BOM Kancelarii Sejmu: spotkanie komisji "Wyzwania dla bezpieczeństwa zdrowotnego w UE” (komunikat)

- Biuro Obsługi Medialnej Kancelarii Sejmu informuje:

W poniedziałek, 19 maja, w Sali Posiedzeń Sejmu rozpoczęło się kolejne wydarzenie związane z parlamentarnym wymiarem prezydencji Polski w Radzie Unii Europejskiej.

Tym razem polski parlament był miejscem dyskusji i wymiany doświadczeń reprezentantów państw członkowskich UE zaangażowanych w sprawy ochrony zdrowia. Celem spotkania było wypracowanie rozwiązań systemowych, służących wzmacnianiu współpracy w budowaniu bezpieczeństwa zdrowotnego całej Europy.

Parlamentarzyści, przedstawiciele resortów zdrowia, Komisji Europejskiej oraz instytucji zaangażowanych w ochronę zdrowia rozmawiali o kwestiach fundamentalnych i niezwykle aktualnych. W agendzie spotkania znalazły się trzy kwestie odpowiadające założeniom programowym w obszarze polityki zdrowotnej: bezpieczeństwo lekowe, problematyka związana ze zdrowiem psychicznym dzieci i młodzieży, w szczególności w kontekście uzależnienia cyfrowego oraz wyzwania dla profilaktyki zdrowia publicznego.

"Zdrowie wciąż pozostaje dla społeczeństw europejskich najważniejszym wyzwaniem ich bezpiecznej przyszłości. Bezpieczne społeczeństwo to nie tylko społeczeństwo uzbrojone, wykształcone i zatrudnione, to przede wszystkim społeczeństwo zdrowe, które będzie w stanie się bronić, uczyć i pracować, właśnie dlatego, że nie zmaga się z problemami zdrowotnymi" – mówiła w przemówieniu inauguracyjnym wicemarszałek Sejmu Dorota Niedziela.

"Bezpieczeństwo lekowe, wyzwania związane z uzależnieniem cyfrowym dzieci i młodzieży oraz wyzwania dla profilaktyki zdrowia to kwestie bardzo aktualne i jednocześnie bardzo ściśle związane z najważniejszym wyzwaniem przed jakim obecnie stoi UE – czyli szeroko pojmowanym bezpieczeństwem" – zaznaczyła.

"Stworzenie jak najlepszych warunków ochrony zdrowia jest tak samo ważne jak inne sfery bezpieczeństwa. Pierwszym krokiem w tym kierunku jest odpowiedzialna profilaktyka. Nigdy dosyć przypominania, że profilaktyka jest najmniej kosztowną i najskuteczniejszą metodą poprawy zdrowia społeczeństwa. Higiena cyfrowa, promocja zdrowego stylu życia, walka z otyłością, nadużywaniem alkoholu i paleniem tytoniu to kierunki, które pozwolą wyeliminować wiele dróg prowadzących do przewlekłych chorób naszego społeczeństwa" – podkreśliła wicemarszałek Niedziela.

"W przypadkach gdy profilaktyka jest niewystarczająca, ogromne znaczenie ma dostęp do rynku leków, który powinien być równy i nieograniczony. Istotnym wyzwaniem jest również konieczność wzmocnienia europejskiego przemysłu farmaceutycznego i rodzimej produkcji. Obecnie ponad 50 proc. produkcji substancji czynnych odbywa się poza Europą. Taka sytuacja niesie ze sobą duże zagrożenie w przypadku zerwania łańcucha dostaw, co w niespokojnych czasach nabiera znaczenia strategicznego" – stwierdziła.

"Zdrowy człowiek to silne społeczeństwo. Silne społeczeństwo to odporne państwo, a odporne państwo to bezpieczna Europa" – zaakcentowała Wicemarszałek Sejmu.

Współprowadząca obrady przewodnicząca sejmowej Komisji Zdrowia pos. Marta Golbik przypomniała, że "Europa stoi przed wspólnym wyzwaniem w zakresie bezpieczeństwa zdrowotnego". "Doświadczenia pandemii i konsekwencje wojny poza granicami UE spowodowały, że obecnie zdrowie stało się jednym z najważniejszych obszarów współpracy państw członkowskich. W związku z tym jednym z priorytetów prezydencji Polski w Radzie UE jest bezpieczeństwo zdrowotne" – mówiła.

"Ważną rolę w dyskusji o kluczowych sprawach w ochronie zdrowia dla wszystkich obywateli UE odgrywają parlamenty. Parlamentarny wymiar prezydencji jest niezwykle istotny w identyfikowaniu wyzwań zdrowotnych, jak i dla wspólnego poszukiwania rozwiązań. Działając razem możemy skutecznie kreować polityki zdrowotne. Komisje zdrowia Sejmu i Senatu zamierzają aktywnie włączyć się w realizację priorytetów prezydencji" – podkreśliła.

