MRiRW: Grypa ptaków w Polsce. Uzgodnienia po negocjacjach z Komisją Europejską (komunikat)

- Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi informuje:

Główny Lekarz Weterynarii jest w stałym kontakcie z Komisją Europejską w sprawie sytuacji związanej z występowaniem w Polsce wirusa wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI). Dokładamy wszelkich starań, aby nie dopuścić do dalszego rozprzestrzenienia się wirusa. Główny Lekarz Weterynarii przekazał Komisji Europejskiej 13 punktowy pakiet środków, które mają być niezwłocznie wprowadzone w Polsce. Plan zakłada między innymi zwiększenie obszaru zagrożonego (o dodatkowe 5 km), wydłużenie czasu między zasiedleniem obiektów, zmniejszenie zagęszczenia kurników oraz specjalne zasady dotyczące osób obsługujących.Na początku kwietnia br. Komisja Europejska poinformowała Głównego Lekarza Weterynarii, że ocena sytuacji epizootycznej w odniesieniu do HPAI w Polsce budzi głębokie zaniepokojenie KE. W ocenie Komisji środki podejmowane przez stronę polską, w celu ograniczenia występowania zakażeń HPAI u drobiu, są niewystarczające, co zagrażało bezpieczeństwu epizootycznemu na rynku wewnątrzwspólnotowym. W związku z tym KE zaplanowała uruchomienie procedury z art. 259 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/429, tj. przyjęcia wobec Polski nadzwyczajnych środków w związku z poważnym ryzykiem rozprzestrzenienia się choroby.

Przedstawione przez KE środki nadzwyczajne miałyby dotyczyć wstępnie zakazu zasiedlania obiektów inwentarskich, w których komercyjnie utrzymywany jest drób na terenie województw: wielkopolskiego, łódzkiego, kujawsko-pomorskiego, mazowieckiego oraz warmińsko-mazurskiego oraz ograniczeń w przemieszczaniu drobiu z wyjątkiem przemieszczenia do rzeźni.

Od 4 kwietnia br. Główny Lekarz Weterynarii odbył szereg spotkań z przedstawicielami KE, przedstawiając szczegółowe informacje na temat działań podejmowanych przez Inspekcję Weterynaryjną w związku z ogniskami HPAI w Polsce, ocenę wpływu planowanych decyzji na funkcjonowanie branży drobiarskiej oraz działalności powiązanych, funkcjonujących w całym łańcuchu produkcyjnym drobiu, a także skutki ekonomiczne i potencjalne straty w przemyśle drobiarskim, które zapowiadana przez KE decyzja, mogłaby spowodować. Ponadto Główny Lekarz Weterynarii, przedstawiając KE sytuację epizootyczną w odniesieniu do HPAI, uzasadnił nieproporcjonalność planowanych środków w odniesieniu do znaczącej większości wskazanego przez KE terytorium kraju. W działania od początku negocjacji zaangażowany był Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Stałe Przedstawicielstwo Polski przy Unii Europejskiej. W dniach 12-14 kwietnia br. opracowywano plan działań. Kulminacją prac było spotkanie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi i Głównego Lekarza Weterynarii z przedstawicielami wiodących związków branży drobiarskiej oraz producentów drobiu i jaj. Podczas spotkania wspólnie uzgodniono 13 kluczowych kierunków, które wymagają podjęcia natychmiastowych działań ze strony Polski. Przedstawiono je KE jako alternatywę dla planowanych decyzji o wprowadzeniu środków nadzwyczajnych.

Działania, które podlegają natychmiastowemu wdrożeniu przez producentów i hodowców drobiu oraz Inspekcję Weterynaryjną, które zostały przyjęte przez KE, to:

1. Wydłużenie do 14 dni czasu między wstawieniami drobiu połączone z dodatkową, urzędową kontrolą dezynfekcji.

2. Zwiększenie o dodatkowe 5 km obszaru zagrożonego w przypadku potwierdzenia ogniska.

3. Kontrola przez lekarzy weterynarii zweryfikowanych planów bioasekuracji, ze szczególnym uwzględnieniem aktualnej sytuacji epizootycznej na poziomie powiatu, podpisanych przez lekarza weterynarii prowadzącego stado. Przypadki stwierdzenia ogniska i wystąpienia niezgodności stanu faktycznego z planem bioasekuracji, będą skutkować brakiem przyznania odszkodowania.

4. Wprowadzenie cotygodniowego monitoringu w obszarach objętych ograniczeniami – stanu zdrowia ptaków i próbkobrania we współpracy z lekarzem weterynarii prowadzącym stado i powiatowym lekarzem weterynarii.

5. Dostosowanie obsady/zagęszczenia obiektów poprzez narzucenie maksymalnej obsady, definiowanej przez PLW dla każdej fermy, w której w najbliższych tygodniach planowane jest zasiedlenie; zakaz wydawania odstępstw na zwiększenie obsady.

6. Fermy, na których wystąpiły ogniska – minimalna przerwa w produkcji 40 dni od dezynfekcji ostatecznej, dopuszczenie do produkcji po kontroli PLW, weryfikacji badań czystościowych, potwierdzających nieobecność wirusa HPAI, ND; zasiedlanie zwierzętami wskaźnikowymi i utrzymywanie przez 21 dni wyłącznie zwierząt wskaźnikowych.

