CIR: komunikat po posiedzeniu Rady Ministrów (komunikat)

-CIR informuje:

Podczas dzisiejszego posiedzenia rząd przyjął dokument: „Założenia polskiej polityki zagranicznej na 2018 r.” (dokument był rozpatrywany w trybie zastrzeżonym).

Rada Ministrów przyjęła także:

- projekt ustawy o Instytucie Współpracy Polsko-Węgierskiej im. Wacława Felczaka,

- projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw.

Zaakceptowano również uchwałę w sprawie ustanowienia programu wieloletniego „Pomoc w zakresie finansowania kosztów zarządzania infrastrukturą kolejową, w tym jej utrzymania i remontów do 2023 roku”.

Rada Ministrów zapoznała się z informacją na temat realizacji programów polityki spójności 2014-2020 (stan na koniec 2017 r.).

# # #

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o Instytucie Współpracy Polsko-Węgierskiej im. Wacława Felczaka, przedłożony przez ministra, szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

Utworzony zostanie Instytut Współpracy Polsko-Węgierskiej im. Wacława Felczaka. Jego działalność ma służyć wzmocnieniu polsko-węgierskiej współpracy i przyjaźni, która rozwijając się na przestrzeni wieków przyczyniła się do przełomu politycznego w Europie.

Patronem instytutu będzie Wacław Felczak, który podczas II wojny światowej był kurierem polskiego rządu na uchodźstwie. Po wojnie aresztowano go w 1947 r. w Czechosłowacji, gdy na prośbę Stanisława Mikołajczyka organizował ucieczkę przywódców PSL z Polski, a w 1948 r. po długotrwałym śledztwie skazano na dożywotnie więzienie. Uwolniony został w październiku 1956 r. Działania prowadzone przez niego na Węgrzech w latach 80. przyczyniły się do stworzenia węgierskiej opozycji demokratycznej, w tym partii Fidesz w 1988 r. Jego osoba jest symbolem przyjaźni polsko-węgierskiej i działalności politycznej na rzecz suwerenności Polski i Węgier.

Do zadań instytutu należeć będzie przekazywanie młodym pokoleniom znaczenia tradycji stosunków polsko-węgierskich, wzmocnienie współpracy i nawiązywanie kontaktów między przedstawicielami młodego pokoleniem, szczególnie w dziedzinie kultury i sportu. Zajmie się on także wspieraniem współpracy naukowej, inicjatyw oraz projektów naukowych i oświatowych mających na celu wzajemne poznanie języka, kultury, historii i polityki obu państw.

Zadaniem instytutu będzie także wspieranie wzajemnej myśli innowacyjnej polsko-węgierskich organizacji kulturalnych, gospodarczych i politycznych, co powinno wzmocnić konkurencyjność obu państw. Instytut ma również finansować lub dofinansowywać przedsięwzięcia na rzecz współpracy polsko-węgierskiej. Ma także analizować przemiany polityczne, gospodarcze i społeczne w Europie, które mają zasadniczy wpływ na bezpieczeństwo i rozwój obu krajów.

Instytut będzie nadzorowany przez premiera. Ze względu jego rangę organami instytutu będą: Dyrektor Instytutu, Międzynarodowa Rada Instytutu i Rada Instytutu.

Do zadań dyrektora należeć będzie m.in. kierowanie pracami instytutu, reprezentowanie go na zewnątrz, zapewnienie funkcjonowania i ciągłości pracy oraz opracowywanie rocznego planu działania. Z kolei Międzynarodowa Rada Instytutu ma analizować działania podejmowane na rzecz współpracy polsko-węgierskiej oraz poszukiwać nowych form wsparcia organizacyjnego, koncepcyjnego i finansowego działalności placówki. Rada Instytutu ma m.in. opiniować kierunki jego działalności, projekt rocznego planu działania oraz projekt rocznego planu finansowego.

Instytut będzie miał siedzibę w Warszawie, ale będzie mógł tworzyć oddziały zamiejscowe w kraju (premier – po zasięgnięciu opinii dyrektora i Rady – będzie mógł w zarządzeniu tworzyć, przekształcać i likwidować oddziały zamiejscowe instytutu).

W latach 2018-2027 na działalność związaną z funkcjonowaniem instytutu trzeba będzie przeznaczyć z budżetu państwa maksymalnie 60 mln zł – po 6 mln zł w każdym roku.

Ustawa ma wejść w życie po 14 dniach od daty jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

# # #

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra sprawiedliwości.

Przewidziano skrócenie ogólnych okresów przedawnienia roszczeń, co skłoni wierzycieli do szybszego inicjowania postępowań, czyli przyczyni się do stabilności i pewności obrotu prawnego, a w efekcie ograniczy przedłużającą się niepewność dłużnika. Wpłynie to pozytywnie na działalność mikro-, małych i średnich przedsiębiorców.

