Polityka spójności ma zasadnicze znaczenie dla regionów i miast w radzeniu sobie ze skutkami trwającego historycznego kryzysu i w zmniejszaniu nierówności w Europie

Sojusz na rzecz Spójności #CohesionAlliance podkreśla, że polityka spójności pozostaje najważniejszym narzędziem inwestycyjnym UE, że skutecznie radzi sobie ze skutkami trwających nadzwyczajnych kryzysów, takich jak pandemia COVID-19, oraz że będzie miała kluczowe znaczenie w reagowaniu na skutki wojny w Ukrainie. Dysproporcje regionalne pozostają nadal duże, a politykę spójności należy wzmocnić i uznać za podstawową wartość Unii, tak aby zapewnić uczciwą odbudowę gospodarczą oraz sprawiedliwą transformację cyfrową i ekologiczną w Europie.

Po opublikowaniu 8. sprawozdania w sprawie spójności ogólnounijna koalicja przedstawiła szereg wspólnych uwag na 8. Forum Spójności , które odbędzie się w dniach 17 i 18 marca. Członkowie sojuszu z zadowoleniem przyjęli pozytywne wyniki podkreślone w sprawozdaniu: słabiej rozwinięte regiony Europy Wschodniej nadrabiają zaległości , liczba osób zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym spadła o 17 mln w latach 2012–2019, a modelowanie ekonomiczne wskazuje, że w 2023 r. PKB na mieszkańca będzie o 2,6 % wyższy w regionach słabiej rozwiniętych dzięki niedawnemu wsparciu z unijnej polityki spójności.

Kilka regionów o średnim dochodzie i słabiej rozwiniętych na południu UE doświadczyło jednak stagnacji lub pogorszenia sytuacji gospodarczej i znalazło się w pułapce ograniczonego rozwoju . Potencjał lokalny i regionalny w zakresie rozwoju gospodarczego jest nadal nierównomierny, a jeżeli nikt ani żaden region nie ma zostać pozostawiony samemu sobie, należy rozwiązać kluczowe problemy.

Przyszłość polityki spójności będzie ściśle powiązana z ewentualną reformą ram zarządzania gospodarczego UE . Niemniej, jak wskazał #CohesionAlliance, we wdrażaniu polityki spójności nie uznaje się roli europejskiego semestru. Sojusz wskazał, że władze lokalne i regionalne będą musiały być formalnie zaangażowane w zarządzanie gospodarcze UE i że konieczne będzie wzmocnienie ich zdolności inwestycyjnych.

Członkowie Sojuszu stwierdzili, że Komisja Europejska zdecydowanie opowiada się za wzmocnieniem zasady wielopoziomowego sprawowania rządów i partnerstwa. Uznanie to stoi jednak w sprzeczności z niedawną tendencją UE do przekazywania zarządzania jej funduszami i polityką z powrotem państwom członkowskim, co jest wyraźnie widoczne we wdrażaniu krajowych planów odbudowy i zwiększania odporności oraz w opracowywaniu przyszłych krajowych planów społeczno-klimatycznych. Członkowie Sojuszu stwierdzili, że nie wiadomo, w jaki sposób nowa koncepcja „nie szkodzić polityce spójności” , zaproponowana przez europejską komisarz ds. spójności i reform Elisę Ferreirę, będzie skutecznie stosowana we wszystkich innych obszarach polityki UE, które mają wpływ na rozwój terytorialny, i na szczeblu lokalnym.

Od czasu utworzenia w październiku 2017 r. #CohesionAlliance – ogólnounijny sojusz 12 tys. sygnatariuszy opowiadających się za wzmocnieniem polityki spójności – zdołał zapobiec drastycznym cięciom budżetowym po 2020 r., utrzymać politykę spójności, która przynosi korzyści wszystkim regionom w Unii, oraz zaproponować prostsze i bardziej elastyczne zasady dotyczące funduszy spójności.

GŁOSY #COHESIONALLIANCE:

Apostolos Tzitzikostas, przewodniczący Europejskiego Komitetu Regionów (KR) i gubernator regionu Macedonia Środkowa (EL), powiedział:

"Sprawozdanie to pokazuje, że polityka spójności działa, ale także że wszystkie strategie polityczne UE muszą przyczyniać się do zmniejszania różnic społecznych i gospodarczych. Ludzie potrzebują podmiotów unijnych, krajowych, regionalnych i lokalnych, współpracujących na rzecz tworzenia miejsc pracy, walki z ubóstwem oraz transformacji ekologicznej i cyfrowej w każdym regionie, mieście i wsi w całej Europie. Polityka ta jest jedyną polityką UE, która intensywnie inwestuje w tę współpracę. Pandemia – a także tragiczna sytuacja spowodowana wojną z Ukrainą rozpętaną przez okrutny reżim – dowiodły, jak ważna jest polityka spójności, aby UE mogła poradzić sobie zarówno z sytuacjami nadzwyczajnymi, jak i z długoterminowymi przemianami".