Z kolei przewodnicząca senackiej Komisji Zdrowia sen. Beata Małecka-Libera, która współprzewodniczyła poniedziałkowym obradom, zauważyła, że "debata dotyczy jednej z najpilniejszych kwestii przed którymi stoi obecnie nasz kontynent". "To unikalna okazja do międzyparlamentarnej wymiany doświadczeń w zakresie zdrowia publicznego" – oceniła.

"Pomimo różnych systemów opieki zdrowotnej oraz uwarunkowań zdrowotnych i społecznych, a także gospodarczych w poszczególnych krajach UE, wszystkich nas tu zgromadzonych łączy zdrowie publiczne. Niezależnie od miejsca zamieszkania wszyscy zmagamy się z podobnymi wyzwaniami dla bezpieczeństwa zdrowotnego. Choroby cywilizacyjne, epidemia, zaburzenia zdrowia psychicznego, narastająca dezinformacja i brak zaufania do szczepień ochronnych, a także potrzeba zapewnienia dostępu do leków krytycznych, to globalne wyzwania, z którymi musimy się zmierzyć jako wspólnota europejska" – oznajmiła.

Przemówienie wprowadzające wygłosił również Wojciech Konieczny, sekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia. "Dzisiejsze spotkanie stanowi niezwykle istotną i aktualną okazję do dyskusji, które mogą przyczynić się do ochrony zdrowia publicznego dla przyszłych pokoleń. Jak pokazały ostatnie wydarzenia, żyjemy w świecie wzajemnych powiązań, a żaden kraj ani społeczność nie są odporne na zagrożenia zdrowotne przekraczające granice. Uświadamia nam to, że bezpieczeństwo zdrowotne to nie tylko kwestia narodowa, ale i globalna" – zaznaczył wiceminister zdrowia.

W pierwszej sesji dyskutowano o bezpieczeństwie lekowym w Unii Europejskiej.

"Ostatnie lata uświadomiły nam jak kruche są globalne łańcuchy dostaw i jak szybko niedobory leków mogą przełożyć się na realne zagrożenia dla zdrowia i życia pacjentów. Pandemia COVID-19 oraz toczące się konflikty zbrojne, w tym wojna w Ukrainie, ujawniły, ze Europa musi wzmocnić swoją odporność nie tylko w wymiarze obronnym, ale także w wymiarze zdrowotnym" – powiedział podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia Marek Kos.

"Zamknięcie granic, blokada portów czy zakłócenia w międzynarodowych łańcuchach dostaw mogą skutkować brakiem leków dla europejskich pacjentów. To jest realne zagrożenie przed którym nie możemy pozostać obojętni. Polska traktuje bezpieczeństwo lekowe jako kwestię strategiczną. Pracujemy nad kompleksowymi rozwiązaniami krajowymi, ale równolegle intensyfikujemy współpracę na forum unijnym, bo wiemy, że skuteczna odpowiedź wymaga wspólnotowego podejścia. Trwają prace nad rewizją współpracy farmaceutycznej, mamy więc niepowtarzalną szansę, żeby stworzyć ramy prawne do wprowadzenia leków na rynek korzystne zarówno z punktu widzenia pacjentów, jak i europejskiego rynku. Mam nadzieję, że w trakcie naszej prezydencji uda się w tym zakresie osiągnąć porozumienie w Radzie UE. Kolejnym krokiem jest zapewnienie wsparcia dla wytwarzania leków i substancji krytycznych. Liczę, że akt o lekach krytycznych przyczyni się do zmniejszenia zależności Unii Europejskiej i faktycznego wzmocnienia dostaw leków o krytycznym znaczeniu. Tym samym stworzymy bardziej konkurencyjną gospodarkę oraz skutecznie zapewnimy leki z całej Unii Europejskiej" – mówił podczas obrad przedstawiciel resortu zdrowia.

Głos zabrał także przewodniczący Komisji Zdrowia Publicznego Parlamentu Europejskiego Adam Jarubas. "Wyciągając wnioski z pandemii COVID-19 oraz narastających napięć międzynarodowych, do których ostatnio dochodzi, także groźby wojen celnych, Unia Europejska reformuje rynek leków wdrażając strategię farmaceutyczną, którą uchwaliliśmy w 2021 roku. Trwają prace nad dyrektywą i

rozporządzeniem pakietu farmaceutycznego, największej historycznie reformy rynku leków od ponad 20 lat. Rozpoczynamy prace nad aktem o lekach krytycznych" – zaznaczył szef Komisji.

"Polska jako państwo członkowskie sprawuje prezydencję w Radzie UE i kładziemy szczególny nacisk na bezpieczeństwo zdrowotne jako jeden z priorytetów działań prezydencji. Samo zagadnienie bezpieczeństwa lekowego jest problematyką złożoną, ponieważ obejmuje zarówno sytuację minimalizacji ryzyka i przeciwdziałania niedoborom leków, jak i kwestie związane z rozwojem oraz dostępu do nowoczesnych terapii, rozwoju cyfryzacji i nowych technologii. Obejmuje również wspieranie innowacji przez badania kliniczne oraz wszelkie działania regulacyjne" – powiedział podczas poniedziałkowego posiedzenia Prezes Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych Grzegorz Cessak.