Zaostrzono przepisy dotyczące przedawnienia roszczeń przysługujących przedsiębiorcom wobec konsumentów (chodzi o zapewnienie konsumentowi ochrony, jako słabszej stronie stosunku prawnego). Wprowadzono także regulacje umożliwiające dłużnikowi obronę przed egzekucją w przypadku dokonywania przez komornika albo administracyjny organ egzekucyjny zajęć rachunku bankowego dłużnika drogą elektroniczną, a jednocześnie uniemożliwiające mu uchylenie się od egzekucji przez rozporządzanie środkami na zajętym rachunku.

Szczegółowe rozwiązania

Przewidziano wprowadzenie krótszego, ogólnego terminu przedawnienia roszczeń (6 zamiast 10 lat), przy pozostawieniu regulacji, zgodnie z którą dla roszczeń o świadczenia okresowe (np. związanych z czynszem lub dzierżawą) oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, termin przedawnienia wynosi 3 lata. Skrócenie okresu przedawnienia zmusi wierzycieli do szybszego prowadzenia procesów windykacyjnych.

Założono nowy sposób liczenia upływu terminu przedawnienia – bieg terminu przedawnienia ma się kończyć z upływem ostatniego dnia roku kalendarzowego, z zastrzeżeniem, że nie będzie to dotyczyć terminów przedawnienia krótszych niż dwa lata.

Przyjęto, że to sąd z urzędu będzie musiał ustalić, czy roszczenie przysługujące wobec konsumenta jest przedawnione. W pozostałych przypadkach utrzymano dotychczasowe rozwiązania, według których przedawnienie jest uwzględnianie w razie zgłoszenia zarzutu.

Przyjęto, że roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd – przedawnia się z upływem 6 lat. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenie okresowe należne w przyszłości – to podlegać będzie przedawnieniu po 3 latach.

Zaproponowano zaostrzenie reżimu przedawnienia roszczeń przysługujących przedsiębiorcom wobec konsumentów (w praktyce potencjalne zagrożenie skutkami przedawnienia – z mocy ustawy – zmobilizuje przedsiębiorcę do realizacji przysługującego mu roszczenia w określonym terminie).

Przewidziano jednak regulację, zgodnie z którą sąd może, po rozważeniu interesów stron, nie uwzględnić upływu terminu przedawnienia roszczenia przeciwko konsumentowi, jeżeli wymagają tego względy słuszności, a w szczególności przemawiają za tym: długość terminu przedawnienia; długość okresu od upływu terminu przedawnienia do chwili dochodzenia roszczenia; charakter okoliczności, które spowodowały niedochodzenie roszczenia przez uprawnionego, w tym wpływ zachowania zobowiązanego na opóźnienie uprawnionego w dochodzeniu roszczenia.

Dodano zapis zakładający, że w przypadku sprzedaży konsumenckiej używanych rzeczy ruchomych – roczny termin przedawnienia roszczeń z rękojmi nie może zakończyć się przed upływem dwóch lat od wydania rzeczy, nawet jeżeli strony uzgodniły, iż termin odpowiedzialności sprzedawcy z tytułu rękojmi będzie skrócony do roku (lub do okresu krótszego niż dwa lata). Wprowadzenie takiej zmiany jest niezbędne ze względu na wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 13 lipca 2017 r. w sprawie C-133/16 w celu zapewnienia pełnej zgodności prawa polskiego z prawem UE.

Ponadto, w związku z umożliwieniem organom egzekucyjnym dokonywania zajęć rachunku bankowego dłużnika drogą elektroniczną, wprowadzono regulacje, które umożliwiłyby mu obronę przed egzekucją sądową lub administracyjną, ale jednocześnie nie pozwoliły na uchylenie się od egzekucji przez rozporządzanie środkami zgromadzonymi na zajętym rachunku. Dlatego zaproponowano, aby bank, w którym prowadzony jest rachunek dłużnika, po otrzymaniu zawiadomienia o jego zajęciu, zablokował środki na 7 dni, a następnie przekazał je po upływie tego okresu na rachunek organu egzekucyjnego. Jednak taki tryb nie będzie możliwy w sytuacji, gdy komornik zajmie rachunek, aby ściągnąć bieżące alimenty lub rentę. W takiej sytuacji bank – niezwłocznie – przekaże zajętą kwotę na rachunek bankowy komornika. Chodzi o to, aby nie pozbawiać osób uprawnionych środków na bieżące funkcjonowanie.

Zgodnie z proponowanymi przepisami przejściowymi, do roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie projektowanej ustawy i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych – stosowane będą przepisy o przedawnieniu określone w nowej ustawie. Jeżeli zaś na podstawie nowych przepisów termin przedawnienia jest krótszy niż według przepisów dotychczasowych – bieg przedawnienia będzie się rozpoczynał z dniem wejścia w życie nowej ustawy.

