilności treści art. 607a kodeksu postępowania karnego w zestawieniu z treścią art. 31 kodeksu postępowania karnego, określającego ogólną regułę właściwości miejscowej organów postępowania karnego. Z tego względu do wydania ENA właściwy jest sąd okręgowy, w którego okręgu prowadzone jest postępowanie przygotowawcze lub zapadł wyrok.

Art. 31 par. 1 kodeksu postępowania karnego stanowi, że do rozpoznania sprawy właściwy jest sąd, w którego okręgu popełniono przestępstwo. Art. 607a kodeksu postępowania karnego stanowi zaś, że ENA może wydać właściwy miejscowo sąd okręgowy. Prokurator Marek Pasionek podkreślił w swoim piśmie, że teza zgodnie z którą przy określaniu właściwości miejscowej sądu okręgowego dla czynności wymienionej w art. 607a kodeksu postępowania karnego należałoby odwołać się do reguły ogólnej wyrażonej w art. 31 par. 1 kodeksu postępowania karnego, może budzić wątpliwości.

Sąd okręgowy, o którym mowa w art. 607a kodeksu postępowania karnego, jest sądem właściwym do rozpoznania sprawy o czyn, którego dotyczy ENA. Skoro zatem ustawodawca nie uzależnił właściwości do wydania ENA od właściwości do rozpoznania sprawy, można logicznie przyjąć, że nie uzależnił jej też od miejsca popełnienia czynu. Sąd wydający ENA nie musi być rzeczowo właściwy, zgodnie z art. 24-25 kodeksu postępowania karnego. Należałoby zatem konsekwentnie przyjąć, że nie musi być też miejscowo właściwy zgodnie z art. 31-32 kodeksu postępowania karnego.

Ważne jest szybkie przekazywanie osób podejrzanych

Przy interpretacji art. 607a kodeksu postępowania karnego należałoby poddać pod rozwagę przede wszystkim walor celowości wprowadzenia decyzją ramową Rady z 13 czerwca 2002 roku w sprawie europejskiego nakazu aresztowania i procedury wydawania osób między Państwami Członkowskimi (2002/584/WSiSW) tego środka, z jednoczesnym odwołaniem się do istniejących reguł wykładni przepisów prawa.

Zgodnie z preambułą decyzji ramowej o ENA instrument ten został wprowadzony w celu odformalizowania procedury ekstradycyjnej między stronami Europejskiej Konwencji o ekstradycji z 13 grudnia 1957 roku, a tym samym jej uproszczenia i istotnego przyspieszenia przekazywania osób podejrzanych o popełnienie przestępstwa lub osób skazanych.

Jak podkreślił Zastępca Prokuratora Generalnego Marek Pasionek niewątpliwie kierowanie wniosku o wydanie ENA do sądu okręgowego, w którego okręgu prowadzone jest postępowanie przygotowawcze, w ramach którego prokurator zamierza wystąpić z wnioskiem o wydanie ENA, ma walor praktyczny, przejawiający się w sprawniejszym obiegu dokumentów procesowych. Niewątpliwie prowadzi to do przyspieszenia toku procedowania.

Biorąc np. pod uwagę różnorodność układów podmiotowo-przedmiotowych - wielość osób, czynów i miejsc ich popełnienia, w danym postępowaniu przygotowawczym można wyobrazić sobie sytuację kierowania wniosków o wydanie ENA do różnych sądów okręgowych, przy przyjęciu stanowiska, że determinantem właściwości miejscowej jest treść art. 31 kodeksu postępowania karnego. Niewątpliwie stałoby to w sprzeczności z ideą decyzji ramowej w sprawie ENA.

Pojęcie „właściwości miejscowej" nie jest w kodeksie postępowania karnego rozumiane jednorodnie. Nie ma podstaw, by wiązać je kategorycznie z art. 31-32 kodeksu postępowania karnego. Właściwość miejscową należy rozumieć w kontekście konkretnego przepisu oraz skłaniać się do poglądu, że pierwszoplanowe znaczenie powinna mieć wykładnia celowościowa art. 607a kodeksu postępowania karnego. Jak podkreślił w swoim piśmie Zastępca Prokuratora Generalnego przemawia ona za przyjęciem, że sądem właściwym miejscowo do wydania ENA powinien być sąd okręgowy, w którego okręgu jest prowadzone postępowanie przygotowawcze.

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi odpowiedzialność za jego treść – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe. (PAP)

kom/ mgost/