Nathalie Sarrabezolles, przewodnicząca Komisji Polityki Spójności Terytorialnej i Budżetu UE ( COTER ) KR-u oraz członkini rady departamentu Finistère (FR), zauważyła:

"Wojna w Ukrainie ponownie pokazuje, że polityka spójności jest pierwszą polityką europejską, która reaguje na kolejny poważny kryzys. Ta kluczowa polityka jest nie tylko narzędziem reagowania, ale jest również potrzebna w perspektywie długoterminowej jako instrument inwestycyjny, aby osiągnąć strategiczną autonomię UE. Budowanie sprawiedliwej transformacji ekologicznej i cyfrowej, wzmocnienie lokalnych i regionalnych zdolności administracyjnych i demokracji nie byłoby możliwe bez silnej polityki spójności, która może przyczynić się do zmniejszenia różnic gospodarczych, społecznych i terytorialnych oraz do wzmocnienia roli UE jako silnego podmiotu w świecie".

Magnus Berntsson, przewodniczący Zgromadzenia Regionów Europy (AER) i wiceprzewodniczący regionu Västra Götaland (SE), stwierdził:

"Nadszedł czas, by kryzys przekształcić w szansę. Polityka spójności ma zasadnicze znaczenie dla uwolnienia pełnego potencjału naszych regionów w czasie wychodzenia z pandemii. Potrzebujemy inwestycji, aby dotrzeć do wszystkich regionów europejskich i zapewnić sprawiedliwą i zrównoważoną odbudowę gospodarczą".

Karl-Heinz Lambertz, przewodniczący Stowarzyszenia Europejskich Regionów Granicznych (AEBR) i poseł do Parlamentu Wspólnoty Niemieckojęzycznej w Belgii, powiedział:

"Polityka spójności ma kluczowe znaczenie dla przekształcenia europejskich regionów przygranicznych z całkowicie peryferyjnych na bardziej centralne w ramach integracji kontynentalnej. Ponadto decydujące znaczenie będzie miało skonsolidowanie i dalszy rozwój tych „baz życia”, aby umożliwić im stawienie czoła obecnym wyzwaniom, również tym po zakończeniu pandemii i wszelkim oczekiwanym konsekwencjom obecnej wojny dla integracji europejskiej. Żywa jest tam pamięć przeszłych konfliktów i są to dobre miejsca do rozpoczęcia odbudowy".

Jean-Claude Marcourt, przewodniczący Konferencji Europejskich Regionalnych Zgromadzeń Ustawodawczych (CALRE) i przewodniczący parlamentu Walonii (BE), powiedział:

"W chwili gdy Unia Europejska jest już dotknięta skutkami wojny, bardziej niż kiedykolwiek istotne jest utrzymanie i rozwijanie solidarności między różnymi regionami Europy, w szczególności poprzez politykę spójności".

Stefano Bonaccini, przewodniczący Rady Gmin i Regionów Europy (CEMR) i regionu Emilia-Romania (IT), powiedział:

"Nie wyszliśmy jeszcze z pandemii, a nowa wojna w Europie byłą ostatnią rzeczą, jaką sobie mogliśmy wyobrazić. Kryzys, jakiego doświadczaliśmy w ostatnich latach, pokazuje, że w perspektywie długoterminowej europejska polityka spójności ma większe znaczenie niż kiedykolwiek wcześniej i że należy ją wzmocnić w nadchodzących latach. Jest to polityka łącząca obywateli europejskich z Europą za pośrednictwem gmin i regionów. To nasze najlepsze narzędzie służące realizacji projektu europejskiego i wzmocnieniu demokracji lokalnej".

Cees Loggen, przewodniczący Konferencji Peryferyjnych Regionów Nadmorskich (CPMR) i regionalny minister prowincji Noord-Holland (Niderlandy), stwierdził:

"Konkurencja między Instrumentem na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności a polityką spójności nie służy skutecznemu wykorzystaniu zasobów UE. Skutki wojny będą tym bardziej wymagać synergii między funduszami UE. Musimy zastanowić się nad lepszym sposobem koordynacji polityki inwestycyjnej UE w przyszłości. Niezwykle ważne jest również, aby wszystkie strategie polityczne UE przyczyniały się do spójności terytorialnej, jak zasugerowano w ósmym sprawozdaniu na temat spójności".

Dario Nardella, przewodniczący Eurocities i burmistrz Florencji (IT), powiedział:

"Polityka spójności pozostaje najważniejszym narzędziem inwestowania w ludzi i miejsca, a niniejsze sprawozdanie dowodzi jej skuteczności w osiąganiu równowagi w całej Europie, przy czym regiony wschodnie nadrabiają zaległości. Musimy zwiększyć możliwości wykorzystania tych zasobów przez miasta i regiony metropolitalne. Są to ośrodki innowacji, które przyczyniają się do pobudzenia rozwoju regionalnego. Jest to szczególnie ważne teraz, gdy mamy nadzieję wyjść z pandemii COVID-19 poprzez pobudzanie inwestycji publicznych w sprawiedliwą, ekologiczną i cyfrową transformację naszych miast".

mr

Źródło informacji: Serwis Samorządowy PAP