Osiem zasad na zdrowsze i dłuższe życie

Określono je frazą „Life’s Essential 8”. To grupa podstawowych zaleceń odnośnie do zdrowego stylu życia opracowanych przez American Heart Association, które średnio wydłużają życie o sześć lat - jedni zatem będą mieli szansę przedłużyć życie o więcej, inni o mniej lat.

Rzecz w tym, że system ma działać na tyle dobrze, że statystycznie opóźnia śmierć. Jak wskazuje jego nazwa, składa się z 8 prostych zaleceń, a dotyczą one:

• dobrego odżywiania,
• abstynencji tytoniowej,
• odpowiedniego wysypiania się,
• utrzymywania odpowiedniej wagi,
• korzystania z ruchu,
• kontrolowania poziomu cholesterolu,
• kontrolowania stężenia glukozy we krwi,
• utrzymywania prawidłowego ciśnienia tętniczego.

Szczegóły znajdziesz na stronie https://www.heart.org/en/healthy-living/healthy-lifestyle/lifes-essential-8.

Chodzi nie tylko o przedłużenie życia.

Autorzy nowego badania przeanalizowali medyczne dane na temat 6,5 tys. osób w wieku średnio 47 lat, porównując poziom przestrzegania systemu Essential 8 z prędkością biologicznego starzenia. 

„Lepsze przestrzeganie wszystkich zaleceń Life’s Essential 8 oraz poprawa zdrowia sercowo-naczyniowego mogą spowolnić proces starzenia się organizmu i przynieść w przyszłości wiele korzyści” - mówi autorka, prof. Nour Makarem z Columbia University Irving Medical Center.

Spowolnienie biologicznego starzenia się zaś nie tylko wiąże się z dłuższym życiem i mniejszym ryzykiem śmierci, ale i niższym ryzykiem chorób przewlekłych. To zaś powoduje, że życie jest po prostu przyjemniejsze, także wtedy, gdy mówimy o podeszłym wieku.

Naukowcy z Tulane University na podstawie informacji odnośnie do aż 140 tys. dorosłych, początkowo zdrowych Brytyjczyków określili związek między przestrzeganiem Life’s Essential 8 i długością życia wolnego od poważnych, chorób przewlekłych, w tym sercowo-naczyniowych, cukrzycy, raka i demencji. Przy przestrzeganiu zaleceń na najwyższym poziomie w wieku 50 lat, oczekiwana długość życia w zdrowiu stanowiła 76 proc. całkowitej oczekiwanej długości życia mężczyzn i 83 proc. kobiet, natomiast przy życiu niezgodnie z zaleceniami odsetki te wynosiły odpowiednio 64,9 i 69,4.

To nie wszystko. Skrupulatne przestrzeganie zaleceń Essential 8 oznaczało ogólnie dłuższe życie - o 5,2 lata dla mężczyzn i 6,3 lata dla kobiet, w porównaniu z osobami, które systemu przestrzegały słabo. Badacze podkreślają jeszcze jedną istotną obserwację.

„Ponadto stwierdziliśmy, że nierówności w oczekiwanej długości życia bez chorób związane z niskim statusem społeczno-ekonomicznym mogą być u wszystkich dorosłych znacząco zrównoważone poprzez dbanie o zdrowie sercowo-naczyniowe” - informuje dr Xuan Wang, autor badania. „Nasze wyniki mogą pobudzić ludzi do oceny i poprawy własnego zdrowia sercowo-naczyniowego. Mogą też pomóc w poprawie zdrowia populacyjnego poprzez promowanie przestrzegania zasad idealnego zdrowia sercowo-naczyniowego. Może to również zmniejszyć nierówności zdrowotne związane ze statusem społeczno-ekonomicznym” - dodaje.

Warto tu przypomnieć, że jednym z najistotniejszych czynników ryzyka rozwoju rozmaitych chorób jest… status społeczno-ekonomiczny. 

