MS: Minister Sprawiedliwości odwołuje sędziego Piotra Schaba z funkcji Rzecznika Dyscyplinarnego (komunikat)

- Ministerstwo Sprawiedliwości informuje:

25 kwietnia 2025 r. Minister Sprawiedliwości Adam Bodnar, podjął decyzję o odwołaniu sędziego Piotra Schaba z funkcji Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych. Uzasadnienie tej decyzji obejmuje zarzuty dotyczące, zarówno działalności zawodowej Piotra Schaba jako prezesa sądów, jak i jego roli jako rzecznika dyscyplinarnego.

Wobec sędziego Piotra Schaba toczą się postępowania dyscyplinarne prowadzone przez Rzeczników Dyscyplinarnych Ministra Sprawiedliwości w sprawach dotyczących:

1. Zwolnienia sędzi Agnieszki Brygidyr-Dorosz z obowiązku rozpoznania trzech spraw Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie (zarzuty przedstawiono postanowieniem z 5 grudnia 2024 r., sygn. SD 9/24).

2. Działań wobec sędziego Waldemara Żurka w dniu 30 maja 2022 r. (zarzuty przedstawiono postanowieniem z 6 marca 2025 r., sygn. SD 7/24).

3. Bezprawnego posługiwania się tytułem Prezesa Sądu Apelacyjnego w Warszawie oraz odmowy sprawowania wymiaru sprawiedliwości w przydzielonych sprawach (zarzuty przedstawiono postanowieniem z 2 kwietnia 2025 r., sygn. SD 17/24).

4. Oczywistej i rażącej obrazy przepisów prawa w toku rozpoznawania sprawy Sądu Apelacyjnego w Warszawie (zarzuty przedstawiono postanowieniem z 7 stycznia 2025 r., sygn. SD 13/25).

Dodatkowo, Prokuratura Krajowa prowadzi sześć postępowań z udziałem sędziego Piotra Schaba, dotyczących m.in.:

1. Zaniechania wydania spraw Rzecznikom Dyscyplinarnym Ministra Sprawiedliwości (sygn. 1001-14.Ds.17.2024) – postępowanie zawieszone w oczekiwaniu na rozstrzygnięcie wniosku o uchylenie immunitetu.

2. Odmowy dopuszczenia Igora Tuleyi do pracy (sygn. 1001-14.Ds.33.2022) – skierowano wniosek o uchylenie immunitetu.

3. Zawiadomienia pełnomocnika sędziów Ewy Gregajtys, Ewy Leszczyńskiej-Furtak i Marzanny Anny Piekarskiej-Drążek (sygn. 1001-14.Ds.3.2023).

4. Sędziów Sądu Najwyższego i Sądu Okręgowego w Warszawie (sygn. 1001-14.Ds.38.2023).

5. Podejrzenia popełnienia przestępstwa na szkodę sędziego Waldemara Żurka (sygn. 1001-14.Ds.80.2024).

6. Niedopełnienia obowiązków w związku z procedowaniem w sprawie II AKzw 436/21 (sygn. 1001-14.Dsn.12.2025).

Ponadto, Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi, w sprawie o sygn. akt XP 468/23, nieprawomocnym wyrokiem z 11 kwietnia 2025 r. zasądził od Sądu Okręgowego w Warszawie, na rzecz Igora Tuleyi, kwotę 4.666 zł odszkodowania z tytułu zaistniałego mobbingu, za który, między innymi, miałby odpowiadać sędzia Piotr Schab, kierujący – jako prezes – Sądem Okręgowym w Warszawie, a następnie Sądem Apelacyjnym w Warszawie. Jeżeli zostanie to potwierdzone prawomocnym orzeczeniem, to było to działanie szczególnie drastyczne i prowadzone z premedytacją, albowiem trwało ono, mimo prawomocnego i wykonalnego orzeczenia sądu pracy, nakazującego przywrócenie sędziego Igora Tuleyi do orzekania.

Odwołanie sędziego Piotra Schaba z funkcji Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych uzasadnione jest również szeregiem działań, podjętych w czasie pełnienia funkcji prezesa Sądu Okręgowego w Warszawie, a następnie prezesa Sądu Apelacyjnego w Warszawie, które budzą poważne wątpliwości co do ich zasadności i legalności. Do działań tych należą:

- Niewykonanie orzeczenia Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie z 21 marca 2022 r. (sygn. akt VII Pz 48/21), które zabezpieczało roszczenie Igora Tuleyi poprzez nakazanie dopuszczenia go do wykonywania obowiązków sędziego Sądu Okręgowego w Warszawie na czas trwania postępowania.

- Wszczynanie lub akceptowanie przez zastępców postępowań dyscyplinarnych wobec sędziów stosujących prawo unijne, co naruszało zabezpieczenie ustanowione postanowieniem Wiceprezesa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 14 lipca 2021 r. (sygn. akt C - 204/21/R), zawieszające stosowanie przepisów kwalifikujących taką aktywność sędziów jako przewinienie dyscyplinarne.