Do przysługujących konsumentom roszczeń, które powstały przed wejściem w życie tej ustawy, znajdą jednak zastosowanie przepisy o długości terminów przedawnienia w dotychczasowym brzmieniu.

Dodatkowo, zawarto regulacje dotyczące skutku przedawnienia roszczenia przeciwko konsumentowi, jeżeli przed wejściem w życie ustawy, roszczenie to uległo przedawnieniu, ale nie zgłoszono zarzutu przedawnienia (np. wierzyciel nie wszczął jeszcze postępowania). W takim przypadku do przedawnionego roszczenia zastosowane zostaną nowe przepisy. Oznacza to, że po wejściu w życie ustawy przedawnienie takiego roszczenia będzie brane przez sąd pod uwagę – bez względu na zarzut pozwanego, przy czym sąd będzie mógł nie uwzględnić przedawnienia.

Ponadto, projektowane rozwiązania – od ich wejścia w życie – znajdą zastosowanie we wszystkich postępowaniach egzekucyjnych. Podobnie w sytuacji, w której zajęcia dokonano przed wejściem w życie ustawy, ale przekazanie środków pieniężnych następuje po tej chwili – wtedy także będą stosowane zmienione przepisy.

Nowe regulacje mają obowiązywać po 30 dniach od daty ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

# # #

Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie ustanowienia programu wieloletniego „Pomoc w zakresie finansowania kosztów zarządzania infrastrukturą kolejową, w tym jej utrzymania i remontów do 2023 roku”, przedłożoną przez ministra infrastruktury.

Program zapewni wieloletnie dofinansowanie kosztów zarządzania infrastrukturą kolejową do 2023 r., zwłaszcza w obszarze utrzymania i remontów, ponoszonych przez jej zarządców, którzy udostępniają ją oraz pobierają opłaty za korzystanie z niej, w sposób zgodny z dyrektywą Unii Europejskiej 2012/34/UE w sprawie utworzenia jednolitego europejskiego obszaru kolejowego.

Program jest konieczny, bo niedostateczne finansowanie prac utrzymaniowych i remontowych na przestrzeni ostatnich lat doprowadziło do ogromnych zaległości w tym obszarze. W 2008 r. oceniono, że likwidacja zaległości utrzymaniowych na sieci największego zarządcy infrastruktury – PKP Polskie Linie Kolejowe SA, wymaga kilkudziesięciu miliardów złotych. Zapóźnienia dotyczące przedsięwzięć utrzymaniowych przyczyniły się do znacznego ograniczenia oferty w segmencie pasażerskich przewozów regionalnych.

Zgodnie z programem, finansowanie zarządzania infrastrukturą kolejową nastąpi na podstawie wieloletniej umowy zawieranej przez zarządców tej infrastruktury z ministrem do spraw transportu (umowa będzie dokumentem wykonawczym w stosunku do programu). Umowa dla zarządców infrastruktury kolejowej będzie określać warunki otrzymania środków w wysokości i terminach w niej określonych. Umowy będą zawierane na 5 lat, z uwzględnieniem jednorocznego finansowania budżetowego. W ten sposób zapewnione zostanie efektywne finansowanie programu (oznacza to pełne finansowanie programu w każdym roku jego realizacji i w całym okresie jego trwania).

Głównym beneficjentem programu będą PKP Polskie Linie Kolejowe SA, a także czterej zarządcy infrastruktury kolejowej (wskazani w decyzji wykonawczej Komisji Europejskiej z 6 lipca 2016 r. w sprawie strategicznego znaczenia infrastruktury kolejowej): PKP Szybka Kolej Miejska w Trójmieście Sp. z o.O., Dolnośląska Służba Dróg i Kolei we Wrocławiu, „Euroterminal Sławków” Sp. z o.o., CARGOTOR Sp. z o.o.

W dalszej kolejności beneficjentami programu będą organizatorzy przewozów kolejowych i przewoźnicy kolejowi, a docelowo: pasażerowie i pozostali klienci kolei.

Program finansowany będzie ze środków budżetu państwa i Funduszu Kolejowego. Na jego realizację w latach 2019-2023 ze środków publicznych zostanie przeznaczone ok. 23,8 mld zł, w tym z budżetu państwa ok. 21 mld zł.

Podstawowym celem programu jest wzmocnienie roli transportu kolejowego w zintegrowanym systemie transportowym kraju przez odwrócenie tendencji spadkowej udziału transportu kolejowego w przewozach oraz zapewnienie niezbędnych środków na prace utrzymaniowo-remontowe na istniejącej sieci kolejowej.