30 lat obserwacji

Równie dobrze wartość tego systemu pokazało niedawne badanie fińskie. Naukowcy z Uniwersytetu Wschodniej Finlandii sprawdzili styl życia ponad 1,6 tys. mężczyzn pod kątem Life Essential 8 i podzielili ich na cztery kwartyle, zależnie od liczby punktów wskazujących, jak dobrze uczestnicy przestrzegali zaleceń - do 420 pkt, od 420 do 485, od 485 do 550 i powyżej 550 pkt. 

Najmniejsza liczba punktów wyniosła przy tym 185, a największa - 750. Mężczyźni byli obserwowani średnio aż przez 30 lat. W tym czasie zmarło ich niecały tysiąc, z czego 402 - z powodu chorób sercowo-naczyniowych. Po uwzględnieniu czynników dodatkowych, takich jak konsumpcja alkoholu czy status społeczno-ekonomiczny, każde dodatkowe 50 punktów oznaczało 14-procentowy spadek ogólnego ryzyka zgonu i 17-procentowy z powodu schorzeń krążeniowych. Mężczyźni z górnego kwartyla byli aż o 60 proc. mniej zagrożeni śmiercią z przyczyn sercowo-naczyniowych niż uczestnicy z kwartyla dolnego. 

„Przestrzeganie zaleceń Life’s Essential 8 było silnie i odwrotnie związane z ryzykiem zgonu z powodu chorób sercowo-naczyniowych oraz ogólną śmiertelnością wśród starzejących się mężczyzn. W ogólnej populacji zalecane są działania promujące optymalne wyniki Life’s Essential 8” - piszą naukowcy. 

Radę fińskich badaczy warto potraktować poważnie. Jak pokazali eksperci z Uniwersytetu w Saragossie, jeśli chodzi o życie ludzi według Life’s Essential 8, to sporo można poprawić. Przeprowadzili oni analizę badań opublikowanych od 2000 do 2019 roku, które objęły w sumie ponad 2,5 mln osób ze 104 krajów. Według wyników ponad 26 proc. ludzi za mało się rusza, złą dietę ma 34 proc., papierosy pali ponad 15 proc., 38,5 proc. źle się wysypia, ponad 17 proc. jest otyłych, ponad 34 proc. ma nieprawidłowe stężenie lipidów we krwi, 12 proc. cierpi na cukrzycę, a ponad 29 proc. na nadciśnienie.

„Wyniki te uzasadniają wprowadzenie strategii zapobiegawczych mających na celu poprawę jakości snu oraz przestrzegania zdrowej diety, ponieważ, jak wskazuje badanie, to główne czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego na świecie. Częste występowanie nadciśnienia tętniczego wśród dzieci i dorosłych również budzi niepokój i także powinno być odpowiednio adresowane z pomocą polityki zdrowotnej” - piszą autorzy analizy.

Tyle statystyk… Z pewnością warto sprawdzić, które z nich dotyczą każdego z nas i w miarę możliwości popracować nad kluczowymi parametrami zdrowego stylu życia, czyli Essential 8. Według badań można się spodziewać dłuższego i zdrowego życia.

I raz jeszcze: z okazji świąt redakcja Serwisu Zdrowie składa życzenia pomyślnego wprowadzania i utrzymywania zasad zdrowego życia. To wcale nie musi być bardzo trudne.

Źródła:

Witryna American Heart Association na temat Life’s Essential 8 https://www.heart.org/en/healthy-living/healthy-lifestyle/lifes-essential-8 

Doniesienie na temat Life’s Essential 8 i wolniejszym starzeniu https://www.eurekalert.org/news-releases/1006513 

Doniesienie na temat Life’s Essential 8 i długości życia w zdrowiu https://www.eurekalert.org/news-releases/980638 

Praca naukowa na temat na temat Life’s Essential 8 i śmiertelności z różnych przyczyn https://academic.oup.com/eurjpc/article/30/8/658/7031587 

Metaanaliza badań na temat globalnego przestrzegania zasad Life’s Essential 8 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38033266/ 

Źródło informacji: Serwis Zdrowie