25 lat PARP: od ćwierć wieku wspiera przedsiębiorczość Polaków

„Ponad dwie dekady PARP to przede wszystkim działania na rzecz tworzenia warunków do rozwoju przedsiębiorczości, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb sektora mikro, małych i średnich firm, które budują naszą gospodarkę. Od momentu powołania instytucji do życia, PARP przekazała beneficjentom niemal 61,5 mld zł - mówi p.o. prezesa PARP Krzysztof Gulda. - Dziś spotkaliśmy się uroczyście w PARP, by świętować 25 lat naszej instytucji. To ćwierć wieku pracy, projektów, wyzwań i wspólnych sukcesów. I właśnie dziś - w gronie osób, które tę historię tworzyły - chcemy świętować, inspirować się i popatrzeć w przyszłość”.

Teraźniejszość w liczbach

Obecna perspektywa finansowa na lata 2021-2027 obejmuje Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG), Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej (FEPW), Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego (FERS) oraz uwzględnia inwestycje z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO).

Skupia się m.in. na automatyzacji i robotyzacji, transformacji firm w kierunku GOZ oraz wspieraniu działalności badawczo-rozwojowej i wdrożeniowej, a także rozwoju kompetencji. Tylko w tej perspektywie za pośrednictwem PARP przyznano ponad 11,3 mld zł dofinansowania - włącznie ze środkami z KPO.

„Rezultaty wsparcia w 2025 r. najlepiej opisują liczby. Za pośrednictwem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) zawarto ponad 1,2 tys. umów o dofinansowanie z Funduszy Europejskich na kwotę blisko 3 mld zł dofinansowania, a kolejne 3,2 mld zł ze środków UE dostępne było w 27 ogłoszonych przez nas naborach” - wskazuje Krzysztof Gulda.

Impuls do tworzenia nowych firm

Wsparcie dla startupów z Funduszy Europejskich jest szczególnie intensywne od 2016 r. To właśnie na bazie doświadczeń z pierwszych programów dla młodych firm w PARP powstały programy akceleracyjne, łączące startupy z korporacjami, dzięki którym dziś funkcjonuje dojrzały i skuteczny ekosystem wspierający rozwój innowacji.

W 2025 r. Agencja realizowała nabór „Platformy startowe dla nowych pomysłów” oraz „Platformy startowe dla nowych pomysłów, Komponent IIa - Wsparcie rozwoju działalności gospodarczej startupu” z Funduszy Europejskich dla Polski Wschodniej. Platformy dotychczas rozpatrzyły ponad 11 tys. innowacyjnych pomysłów. Przeszło 1,7 tys. z tych projektów zyskało wsparcie w postaci udziału w programie inkubacji, czyli skorzystało lub skorzysta z eksperckiego wsparcia oferowanego przez partnerów i ekosystem Platform w Polsce Wschodniej.

Obecnie trwa nabór Platformy startowe dla nowych pomysłów - komponent IIb: „Wsparcie rozwoju działalności gospodarczej startupu” z FEPW. Komponent IIb powstał z myślą o startupach, które zrealizowały projekt w komponencie IIa i wprowadziły na rynek innowacyjny produkt, ale potrzebują dodatkowych środków, aby dalej się rozwijać i skalować działalność. Startupy mogą otrzymać nawet 2 mln zł.

Suma udzielonego startupom z Polski Wschodniej wsparcia z programu FEPW wynosi ok. 200 mln zł, z czego w 2025 r. podpisano ponad 50 umów na niemal 32,5 mln zł dofinansowania.

W Polsce działa dojrzały ekosystem startupowy - z akceleratorami, inkubatorami, funduszami VC i uczelniami współpracującymi z biznesem. PARP miała w tym duży udział: stworzyła nie tylko platformy startowe, lecz także programy akceleracyjne „Startup Booster Poland” finansowane z Funduszy Europejskich dla Nowoczesnej Gospodarki oraz oferuje wsparcie na zdobywanie nowych rynków w „Startups Are Us”. Nie można również pominąć „Laboratorium Innowatora” z FENG, które daje indywidualnym wynalazcom i przyszłym przedsiębiorcom szansę na rozwinięcie skrzydeł. Obecnie działa cała sieć organizacji, które wspierają młode firmy na każdym etapie - od pomysłu po ekspansję zagraniczną.

Do tej pory na realizację projektów dla startupów PARP przekazała ponad 2,6 mld zł i zawarła ponad 3 tys. umów.

Otwieranie firmy na świat

PARP przez lata rozwijała narzędzia, które umożliwiają małym i średnim firmom skuteczną obecność za granicą: misje gospodarcze, wsparcie w internacjonalizacji i budowaniu marek globalnych. Od początku swojej działalności Agencja przekazała ponad 1,76 mld na zagraniczną ekspansję firm i podpisała blisko 7,8 tys. umów. Dzięki temu wiele przedsiębiorstw wkroczyło na nowe rynki, poszerzyło sieci partnerstw i zwiększyło eksport.