Realizacja programu przyczyni się do poprawy jakości infrastruktury kolejowej, co powinno zachęcić do korzystania z kolei podróżnych i innych użytkowników (np. przewoźników towarów). Przewiduje się też skrócenie czas przejazdu koleją oraz zmniejszenie liczby awarii i usterek technicznych, dzięki czemu zwiększy się bezpieczeństwo podróżnych oraz wzrośnie konkurencyjność tej gałęzi transportu. Kolej, jako alternatywa wobec innych gałęzi transportu, to także mniejsze obciążenie środowiska emisją dwutlenku węgla, a w efekcie czystsze powietrze.

Wykonanie programu umożliwi też częściową likwidację zaległości utrzymaniowo-remontowych na sieci kolejowej zarządzanej przez PKP PLK SA. Zostaną też wyznaczone nowe kategorie linii kolejowych, co zapobiegnie degradacji niektórych z nich, a w rezultacie będzie sprzyjało poprawie atrakcyjności inwestycyjnej obszarów dotychczas zmarginalizowanych.

Program, umożliwiając zawieranie wieloletnich umów na utrzymanie i remonty linii kolejowych, pozwoli też na efektywniejsze planowanie oraz zlecanie prac utrzymaniowych i remontowych w cyklu wieloletnim. Dzięki temu krajowy rynek wykonawców (głównie firm budowalnych) będzie mógł lepiej przygotować się do realizacji kontraktów remontowo-utrzymaniowych.

Wykonawcą programu będzie minister do spraw transportu. Do końca marca każdego roku będzie on składał Radzie Ministrów sprawozdanie z realizacji programu za poprzedni rok, a do końca maja 2024 r. – przedłoży rządowi raport końcowy z realizacji programu.

W Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.), program uznano za strategiczny dla rozwoju sektora transportu kolejowego. Jest on także spójny ze Strategią rozwoju transportu do 2020 r. (z perspektywą do 2030 r.).

Uchwała zacznie obowiązywać od 1stycznia 2019 r.

# # #

Rada Ministrów zapoznała się z informacją na temat realizacji programów polityki spójności 2014-2020 (stan na koniec 2017 r.), przedłożoną przez ministra inwestycji i rozwoju.

W dokumencie podsumowano wykorzystanie środków w ramach Polityki Spójności do końca 2017 r. ze szczególnym uwzględnieniem dynamiki w 2017 r.

Podstawowe informacje zawarte w dokumencie:

Do 31 grudnia 2017 r. złożono 72 tys. wniosków o dofinansowanie projektów na całkowitą kwotę 459,6 mld zł. Wartość dofinansowania unijnego we wnioskach o dofinansowanie wyniosła 284,6 mld zł, co stanowi 88,1 proc. alokacji. W 2017 r. beneficjenci złożyli wnioski na realizację projektów o wartości 218,6 mld zł, w tym dofinansowanie Unii Europejskiej 133,7 mld zł.

Od uruchomienia programów do końca grudnia 2017 r. podpisano z beneficjentami 31 tys. umów o dofinansowanie na całkowitą kwotę 278,2 mld zł, w tym w części dofinansowania UE 172,0 mld zł (53 proc. alokacji). Wartość zakontraktowanych w 2017 r. projektów wyniosła 163,9 mld zł, w tym dofinansowanie UE to 98,9 mld zł.

Wartość całkowitych wydatków beneficjentów wyniosła na koniec 2017 r. ponad 54,4 mld zł, w tym dofinansowanie UE: 39,2 mld zł, co stanowi 12 proc. alokacji. W samym 2017 r. beneficjenci złożyli wnioski o wartości 33,6 mld zł, w tym dofinansowanie UE wyniosło 23,4 mld zł.

Od początku wdrażania programów na lata 2014-2020 certyfikowano do KE 47,2 mld zł w ramach Krajowych Programów Operacyjnych (KPO) i Regionalnych Programów Operacyjnych (RPO). W samym 2017 r. certyfikowano do KE 28,8 mld zł wydatków kwalifikowalnych.

Nadal utrzymują się różnice w tempie realizacji programów krajowych i regionalnych. Programy zarządzane przez samorządy województw wykazują niższą kontraktację (47 proc. w RPO wobec 57 proc. w KPO), poziom płatności beneficjentów (8 proc. w RPO wobec 15 proc. w KPO) oraz wartość certyfikacji wydatków do KE (cel na 2017 r. zrealizowany przez RPO w 53 proc. wobec 102 proc. w KPO).

Komisja Europejska (KE) wypłaciła państwom członkowskim w formie płatności okresowych środki w wysokości ok. 28,8 mld euro. Z powyższej kwoty do Polski trafiło 7,7 mld euro. Polska pozostaje liderem państw członkowskich UE pod względem wartości środków wypłaconych przez Komisję.

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi odpowiedzialność za jego treść – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe. (PAP)

kom/ nmk/ pat/