Badanie: ojcowie chcą czytać, ale nie zawsze wiedzą jak. Co ich do tego motywuje?

Bliski kontakt z dzieckiem - budowany m.in. przez zadawanie pytań, słuchanie i wspólne przeżywanie treści - wspiera rozwój emocjonalny, społeczny i buduje pewność siebie. Takie doświadczenia warto tworzyć podczas codziennych rytuałów, jak wspólne czytanie. Książka staje się wtedy nie celem, lecz pretekstem do bliskości i rozmowy. Jak pokazują badania Biblioteki Narodowej, w 2024 roku przynajmniej jedną książkę przeczytało 41% ankietowanych. Według danych częściej po lekturę sięgają kobiety - 47% niż mężczyźni - 35%.**

Obiecujące dane przynosi w tej kwestii badanie pracowni SW Research zrealizowane na zlecenie marki Lajkonik dla Fundacji Powszechnego Czytania w ramach ogólnopolskiej kampanii #TataTeżCzyta, która pokazuje, że wielu ojców dostrzega wartość wspólnej lektury. Ponad 74% respondentów deklaruje, że czyta dzieciom regularnie - codziennie (31,5%) lub kilka razy w tygodniu (42,8%). To wyraźny sygnał widocznej świadomości roli ojca w budowaniu więzi poprzez książki. Jednocześnie niemal co dziesiąty badany przyznaje, że nie sięga po lekturę z dzieckiem wcale - co wskazuje na realną potrzebę dalszych działań edukacyjnych i promocyjnych, które pomogą uczynić wspólny czas z książką codziennym, naturalnym rytuałem.

„Małe momenty mają znaczenie - tym kieruje się marka Lajkonik, zarówno w naszej działalności, jak i inicjatywach, które chcemy wspierać. Dlatego angażujemy się w projekty takie jak #TataTeżCzyta - bo każda chwila spędzona z dzieckiem na wspólnej lekturze wzmacnia relacje, rozwija i pobudza myślenie oraz uczy uważności. Książka staje się tu nie tylko narzędziem, ale pretekstem do rozmowy, bliskości i prawdziwego bycia razem. Chcemy towarzyszyć rodzinom nie tylko przy stole, ale również w tych cennych momentach, które zostają na całe życie. Wszystko to zgodnie z naszą strategią łączenia radości życia i odpowiedzialności” - mówi Monika Pawłowska z Lajkonika.

Codzienne czytanie deklarują ojcowie w wieku 31-35 oraz 36-40 lat - odpowiednio 37,1% i 39,9%. To młodsze grupy wiekowe najczęściej znajdują czas na wspólną lekturę z dziećmi, co może świadczyć o rosnącej świadomości roli ojcostwa i budowania relacji poprzez rytuały. 

Bliskość, rytuał, przyjemność - z czym ojcowie kojarzą wspólne czytanie?

Dla ojców uczestniczących w badaniu wspólne czytanie z dzieckiem to przede wszystkim wyraz bliskości (55%), przyjemności i zabawy (48%) oraz wartościowego, wspólnie spędzonego czasu (47%). Często kojarzy się ono także z rytuałem przed snem (41%) i chwilą odpoczynku (36%). 

„Wyniki te pokazują, jak skutecznie książka stwarza przestrzeń do budowania codziennej więzi ojca z dzieckiem - co doskonale wpisuje się w przesłanie kampanii #TataTeżCzyta - mówi Maria Deskur, prezeska Fundacji Powszechnego Czytania. - Wspólne czytanie to coś więcej niż przekazywanie treści - to czas, w którym ojciec jest w pełni obecny, uważny i dostępny. To moment, w którym dziecko czuje się ważne, a jego emocje i pytania zostają wysłuchane. Kampania #TataTeżCzyta przypomina, że to nie wielkie słowa czy perfekcyjna dykcja są tu najważniejsze, lecz obecność, ciepło i czas. Nawet kilka minut dziennie wystarczy, by budować więź i stymulować rozwój. Wspólne czytanie i rozmowa to najmilsze, a jednocześnie - w świetle licznych badań - najskuteczniejsze narzędzie wspierania stabilnego oraz zrównoważonego rozwoju dziecka.

To doświadczenie bliskości może jednak wymagać wsparcia - dlatego Fundacja Powszechnego Czytania i marka Lajkonik zapytali ojców, co mogłoby zachęcić ich do częstszego czytania z dziećmi.

Czego potrzebują ojcowie, by czytać częściej?

Najczęściej wskazywaną odpowiedzią była potrzeba spędzania większej ilości czasu tylko z dzieckiem - bez ekranów i innych rozpraszaczy (44%). Istotne okazało się również poczucie, że wspólna lektura to naprawdę coś ważnego dla dziecka i może się przyczynić do jego rozwoju (37%). Budowanie stałego rytuału wspólnego czytania np. przed snem (33%). Na dalszych miejscach pojawiły się potrzeba lepszego rozeznania w książkach odpowiednich do wieku dziecka (27%), inspiracje płynące z doświadczeń innych ojców (20%) oraz wsparcie ze strony partnerki lub partnera (19%).

Potrzeba inspiracji do czytania od innych ojców była najczęściej zgłaszana w miastach średnich i dużych (powyżej 200 tys. mieszkańców) oraz w mniejszych ośrodkach do 100 tys. To pokazuje, że niezależnie od miejsca zamieszkania wielu ojców szuka prostych, autentycznych przykładów, jak wpleść czytanie w codzienność.

„Z myślą o ojcach, którzy poszukują prostych i wiarygodnych sposobów na wprowadzenie wspólnej lektury do codziennego życia, przygotowaliśmy e-book pełen praktycznych wskazówek i poleceń książek dopasowanych do wieku dziecka. Publikacja pokazuje, jak kontakt z książką - już od pierwszych miesięcy życia - wpływa pozytywnie na rozwój emocjonalny, językowy i społeczny. Inne potrzeby mają niemowlęta, inne kilkulatki, jeszcze inne starsze dzieci, ale w każdym przypadku wspólne czytanie staje się przestrzenią do bliskości, rozmowy i budowania więzi” - podkreśla Agnieszka Nyc, menadżerka koordynująca kampanię w Fundacji Powszechnego Czytania.

Więcej o akcji: https://www.tatatezczyta.pl 

E-book: Supermoc książek #TataTeżCzyta

Lista polecanych książek: Książki polecane - tatateżczyta

*Źródło: Badanie zostało przeprowadzone przez SW Research metodą wywiadów online (CAWI) na panelu internetowym SW Panel, na zlecenie Fundacji Powszechnego Czytania oraz firmy Lajkonik, w ramach inicjatywy #TataTeżCzyta. Realizację badania przeprowadzono w dniach 7–14 maja 2025 roku wśród 600 ojców dzieci w wieku od 0 do 13 lat.

**Stan czytelnictwa książek w Polsce w 2024 roku - Aktualności - Biblioteka Narodowa

Źródło informacji: Lajkonik