"Z jednej strony mamy dług zdrowotny po pandemii, z drugiej – pełnoekranową wojnę na wschodnich granicach Unii Europejskiej, bardzo częste przypadki cyberataków, jak również kryzys energetyczny w Hiszpanii czy Portugalii. Wszystkie te czynniki wpływają bezpośrednio na nie tylko dostępność i produkcję leków, jak również przede wszystkim na ciągłość farmakoterapii pacjentów. Zabezpieczenie społeczeństwa w produkty lecznicze jest jednym z najistotniejszych determinantów budowy odporności kraju" – zaznaczył Główny Inspektor Farmaceutyczny Łukasz Pietrzak. Jak podkreślił, podstawą współczesnej medycyny jest farmakoterapia. "Bez leków większość pacjentów nie może kontynuować swojego leczenia, a przez to nie osiągnie odpowiednich efektów terapeutycznych" – zaznaczył.

Podczas drugiej sesji omówiono kolejny ważny temat - wyzwania związane z uzależnieniem cyfrowym dzieci i młodzieży. Jako pierwszy głos zabrał Antonio Parenti - dyrektor ds. Zdrowia publicznego, raka i bezpieczeństwa zdrowotnego w Dyrekcji Generalnej ds. zdrowia i bezpieczeństwa żywności Komisji Europejskiej.

"Technologie cyfrowe mają podwójne oblicze. Z jednej strony mogą mieć dobry wpływ na życie dzieci i młodzieży, ale mogą się też negatywnie odbić na ich zdrowiu psychicznym i fizycznym. Nasz niepokój budzi uzależnienie od ekranów i to jak to wpływa na aktywność fizyczną i interakcję społeczne. Musimy forsować zdrowsze nawyki korzystania z technologii cyfrowych, powinniśmy także szczególnie zająć się zdrowiem psychicznym dzieci i młodzieży – to jest priorytet dla tej kadencji Komisji Europejskiej – zaznaczył Antonio Parenti. Poinformował również o inicjatywie polskiej prezydencji. - Proponujemy konkluzje Rady, które będą koncentrowały się na promowaniu i ochronie zdrowia psychicznego młodych ludzi w erze cyfrowej. Jeśli dobrze rozumiem, to taka inicjatywa powinna ujrzeć światło dzienne w czerwcu" – oznajmił.

Konsultant Krajowa w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży Aleksandra Lewandowska podkreśliła, że kondycja psychiczna dzieci pogarsza się z każdym rokiem i WHO szacuje, że obecnie jeden jedenastolatek na pięcioro wykazuje różnego rodzaju zaburzenia psychiczne. "UNICEF przedstawiając raport opracowany w 2021 roku zaznaczył, że utrata kapitału ludzkiego w związku z zaburzeniami psychicznymi u dzieci i młodzieży to ponad 50 miliardów euro rocznie" – mówiłą Aleksandra Lewandowska.

Sesja III nosiła tytuł "wyzwania dla profilaktyki zdrowia". Podczas tej części wystąpienie wprowadzające wygłosiła przewodnicząca Komisji Zdrowia Senatu Beata Małecka-Libera, która podkreśliła, że widzi ogromną rolę jaką mogą odegrać parlamentarzyści, przede wszystkim w niektórych obszarach zdrowia publicznego, jakim jest edukacja zdrowotna i profilaktyka.

Vytenis Andriukaitis, członek Komisji Zdrowia Publicznego Parlamentu Europejskiego zaakcentował, że „powinniśmy wypracować podejście bardziej kompleksowe”. "Niezależnie od tego, że poczyniliśmy duże postępy to Unia Europejska jeszcze nie odpowiada na te potrzeby w zakresie zdrowia swoich obywateli" – podkreślił.

"Europa jest kontynentem starzejącym się. Pamiętamy, że mamy do czynienia ze starzeniem się ludności, ale także ze starzeniem się lekarzy oraz innych pracowników systemu opieki zdrowotnej. Jeżeli ten trend starzenia się nie zostanie odwrócony, a nawet jeżeli zostanie odwrócony teraz, to trzeba będzie czekać całymi latami, aż zobaczymy efekty takiego działania. Musimy zatem dopilnować tego, aby ludzie dorastali i starzeli się w sposób znacznie zdrowszy, niż robimy to dzisiaj. Główne działania w tym zakresie dotyczą chorób niezakaźnych, dlatego wzmacniamy nasze działania dotyczące prewencji" – podkreślił z kolei Antonio Parenti.

Każdej z trzech sesji towarzyszyła debata z udziałem europejskich parlamentarzystów.

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi odpowiedzialność za jego treść – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe. (PAP)

kom/ kk/ ktl/