PARP angażuje się w promowanie inicjatyw skupionych na rozwijaniu innowacyjności oraz internacjonalizacji polskich przedsiębiorstw i jednostek naukowych. Flagowym przykładem jest program „Granty na Eurogranty”, finansowany w ramach FENG, który stanowi kluczowy element strategii mającej na celu intensyfikację postępu technologicznego i rozwój naukowy w Polsce i za granicą.

Konkurs „Promocja marki innowacyjnych MŚP” z FENG również wspiera polskich przedsiębiorców w ekspansji międzynarodowej. Dzięki dofinansowaniu przedsiębiorcy mogą uczestniczyć w targach, misjach gospodarczych oraz działaniach marketingowych, które pozwalają wzmocnić obecność na globalnym rynku i tworzyć przewagę konkurencyjną. Konkurs przyczynia się do promocji marki produktowej wnioskodawcy i Marki Polskiej Gospodarki.

Stawianie na innowacje i cyfryzację

Przyszłość światowej i polskiej gospodarki zależy od umiejętności tworzenia i wprowadzania do otoczenia przełomowych technologii. Polska dysponuje silnym zapleczem inżynierskim i naukowym, które może stać się fundamentem gospodarki opartej na wiedzy. Z Funduszy Europejskich od lat wspierane są innowacje, bo to one są siłą napędową gospodarki. Łącznie na badania i inwestycje Agencja przekazała dotychczas ponad 23,1 mld zł!

„Ścieżka SMART” to kluczowy instrument PARP służący rozwijaniu i wzmacnianiu zdolności badawczych i innowacyjnych przedsiębiorstw. Opiera się na realizacji projektów modułowych, czyli takich, gdzie przedsiębiorca wybiera co najmniej jeden z dwóch modułów obowiązkowych (prace badawczo-rozwojowe lub wdrożenie innowacji) oraz dowolną liczbę modułów fakultatywnych (cyfryzacja, zazielenienie przedsiębiorstw, internacjonalizacja, rozwój kompetencji, infrastruktura B+R).  Tylko w ramach samej „Ścieżki SMART” (FENG) Agencja zawarła do tej pory niemal 500 umów na przeszło 3,7 mld zł.

Polski Produkt Przyszłości jest kolejnym dobrze znanym instrumentem promującym polskie innowacje. Biorą w nim udział utalentowani rodzimi naukowcy, inżynierowie i przedsiębiorcy, będący twórcami rozwiązań, które najbardziej odpowiadają na potrzeby współczesnego świata. Są przykładem tego, że połączenie nauki i biznesu przynosi sukces. Jury wyłania te projekty, które za sprawą swojego potencjału rynkowego i użyteczności przyczyniają się do rozwoju gospodarki oraz wzmocnienia pozycji naszego kraju na arenie międzynarodowej. Obecnie PARP przyjmuje wnioski do kolejnej XVII edycji tego konkursu. Dowiedz się więcej na stronie PARP.

W bieżącym roku nowym narzędziem wsparcia, który powierzono Agencji, jest Platforma Technologii Strategicznych dla Europy (STEP), również finansowana z FENG. W jej ramach Agencja realizuje projekty mające znaczenie dla ekologicznej i cyfrowej transformacji oraz dla strategicznej suwerenności UE. Mowa o wdrażaniu technologii krytycznych w jednym z trzech sektorów: technologii cyfrowych i innowacji w ramach głębokich technologii; czystych i zasobooszczędnych technologii oraz biotechnologii, w tym produktów leczniczych o krytycznym znaczeniu i ich składnikach. Na to narzędzie PARP dysponuje alokacją w wysokości 2,11 mld zł.

Inwestowanie w ludzi

Od 25 lat PARP jest jednym z najważniejszych podmiotów w Polsce wspierających rozwój kompetencji przedsiębiorców, menedżerów i pracowników. Programy szkoleniowe, bazy usług rozwojowych, projekty kompetencji przyszłości oraz działania na rynku pracy stworzyły solidne fundamenty dla budowania kapitału ludzkiego w polskiej gospodarce. Na te cele PARP rozdysponowała dotychczas ponad 3,3 mld zł.

Trwają nabory na działania szkoleniowe i doradcze wspierające podnoszenie kompetencji przedsiębiorstw w kluczowych obszarach rozwojowych. W zakresie dostosowania firm do zmian demograficznych i sytuacji na rynku pracy dostępny jest program „Akademia HR” (do 30 listopada 2026 r.). W obszarze dostępności realizowane są inicjatywy „Dostępność szansą na rozwój 3” (do grudnia 2027 r.) oraz „Dostępność Dyrektywa EAA” (do 31 grudnia 2027 r.). W tematyce zrównoważonego rozwoju wsparcie oferuje program „Zielone rekomendacje” (do grudnia 2027 r.), natomiast w obszarze transformacji cyfrowej - „Kompetencje z automatyzacji dla transformacji cyfrowej” (do 18 grudnia 2026 r.). Równolegle prowadzone są działania z Sektorowymi Radami ds. Kompetencji, których celem jest dostosowanie systemu edukacji do potrzeb rynku pracy w poszczególnych sektorach. Wszystkie działania realizowane są w ramach Funduszy Europejskich dla Rozwoju Społecznego.

