Jak pracodawcy mogą zadbać o zdrowie swoich pracowników

„Aktywność fizyczna i prawidłowe odżywianie się to czynniki, które w istotnym stopniu kształtują stan zdrowia, samopoczucie i poziom energii pracowników” – przekonują eksperci Krajowego Centrum Promocji Zdrowia w Miejscu Pracy, działającego w ramach Instytutu Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera.

Specjaliści podkreślają, że dobra kondycja pracowników i dbanie o nią przez pracodawców przekłada się na wiele wymiernych korzyści, m.in. na: mniejszą częstość i długość absencji chorobowych pracowników, a także ich większą produktywność i zaangażowanie. Zyskuje też na tym wizerunek danej firmy czy organizacji oraz jej atrakcyjność na rynku pracy.

Co mogą zrobić pracodawcy, aby zadbać o kondycję fizyczną personelu

Oto przykładowe rekomendacje ekspertów z Krajowego Centrum Promocji Zdrowia w Miejscu Pracy:

•     edukuj pracowników na temat wartości zdrowotnej różnych form aktywności fizycznej (np. jako metody radzenia sobie ze stresem czy zwiększania poziomu energii) i zachęcaj ich do podejmowania jej w czasie wolnym,  
•     organizuj spotkania (bezpośrednie i online) ze sportowcami, amatorami-pasjonatami aktywności ruchowej, w tym również z twojej firmy czy środowiska lokalnego,
•     zawieraj „kontrakty na aktywność fizyczną” z pracownikami, polegające na tym, że oni deklarują jakąś konkretną aktywność w określonym przedziale czasu czy osiągnięcie jakiegoś konkretnego wyniku, a firma wspiera ich w tym finansowo (np. refundując zakup sprzętu albo wsparcie trenera),
•     zapewniaj udogodnienia np. w postaci stojaków na rowery, pryszniców i szatni, dla osób które aktywnie pokonują drogę do i z pracy (np. na rowerze, biegiem, na rolkach),
•     organizuj lub wspieraj grupy pracowników, które wspólnie ćwiczą, biegają lub grają w gry zespołowe,
•     przygotuj na terenie firmy miejsca i pomieszczenia do ćwiczeń, do wykorzystywania przez personel w czasie wolnym lub w przerwach od pracy (dostępnych także dla rodzin pracowników), organizuj w takich miejscach zajęcia ruchowe z trenerem lub rehabilitantem (np. joga, aerobic, tai-chi, sztuki walki),
•     organizuj gry, konkursy lub zawody sportowe dla pracowników i ich rodzin,
•     sponsoruj zajęcia sportowo-rekreacyjne pracowników, np. w formie karnetów umożliwiających im regularny wstęp do centrów sportowych, klubów fitness czy na basen,
•     opracuj i upowszechniaj wśród pracowników informację na temat wpływu ich stanowiska pracy na narząd ruchu,  wraz ze szczegółową instrukcją jakie ćwiczenia usprawniające lub odciążające mogą wykonywać (w czasie pracy lub po),
•     doposaż stanowiska pracy siedzącej w sprzęt ograniczający negatywne skutki długotrwałego siedzenia (np. specjalne piłki do siedzenia, ruchome blaty umożliwiające pracę na stojąco czy tzw. klękosiady),  
•     wyposaż miejsce pracy lub pracowników w proste przyrządy do ćwiczeń (np. korektory postawy, bieżnie, drabinki, rowery stacjonarne),
•     organizuj krótkie przerwy w pracy na wspólne ćwiczenia, zachęcaj pracowników do przemieszczania się, korzystania ze schodów, etc.

Jak wspierać pracowników w przeciwdziałaniu otyłości

Eksperci Krajowego Centrum Promocji Zdrowia w Miejscu Pracy podpowiadają też, jak firma może pomóc pracownikom w zdrowym odżywianiu i utrzymaniu prawidłowej masy ciała:

