Gliwice: O mieszkaniach dla seniorów

Naprzeciw oczekiwaniom Gliwic wychodzi m.in. program tzw. najmu senioralnego, którego założenia przedstawiła 7 sierpnia Marzena Okła-Drewnowicz, sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, odpowiedzialna za politykę senioralną.

Żyjemy coraz dłużej, co stawia przed miastami nowe wyzwanie: zapewnienie starszym mieszkańcom jak najlepszych warunków do godnego i aktywnego, a jednocześnie samodzielnego życia. 

– Dla Gliwic – miasta, które intensywnie rozwija program budowy tysiąca mieszkań na wynajem komunalny i w systemie TBS, wykorzystując do tego dostępne formy dofinansowania z Banku Gospodarstwa Krajowego – niezwykle ważne jest, obok zaspokajania potrzeb osób młodych i rodzin, wpisanie się w rosnące potrzeby mieszkaniowe osób starzejących się i seniorów. Mamy już pierwsze doświadczenia w tym zakresie – zrealizowane osiedle przy ul. Warszawskiej 37, na którym Gliwice uczyły się, jak budować mieszkania adresowane do osób starszych. Niestety nie wszystkie elementy w tym projekcie doczekały się realizacji (a planowano m.in. przestrzenie wspólne), bo okazało się, że nie obejmowały ich koszty kwalifikowane. Przyszłe rozwiązania obecnego rządu w sferze poprawy warunków mieszkaniowych osób starszych są jednak tak obiecujące, że po ich wejściu w życie jako miasto na pewno z nich skorzystamy – podkreśla prezydent Katarzyna Kuczyńska-Budka, która rozmawiała o mieszkalnictwie dla seniorów, a także najmie senioralnym z Marzeną Okłą-Drewnowicz. 

Na czym ma polegać najem senioralny?

Projekt ustawy o najmie senioralnym jest na zaawansowanym etapie prac legislacyjnych i może zacząć obowiązywać jeszcze w tym roku. Program skierowany jest do seniorów posiadających mieszkania własnościowe, którzy mają trudności z codziennym funkcjonowaniem w swoich obecnych lokalach (np. mieszkaniach na wyższych piętrach bez windy). Seniorzy będą mogli dobrowolnie zawrzeć umowę najmu senioralnego z gminą, w ramach której wynajmą mieszkanie przystosowane do ich potrzeb, np. na parterze lub w budynku z windą. Zachowają przy tym prawo własności do swojego dotychczasowego mieszkania, które wynajmą gminie; po zakończeniu najmu lokal wróci do nich lub stanie się częścią spadku po ich śmierci.

W odróżnieniu od innych programów najmu komunalnego, w najmie senioralnym nie będzie obowiązywało kryterium dochodowe – głównym warunkiem jest ograniczona samodzielność seniora, nie jego sytuacja finansowa. Udział w programie ma być całkowicie dobrowolny, a seniorzy będą mieli pełne prawo wyboru, czy chcą z niego skorzystać. Gmina ma pełnić rolę gwaranta praw seniorów, zapewniając umowy najmu i standard mieszkań odpowiadający potrzebom osób starszych. Program ma bowiem na celu zapobieganie zjawisku tzw. więźniów czwartego piętra – seniorów uwięzionych w mieszkaniach trudnych do opuszczenia z powodu barier architektonicznych. 

Od osiedli po mieszkania współdzielone

– Fundamentem współczesnej polityki senioralnej musi być dobrze zaprojektowane mieszkanie – bezpieczne, dostępne, zintegrowane z przestrzenią miejską i usługami społecznymi – mówiła w Gliwicach minister Okła-Drewnowicz. – Gliwice są dziś jednym z miast, które pokazują, że w tej dziedzinie można działać odważnie, nowocześnie i z realnym wpływem na jakość życia osób starszych – dodała.

Nowym i wyjątkowym przedsięwzięciem, do którego przygotowuje się obecnie miasto, jest pilotażowy projekt mieszkania współdzielonego dla seniorów realizowany we współpracy z Fundacją Habitat for Humanity Poland. W dwóch połączonych lokalach komunalnych na parterze budynku przy ul. Młyńskiej powstanie przestrzeń, w której kilka seniorek zamieszka razem, tworząc wspólnotę opartą na wzajemnym wsparciu i codziennym kontakcie. Jeśli ten projekt się sprawdzi, po pozytywnej ocenie pilotażu miasto będzie rozwijało sieć mieszkań w ramach cohousingu senioralnego.

W dalszych planach Gliwic jest także projekt adaptacji większego pustostanu na dom wielopokoleniowy, w którym mogłyby zamieszkać zarówno osoby starsze, jak i młodzież wychodząca z pieczy zastępczej czy rodziny z dziećmi. To rozwiązanie, realizowane również we współpracy z Fundacją Habitat for Humanity Poland, ma promować solidarność międzypokoleniową i wykorzystywać potencjał wspólnotowości w mieście.