Technologia zmienia świat, ale to człowiek pozostaje najważniejszym zasobem firmy. Misją PARP jest wzmacnianie jego kompetencji, aby mógł odważnie kształtować przyszłość. Od początku działalności ważnym jej elementem było wspieranie rozwoju pracowników, podnoszenie ich kompetencji. I to się nie zmienia. PARP prowadzi największą na rynku bazę szkoleniową - Bazę Usług Rozwojowych. O jej popularności świadczą liczby: dotychczas Agencja odnotowała 1,4 mln zapisów na usługi rozwojowe, a ich dostawcy opublikowali ponad milion ofert.

Agencja prowadzi również bezpłatną platformę e-learningową „Akademia PARP”, która oferuje ok. 80 kursów. Wydała już ponad 300.000 certyfikatów Akademii PARP. W tym roku PARP uruchomiła również nowy portal PARP4digital, skierowany do przedsiębiorców, którzy poszukują informacji na temat dostępnych programów, projektów, dofinansowań i szkoleń związanych z cyfryzacją biznesu. Serwis przedstawia sprawdzone sposoby na poprawę efektywności przedsiębiorstw poprzez digitalizację, a także przykłady dobrych praktyk wdrażania rozwiązań cyfrowych.

Ponadto Agencja prowadzi cykliczne badania w ramach projektu „Bilans Kapitału Ludzkiego”, którego wyniki pokazują trendy w obszarze zatrudnienia i kompetencji. Od wielu lat publikowany jest także „Raport o stanie sektora MŚP” oraz międzynarodowy raport Global Entrepreneurship Monitor (GEM), w którym uczestniczy PARP.

Plany PARP na 2026 rok

W nowym 2026 roku PARP planuje ogłosić 22 nabory na łączną kwotę blisko 1,3 mld zł. W ramach FENG planowana jest m.in. realizacja kompleksowych projektów o charakterze B+R lub wdrożeniowym czy działania na rzecz rozwoju start-upów. Przewidziano również instrumenty dla klastrów oraz instytucji otoczenia biznesu.

Priorytetem PARP jest dalsza cyfryzacja usług i uproszczanie procedur - dostęp do wsparcia ma być szybki, intuicyjny i skuteczny. Istotna będzie też współpraca międzynarodowa, tak by wymiana doświadczeń, udział w projektach unijnych i globalnych trendach pozwalały polskim firmom skuteczniej konkurować na rynkach zagranicznych. 

Firmy z Polski Wschodniej nadal będą mogły liczyć na pomoc w ramach platform startowych. Ponadto przewidziano wsparcie w realizacji procesów wzorniczych, konkursy w zakresie gospodarki obiegu zamkniętego.

W programie FERS planowane są działania na rzecz rozwoju kompetencji związanych z rozwojem gospodarki nisko- i zeroemisyjnej, w tym gospodarki o obiegu zamkniętym, a także zapewnienia równego dostępu do wybranych produktów i usług zgodnie z założeniami Europejskiego Aktu o Dostępności.

Idzie nowe w ofercie PARP

Agencja przygotowuje też nowości. PARP jest w trakcie przygotowań do uruchomienia naboru „Inno_Lab Pilotaż AI”. Celem jest wsparcie przedsiębiorców w efektywnym wdrażaniu rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji oraz wzmocnienie konkurencyjności polskiej gospodarki. Oferta będzie skierowana do MŚP, prowadzących działalność w branży priorytetowej, w tym budownictwie, przetwórstwie przemysłowym, transporcie i gospodarce magazynowej.

W obliczu wyzwań związanych z lukami kompetencyjnymi na rynku pracy w 2026 roku planowany jest nabór do pilotażowego działania obejmującego Indywidualne Konta Rozwojowe (IKR). Konta szkoleniowe mogą przypominać skarbonkę lub konto oszczędnościowe, do którego wpadają pieniądze przeznaczone na kursy lub inne formy podnoszenia kompetencji i kwalifikacji. Pilotaż planowany na terenie 11 województw, w których znajdują się powiaty depopulacyjne o wysokim poziomie bezrobocia.

Ponadto Agencja zbliża się do uruchomienia nowego instrumentu finansowego w postaci funduszu pożyczkowego, który ma wspierać cyfrową i zieloną transformację przedsiębiorstw. Kwota pożyczki wyniesie od 2,5 do 15 mln zł. Mechanizm pożyczkowy z umorzeniem pomoże polskim firmom we wdrożeniu i rozwoju niezbędnych technologii i rozwiązań m.in. w zakresie cyberbezpieczeństwa, digitalizacji oraz technologii i innowacji przyjaznych środowisku naturalnemu. Fundusz pożyczkowy będzie udostępniony w 2026 r. po wyłonieniu partnerów finansowych, którzy będą dysponować budżetem na pożyczki w kwocie blisko 700 mln zł.

Źródło informacji: PARP