MRiRW: WPR pod presją. Stabilność, fair play i nowe rynki – o tym dyskutowano na X Forum Rolników i Agrobiznesu w Poznaniu (komunikat)

- Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi informuje:

X Forum Rolników i Agrobiznesu w Poznaniu pokazało, że polskie rolnictwo stoi dziś na rozdrożu. Z jednej strony – dynamiczny rozwój eksportu i rosnąca konkurencyjność. Z drugiej – zagrażające umowy handlowe z krajami trzecimi, wzrost kosztów produkcji oraz obawy o uczciwe zasady gry na unijnym rynku. W Poznaniu debatowano o przyszłości i stabilności WPR, koniecznych reformach, a minister Stefan Krajewski połączył się z uczestnikami z Uzbekistanu, gdzie prowadzi rozmowy dotyczące otwierania nowych rynków zbytu dla polskiej żywności.

Forum otworzył wykład prof. Wawrzyńca Czubaka, który przypomniał, że fundamentem WPR zawsze było bezpieczeństwo żywnościowe i stabilność dostaw, a nie wyłącznie cele klimatyczne. Ostrzegł również, że planowane powiązanie WPR z krajowymi Programami Partnerstwa może prowadzić do zróżnicowania poziomu pomocy między państwami członkowskimi, co grozi osłabieniem jednolitego rynku.

Głównym punktem tegorocznej edycji Forum, była debata z udziałem m.in. ministra Stefana Krajewskiego, wiceministra Adama Nowaka, senatora Ryszarda Bobera, byłego ministra rolnictwa Artura Balazsa oraz rolnika i działacza społecznego Damiana Murawca.

WPR pod presją: czy Unia zapewni rolnikom stabilność?

Jako pierwszy głos zabrał obecny na sali wiceminister rolnictwa Adam Nowak. Wskazywał, że sytuacja polskiego rolnictwa, choć silna, staje wobec narastających wyzwań.

– Czas prostych przewag konkurencyjnych, takich jak niskie koszty pracy czy ziemi, skończył się – podkreślał.

Wiceminister odniósł się także do protestów rolniczych w Europie: – To nie jest problem tylko Polski. Protesty zaczęły się w Niemczech, były we Francji, w całej Europie rolnicy mają podobne obawy.

Wiceminister Nowak zwrócił uwagę, że poprzednia perspektywa WPR nadmiernie przesunęła akcenty na cele klimatyczne, marginalizując kwestię bezpieczeństwa żywnościowego.

– Jeśli sytuacja ekonomiczna rolników nie pozwoli na kontynuowanie produkcji, to żadne cele środowiskowe nie zostaną zrealizowane – podkreślił.

Przedstawił także założenia 3 ważnych projektów ustaw planowanych przez resort, w tym wprowadzenie precyzyjnej definicji aktywnego rolnika oraz uregulowanie zasad dzierżawy gruntów rolnych i funkcji produkcyjnych wsi. Tutaj wiceminister Nowak wskazał, że rozwój polskiej hodowli zwierzęcej wymaga ochrony np.: przed lokalnymi protestami przeciw inwestycjom oraz niejasnymi procedurami środowiskowymi, co ma zostać rozwiązane wspomnianą już ustawą o funkcjach produkcyjnych wsi:

– Jeżeli rolnik chce wybudować nową fermę czy biogazownię, musi mieć do tego warunki. Bez tego nie utrzymamy konkurencyjności – podkreślił.

Wiceminister Nowak podkreślił również konieczność wsparcia zarówno gospodarstw wysokotowarowych – gwarantujących bezpieczeństwo żywnościowe – jak i małych gospodarstw skracających łańcuch dostaw.

Połączenie z Uzbekistanu: minister Stefan Krajewski o nowych rynkach zbytu

Kluczowym punktem spotkania była obecność ministra Stefana Krajewskiego, który uczestniczył w forum zdalnie, będąc jednocześnie w Uzbekistanie, gdzie prowadzi rozmowy o eksporcie polskich owoców, mięsa oraz produktów mlecznych.

– Przeprowadzone spotkania na szczeblu ministerialnym, z branżą i sieciami handlowymi mają otwierać nowe rynki zbytu – powiedział.

Ponieważ temat umowy handlowej UE–Mercosur jest dla polskich rolników kluczowy, minister Krajewski przypomniał, że to nie Polska podpisuje umowę z krajami Mercosur, robi to cała Unia Europejska.

– Podjęliśmy próbę zbudowania mniejszości blokującej. Niestety, obecnie brakuje państw gotowych ją współtworzyć poza Francją, z którą utrzymujemy wspólne stanowisko. Pozostałe kraje nie chcą dziś rozmawiać o mniejszości blokującej, uznając, że skoro ponownie – na wniosek Polski i Francji – pojawiły się dodatkowe zabezpieczenia, to temat został zamknięty – powiedział Krajewski.

Chodzi m.in. o tzw. hamulec bezpieczeństwa oraz o fundusz w wysokości 6,3 mld euro mający chronić interesy rolników i przetwórców. – W naszej ocenie to kwota zdecydowanie niewystarczająca, o czym konsekwentnie mówimy i na co zwracamy uwagę – dodał minister Krajewski.

Podkreślił również, że skoro są branże, które mają zyskać na umowie między UE a państwami Mercosur, to część tych środków powinna trafić właśnie do rolników i przetwórców – tych, którzy poniosą największe koszty potencjalnego porozumienia.

W temacie standardów i bezpieczeństwa żywności minister Krajewski uważa, że jeśli europejscy rolnicy muszą spełniać wysokie normy, to produkty importowane również muszą być zgodne z tymi standardami. – Inaczej nie będzie uczciwej konkurencji – podkreślił.

Ubezpieczenia, energia, skracanie łańcuchów dostaw – kierunki na przyszłość

Minister Krajewski wskazał, że pilnej reformy wymagają ubezpieczenia upraw i produkcji zwierzęcej. Podkreślił też potrzebę odblokowania inwestycji energetycznych na wsi, które mogłyby obniżyć koszty prądu i zwiększyć niezależność gospodarstw.

Na przykładach gospodarstw z Warmii i Mazur pokazał, że rolnicy coraz chętniej prowadzą sprzedaż bezpośrednią, skracając łańcuchy dostaw i odzyskując część marży „po drodze”.

X Forum Rolników i Agrobiznesu pokazało, że polskie rolnictwo stoi przed ogromnymi szansami, ale przed nim też wiele wyzwań tj. umowy handlowe z krajami trzecimi, zmiany klimatyczne czy niepokoje geopolityczne. Zarówno minister Stefan Krajewski, jak i wiceminister Adam Nowak podkreślali, że potrzebna jest jedność, konsekwencja i dialog – zarówno w kraju, jak i na forum europejskim. Bo choć polskie rolnictwo jest dziś w europejskiej czołówce, to utrzymanie tej pozycji wymaga mądrego wsparcia i jasnych zasad gry.

Natomiast wszyscy uczestnicy zgodnie uznali że najważniejszymi, kwestiami dzisiaj są:

- stabilna i przewidywalna WPR po 2028 roku, bo rolnictwo musi się rozwijać;

- zachowanie europejskich standardów dla importu spoza UE, aby móc konkurować uczciwie;

- ochrona gospodarstw towarowych i rozwój małych, bo od tego zależy nasze bezpieczeństwo żywnościowe;

- skuteczna polityka otwierania nowych rynków zbytu, aby w pełni wykorzystywać potencjał eksportowy, oraz

- powszechny system ubezpieczeń rolniczych.

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi odpowiedzialność za jego treść – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe. (PAP)

kom/ ef/ lm/