7. Ekipy do wyłapywania przy załadunku – w obszarach zagrożonych, poszerzonych o 5 km, stworzenie przez zakłady harmonogramów i stref/obszarów działania/pracy konkretnych grup ludzi poprzez ich wskazanie (jako element bioasekuracji) – zasada „cały kurnik pełny – cały kurnik pusty”.

8. Wyznaczenie pracowników do poszczególnych ferm – wyznaczeni tylko do jednej fermy pracownicy z zakazem pracy, a nawet przemieszczania się incydentalnego na inne obiekty (wykaz personelu wraz z oświadczeniami o braku kontaktu z drobiem i dzikim ptactwem wolnożyjącym poza miejscem pracy oraz o wiedzy o zakazie kontaktu ze zwłokami drobiu i dzikiego ptactwa wolnożyjącego przez 72h przed przystąpieniem do pracy).

9. Zakłady Wylęgu Drobiu – przesyłanie harmonogramu transportów jaj i piskląt jednodniowych z min 72 h wyprzedzeniem do PLW właściwego dla miejsca prowadzenia działalności oraz do PLW właściwego dla miejsca przeznaczenia.

10. Zakaz organizowania wystaw, targów, pokazów i innych zgromadzeń ptaków na terenie województw, w których nie są wygaszone ogniska HPAI, w okresie obowiązywania restrykcji.

11. Powiadamianie o transportach – przesyłanie harmonogramu transportów jaj i piskląt jednodniowych z min. 72 h wyprzedzeniem do PLW właściwego dla miejsca prowadzenia działalności oraz do PLW właściwego dla miejsca przeznaczenia; PLW miejsca przeznaczenia wprowadza zakaz wstawienia piskląt, jeśli wynik kontroli bioasekuracji okaże się niezadowalający.

12. Wymóg każdorazowej dezynfekcji pojazdów dostarczających pasze/odbierających uppz przed wjazdem do gospodarstwa (uwzględnić w planach bioasekuracji).

13. Wydanie przez PLW rozporządzenia na podstawie art. 45 ust. 1 pkt. 4 i 11 ustawy o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt od chwili powzięcia podejrzenia do czasu uzyskania wyników badania, którym PLW zakaże zasiedlania gospodarstw w obszarze 3 km (po uzyskaniu wyniku – w zależności – rozszerzenie terytorialne zakazu lub uchylenie rozporządzenia).

W dniach 15-16 kwietnia odbyły się kolejne spotkania Głównego Lekarza Weterynarii z Komisją Europejską, na których KE przyjęła proponowane działania alternatywne oraz uzgodniono, że ww. środki obowiązywały będą jedynie w trzech klastrach:

1. warmińsko-mazurskim - obejmującym obszar terytoriów administracyjnych gmin, na których obecnie obowiązują ograniczenia właściwe dla obszarów zapowietrzonego i zagrożonego, wyznaczonych w związku z ogniskiem nr 64/2025 w powiecie ostródzkim i olsztyńskim oraz część gmin w powiecie działdowskim – jako część klastra mazowieckiego;

2. mazowieckim - obejmującym powiat żuromiński, część powiatów mławskiego oraz płońskiego, na terenie których obecnie obowiązują ograniczenia właściwe dla obszarów zapowietrzonego i zagrożonego, wyznaczonych w związku z ogniskami HPAI;

3. wielkopolskim - obejmującym w całości powiaty: grodziski, kościański, kaliski, jarociński oraz części powiatów: krotoszyńskiego, nowotomyskiego, szamotulskiego, wolsztyńskiego, poznańskiego, śremskiego, gostyńskiego, pleszewskiego, ostrowskiego oraz ostrzeszowskiego w granicach administracyjnych gmin, na których obecnie obowiązują ograniczenia właściwe dla obszarów zapowietrzonego i zagrożonego, wyznaczonych w związku z ogniskami HPAI.

Uzgodnione i przyjęte przez KE środki, powinny zostać wdrożone niezwłocznie. Ocena wdrożenia środków zostanie przeprowadzona przez KE w dniach 22–24 kwietnia w ramach misji EU-VET w Polsce. Kluczowym elementem zachowania status quo i szybkiego zdjęcia obszarów będzie brak nowych ognisk grypy ptaków w ww. obszarach.

Aktualna sytuacja epizootyczna w odniesieniu do wysoce zjadliwej grypy ptaków w Polsce w 2025 r.

Wg stanu na 16 kwietnia 2025 r. w roku bieżącym w Polsce stwierdzono 79 ognisk HPAI (wysoce zjadliwej grypy ptaków) u drobiu, w których utrzymywanych było łącznie 6,85 mln sztuk zwierząt. Ogniska HPAI w poszczególnych województwach:

- wielkopolskie – 38 ognisk z 3,45 mln sztuk drobiu łącznie

- mazowieckie – 21 ognisk z 3,03 mln sztuk drobiu łącznie

- łódzkie – 5 ognisk z 0,07 mln sztuk drobiu łącznie

- warmińsko-mazurskie – 7 ognisk z 0,16 mln sztuk drobiu łącznie

- kujawsko-pomorskie, lubuskie – po 2 ogniska z 0,02 sztuk drobiu łącznie

- małopolskie, podkarpackie, świętokrzyskie, zachodniopomorskie – po1 ognisku z 0,12 mln sztuk drobiu łącznie.

W całym 2024 r. w Polsce stwierdzono 50 ognisk, a 2022 r. i 2023 r. – po 68 ognisk HPAI u drobiu.

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi odpowiedzialność za jego treść – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe. (PAP)

azk/ jpn/