Projekt Centrum Edukacji Diabetologicznej® odpowiedzią na potrzeby pacjentów zagrożonych cukrzycą

O złożeniu projektu w Ministerstwie Zdrowia poinformowała, w przeddzień zaplanowanego na piątek 6 czerwca V Kongresu Edukacji Diabetologicznej, prezes SED, dr Beata Stepanow.

„Nasze badania wskazują, że neuropatię mają już osoby w stanie przedcukrzycowym” - powiedziała Stepanow podczas czwartkowej konferencji zorganizowanej w Centrum Prasowym PAP.

Podkreśliła, że zbyt późne leczenie neuropatii u osób w stanie przedcukrzycowym przyczynia się do wysokiej liczby amputacji kończyn dolnych z powodu stopy cukrzycowej w Polsce, jednej z najwyższych w Europie. „To nasz medyczny wskaźnik wstydu” - stwierdziła Stepanow.

Kluczem do poprawy obecnego stanu rzeczy - z czym zgodzili się wszyscy uczestnicy konferencji - jest edukacja pacjentów.

„W cukrzycy pacjent sam jest swoim lekarzem. Każdego dnia podejmuje decyzje dotyczące diety, aktywności fizycznej, dawkowania insuliny, sposobu jej podawania czy przyjmowania leków. Musi jednak skądś wiedzieć, jak to robić” - podkreślił prof. Leszek Czupryniak, kierownik Kliniki Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, członek zarządu International Diabetes Federation.

Uczestnicy konferencji zgodzili się, że w ciągu ostatniej dekady - także dzięki działalności SED - w krajowym systemie ochrony zdrowia zaszło wiele pozytywnych zmian w obszarze edukacji pacjentów.

„Mamy poradę edukacyjną na poziomie POZ, kompleksową opiekę pielęgniarską po hospitalizacji oraz stanowisko edukatora diabetologicznego wpisane w rozporządzenie Ministra Zdrowia” - powiedziała dr Beata Stepanow. „Dlaczego więc jest tak źle? Bo brakuje systemowej edukacji, by Polacy poznali te możliwości, oraz wsparcia pracodawców w tworzeniu stanowisk dla pielęgniarek, które mają wiedzę i kompetencje, by skutecznie edukować pacjentów” - dodała prezes SED.

Z danych przytoczonych na konferencji wynika, że cukrzyca należy do najszybciej rozprzestrzeniających się chorób przewlekłych w Polsce i na świecie, a coraz więcej dzieci znajduje się w grupie ryzyka. Według prognoz, do 2035 roku 30 proc. chłopców i 15 proc. dziewczynek w Polsce może zmagać się z otyłością, jeśli nie zostaną podjęte skuteczne działania prewencyjne. Każdego roku przybywa ok. 400 tys. dzieci z nadwagą, w tym 80 tys. z otyłością.

„Polskie dzieci tyją najszybciej w Europie, a pod względem odsetka otyłości jesteśmy w pierwszej dziesiątce krajów UE. Dlatego konieczne jest systemowe wsparcie pacjentów w stanie przedcukrzycowym” - powiedziała dr Beata Stepanow. „Złożyliśmy dziś do departamentu zdrowia publicznego Ministerstwa Zdrowia projekt Centrum Edukacji Diabetologicznej®, którego celem jest wieloośrodkowe badanie tysiąca pacjentów z tej grupy” - dodała.

Celem projektu jest opracowanie szczegółowego raportu, który posłuży jako podstawa do stworzenia narodowego programu profilaktyki cukrzycy oraz zachęci system ochrony zdrowia do pełniejszego wykorzystania istniejących możliwości, takich jak Porada Pielęgniarska w Poradni Diabetologicznej.

„Mamy poradę pielęgniarską w poradni diabetologicznej, ale co z tego, skoro pacjent pierwszorazowy nie może z niej skorzystać, ponieważ Narodowy Fundusz Zdrowia nie finansuje wizyty lekarskiej i pielęgniarskiej tego samego dnia” - zaznaczyła dr Beata Stepanow. „Tymczasem pacjent, który po miesiącach oczekiwania trafia do poradni, powinien jak najszybciej dowiedzieć się, jak żyć z cukrzycą” - dodała.

Uczestnicy konferencji zgodnie uznali, że kluczowym elementem dla poprawy systemu edukacji pacjentów zagrożonych cukrzycą i już chorujących jest zwiększenie roli w tym procesie pielęgniarek.

„Na pytanie, kto ma się zająć edukacją, zresztą nie tylko w diabetologii, ale w ogóle edukacją zdrowotną pacjentów, odpowiedź jest bardzo prosta. Nikt tego nie robi lepiej niż pielęgniarki, które mają wiedzę i mogą tę edukację realizować skutecznie i długofalowo - podkreślił prof. Czupryniak. - Wymaga to jednak odpowiedniego finansowania, miejsca w systemie i przestrzeni, takiej jak gabinet dla pielęgniarki. Przykłady Skandynawii i Wielkiej Brytanii pokazują, że nikt nie zrobi tego lepiej” - dodał.

Prof. Czupryniak przytoczył przykład programu edukacyjnego z profilaktyki stopy cukrzycowej, przeprowadzonego kilkanaście lat temu w dwóch niemieckich landach. 

„W ciągu dwóch lat po jego zakończeniu liczba amputacji zmalała o ponad 90 proc. Nie dzięki lekom czy terapiom, ale dzięki edukacji pacjentów, jak dbać o siebie” - podkreślił.

Zdaniem prof. Czupryniaka edukacja i promocja zdrowego stylu życia powinny mieć formę skoordynowanego programu, realizowanego przez Ministerstwa Zdrowia, Edukacji, Pracy i Polityki Społecznej oraz Finansów. Punktem wyjścia mogłoby być Centrum Edukacji Diabetologicznej®, zainicjowane przez SED.