MKiDN: wymiana archiwaliów z Księstwem Liechtenstein (komunikat)

- MKiDN informuje:

Porozumienie o wymianie materiałów archiwalnych, przechowywanych w Archiwum Państwowym w Gdańsku oraz w Archiwum Dworskim Książąt von Liechtenstein w Wiedniu, zostało podpisane 22 marca 2017 r. w siedzibie MKiDN. W uroczystości połączonej z prezentacją archiwaliów wzięli udział wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński oraz para książęca Liechtensteinu, książę Alojzy i księżna Zofia.

Gośćmi wydarzenia byli także: ambasador Liechtensteinu w Konfederacji Szwajcarskiej Doris Frick, ambasador Konfederacji Szwajcarskiej w Rzeczypospolitej Polskiej Andrej Motyl oraz ambasador Rzeczpospolitej Polskiej w Konfederacji Szwajcarskiej i Księstwie Liechtensteinu Jakub Kumoch. W uroczystości wzięli udział również Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych dr Wojciech Woźniak oraz dyrektor Kolekcji Książęcej Liechtensteinów dr Johann Kraeftner – sygnatariusze porozumienia o wymianie materiałów archiwalnych.

Powodem zamiany akt omyłka ZSRR

W Archiwum Państwowym w Gdańsku przechowywany jest fragment byłego Archiwum Dworskiego Książąt Panujących von Liechtenstein. Materiały te trafiły tam omyłkowo w trakcie rewindykacji akt gdańskich z ZSRR. Z kolei do zbiorów Archiwum Dworskiego Książąt von Liechtenstein w Wiedniu, będących własnością rodziny Liechtensteinów, w trakcie austriacko-rosyjskiej wymiany archiwaliów prowadzonej w 1997 r., strona rosyjska przekazała omyłkowo fragment dawnego archiwum miejskiego Gdańska z okresu od XVI do XIX w.

Wraca fragment archiwum miejskiego Gdańska

Materiały, które wówczas trafiły z Moskwy do Wiednia, stanowią niezwykle istotne uzupełnienie dawnych akt miejskich, przechowywanych obecnie w Archiwum Państwowym w Gdańsku i stanowią bezsprzecznie fragment akt gdańskich, wywiezionych w czasie II wojny światowej do ZSRR. Wśród odnalezionych w archiwum wiedeńskim materiałów znajdują się dokumenty działalności handlowej miasta Gdańska, supliki skierowane do rady miasta Gdańska, rachunki z okresu I Rzeczypospolitej, materiały dotyczące Związku Hanzeatyckiego i uczestnictwa w nim miasta Gdańska. O ich przynależności do tegoż archiwum świadczy nie tylko treść dokumentów, lecz także dawne inwentarze oraz podpisy pisarzy, rajców i burmistrzów ówczesnego Gdańska. Wśród nich pojawiają się tak znaczące w historii miasta i kraju nazwiska jak Jan Heweliusz, Walenty von Bodeck, Wincenty Fabricius. Uzupełnienie zasobu Archiwum Gdańskiego o brakujące archiwalia ma ogromne znaczenie dla środowisk badawczych w Polsce.

Podkreślić należy, że wymieniony fragment archiwum miejskiego Gdańska, posiadający ogromną wartość historyczną, a przechowywany dotychczas w Wiedniu, jest znacząco mniejszy rozmiarowo (obejmuje ok. 0,18 mb) od znajdującego się w Gdańsku fragmentu archiwum książąt von Liechtenstein, zajmującego 1,6 mb. W związku z propozycją Księstwa Liechtensteinu wymiany opisanych powyżej archiwaliów, skierowaną do polskich służb archiwalnych, nastąpiło bardzo dokładne sprawdzenie posiadanych przez archiwa gdańskie i wiedeńskie materiałów. W obu placówkach przebywali specjaliści drugiej strony, którzy dokonali szczegółowego przeglądu archiwaliów i złożyli raporty z wyników ich prac. Z podjętych przez służby archiwalne obu państw działań wynika bez wątpienia, że w obu archiwach znalazły się omyłkowo akta obcej proweniencji, nie związane z przechowywanym przez nie zasobem archiwalnym.

Wzajemna wymiana archiwaliów

Kwestia wzajemnej wymiany tych materiałów została zaaprobowana zarówno przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, jak i przedstawiciela rodziny książęcej obecnie sprawującej rządy w Liechtensteinie, księcia Jana Adama II von Liechtenstein. Uwzględniając ponadto polskie przepisy archiwalne, Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych wydał stosowną decyzję, na podstawie art. 14 ust. 3 ustawy o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach, że materiały archiwalne stanowiące dotychczas zespół nr 367 - Archiwum Dworskie Książąt Panujących na Opawie i Karniowie na Śląsku nie są składnikami narodowego zasobu archiwalnego w rozumieniu ustawy. Wzajemne przekazanie archiwów nastąpi w obecności pary książęcej Liechtensteinu, księcia Alojzego i księżnej Zofii, 23 marca 2017 r. w Archiwum Państwowym w Gdańsku.

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi odpowiedzialność za jego treść – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe.(PAP)

kom/ sno/