•     dostarczaj pracownikom rzetelnych informacji i praktycznych materiałów edukacyjnych dotyczących przyczyn, skutków, a także metod leczenia i profilaktyki otyłości i nadwagi (m.in. informacji na temat zasad zdrowego żywienia, optymalnego sposobu żywienia z punktu widzenia specyfiki wykonywanej pracy, a także umiejętnego czytania etykiet produktów spożywczych),
•     informuj pracowników o lokalizacji najbliższych placówek żywienia zbiorowego lub sklepów oferujących zdrowe jedzenie,
•     wydłuż czas przerwy w pracy na posiłek dla pracowników, jeśli to możliwe daj pracownikom możliwość wyboru pory jedzenia,
•     udostępnij atrakcyjne i dobrze wyposażone pomieszczenia kuchenne w pracy, umożliwiające przygotowywanie prostych potraw i ich spożywanie,
•     zadbaj o to, żeby w dostępnych w pracy automatach z przekąskami znalazły się jak najzdrowsze produkty,
•     jeśli w pracy jest zakładowa stołówka lub bufet, zadbaj o jak najzdrowsze menu albo promuj najzdrowsze opcje (np. przez specjalne ich oznakowanie lub dofinansowanie),
•     sponsoruj systematyczne i urozmaicone dostawy świeżych owoców i warzyw jako „zdrowe przekąski” dla pracowników,
•     pomóż zorganizować lub sfinansować zdrowy catering dla pracowników, z uwzględnieniem osób pracujących w godzinach wieczornych i nocnych,
•     organizuj lub sponsoruj pracownikom indywidualne konsultacje z dietetykiem czy też porady medyczne, dotyczące sposobu odżywiania (np. w formie online), najlepiej w powiązaniu z dodatkowymi badaniami medycznymi oceniającymi stan odżywienia i parametry związane ze stanem metabolizmu.

Jak zadbać o najbardziej doświadczonych pracowników

Warto też wiedzieć, co specjaliści od medycyny pracy radzą pracodawcom w kontekście wspierania zdrowia starzejącego się personelu.

Na przykład, w odpowiedzi na pojawiające się z wiekiem u pracowników ograniczenia ruchowe dotyczące stawów, ścięgien i wiązadeł, należy tak dostosować ich stanowisko i zakres pracy, aby:

•     unikać częstego wykonywania czynności z podniesionymi rękami, pochylania kręgosłupa czy utrzymywania przedłużającej się, wymuszonej pozycji ciała,
•     odpowiednio umiejscowić przedmioty i narzędzia (w sposób minimalizujący konieczność skręcania i pochylania tułowia), a także zaadaptować stanowisko pracy do indywidualnych rozmiarów pracownika (ergonomiczne doskonalenie miejsca pracy).

W odpowiedzi na rozwijające się z wiekiem zmniejszenie siły fizycznej, należy z kolei:

•     unikać prac wymagających podnoszenia, pchania czy przenoszenia ciężkich przedmiotów,
•     lub odpowiednio przeszkolić pracownika i zaaranżować stanowisko pracy związanej z dźwiganiem tak, aby ładunki mogły być przenoszone blisko ciała bez nadmiernego skręcania czy pochylania kręgosłupa (zgodnie z zasadami ergonomii).

W celu ułatwienia pracy osobie starszej z osłabionym wzrokiem i upośledzonym widzeniem barw należy:

•     zapewnić o 50-100 proc. większe natężenie oświetlenia, w zależności od wieku pracownika (po 55 r.ż. powinno być ono już o 100 proc. większe),
•     zapewnić monitory i wyświetlacze o zwiększonym kontraście oraz z większą czcionką wyświetlanych liter czy cyfr.

10 sposobów na zdrową starość

„Pracodawcy, poprzez odpowiednie zakładowe przedsięwzięcia, mogą spowolnić niekorzystne procesy zachodzące w organizmach pracowników, a nawet poprawić ich zdrowie, samopoczucie i kondycję. Stan zdrowia pracowników wynika nie tylko z ich wieku” – podkreślają eksperci Instytutu Medycyny Pracy.

Według nich, procesy demograficzne spowodują, że w pracodawcy, niezależnie od swoich przekonań, będą napotykać istotne trudności w pozyskiwaniu młodych pracowników i będą mieć do czynienia z coraz starszym personelem.

„W takiej sytuacji rezerwy pozwalające utrzymywać lub zwiększać produktywność firm tkwią w zatrudnianiu osób starszych i równoległym wzmacnianiu ich zdrowia, a długofalowo także w trosce o zdrowie ogółu pracowników, którzy nieuchronnie stopniowo się starzeją. Dbanie o zdrowie młodszych pomaga przeciwdziałać problemom zdrowotnym, które mogą pojawić się w późniejszym wieku” – przekonują specjaliści.  

Wiktor Szczepaniak, zdrowie.pap.pl