- Akceptowanie, jako prezes Sądu Apelacyjnego w Warszawie, przeniesienia sędziów orzekających w wydziale karnym (Ewy Gregajtys, Ewy Leszczyńskiej-Furtak i Marzanny Piekarskiej-Drążek), stosujących prawo unijne, do innych wydziałów. Zabezpieczenie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 6 grudnia 2022 r., zobowiązujące polskie władze do powstrzymania się od tego przeniesienia, zostało wykonane dopiero 1 września 2023 r.

Ponadto, w świetle orzeczeń Sądu Najwyższego (m.in. sygn. akt II KK 571/22, II Ks 32/21, II KK 206/21, II KK 363/23), w kontekście okoliczności jego powołania na stanowisko sędziego Sądu Apelacyjnego w Warszawie, sędzia Piotr Schab nie został uznany za niezależnego i bezstronnego sędziego w świetle tzw. testu niezależności, opartego na uchwale połączonych Izb Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2020 r., implementującej wyrok Wielkiej Izby TSUE z 19 listopada 2019 r. (sprawy połączone C-585/18, C-624/18, C-625/18). Dodatkowo, udzielił on poparcia sędziom – kandydatom do Krajowej Rady Sądownictwa (KRS), ukształtowanej ustawą z 8 grudnia 2017 r. W świetle ugruntowanego orzecznictwa ETPCz (m.in. wyrok w sprawie Wałęsa przeciwko Polsce z 23 listopada 2023 r., skarga nr 50849/21), TSUE (m.in. wyrok z 19 listopada 2019 r., sprawy połączone C-585/18, C-624/18, C-625/18), Sądu Najwyższego (m.in. uchwała połączonych Izb SN z 23 stycznia 2020 r., sygn. akt BSA I-4110-1/2, postanowienie z 7 czerwca 2022 r., sygn. akt I KZP 2/22) oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego (m.in. postanowienie z 26 czerwca 2019 r., II GOK 2/18), KRS ukształtowana tą ustawą nie spełnia wymogów niezależności od władzy wykonawczej i ustawodawczej, co sprawia, że sędzia powołany z jej udziałem nie daje gwarancji niezależnego i bezstronnego rozpoznania sprawy. Popierając kandydatów do nieprawidłowo ukształtowanej KRS, sędzia Piotr Schab zademonstrował swoje zaangażowanie w upolitycznienie procedury powoływania sędziów i przyczynił się do podważenia podstawowych gwarancji niezależności sądownictwa.

W stanie prawnym obowiązującym do 3 kwietnia 2018 r., wybór rzecznika dyscyplinarnego i jego zastępców należał zasadniczo do samorządu sędziowskiego. Po zmianie art. 112 ustawy o ustroju sądów powszechnych (u.s.p.) z dniem 3 kwietnia 2018 r., rzecznika dyscyplinarnego i jego dwóch zastępców powołuje Minister Sprawiedliwości na 4-letnią kadencję.

Obecnie, zarówno Rzecznik Dyscyplinarny Sędziów Sądów Powszechnych, jak i jego zastępcy, mają ustawową czteroletnią i powtarzalną kadencję (art. 112 § 3 u.s.p.), przy czym przepisy u.s.p. nie regulują przyczyn wygaśnięcia kadencji przed jej upływem.

W przeciwieństwie do tego, art. 112 § 8 u.s.p. przewiduje przypadki wygaśnięcia kadencji zastępcy rzecznika dyscyplinarnego przy sądzie apelacyjnym lub okręgowym (np. rozwiązanie stosunku służbowego, przejście w stan spoczynku, przeniesienie poza obszar właściwości sądu). Podobnie, art. 153 § 4 ustawy Prawo o prokuraturze umożliwia Prokuratorowi Generalnemu odwołanie rzecznika dyscyplinarnego prokuratorów w przypadku uzasadnionego podejrzenia oczywistego i rażącego naruszenia prawa lub uchybienia godności urzędu.

Brak analogicznej regulacji w art. 112 u.s.p. w odniesieniu do Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych i jego zastępców stanowi lukę prawną extra legem i lukę swoistą, sprzeczną ze standardami konstytucyjnymi, zasadami legalizmu, zaufania obywateli do państwa, niesprzeczności systemu prawnego i racjonalności ustawodawcy. Niemożność odwołania Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych w jakiejkolwiek sytuacji, nawet w przypadku popełnienia przestępstwa czy zrzeczenia się stanowiska, jest niedopuszczalna w demokratycznym państwie prawnym.

W związku z powyższym, art. 112 u.s.p., poddany wykładni prokonstytucyjnej, musi być interpretowany jako przyznający Ministrowi Sprawiedliwości kompetencję do odwołania Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych i jego zastępców, zwłaszcza w sytuacji utraty podstawowego przymiotu sędziowskiego, jakim jest nieskazitelność charakteru.

Sędzia Piotr Schab, mimo licznych zarzutów upolitycznienia, toczących się postępowań karnych i dyscyplinarnych, nadal pełni funkcję Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych.

Mając na uwadze nagromadzenie wszczętych postępowań dyscyplinarnych, postępowań o uchylenie immunitetu oraz postępowań karnych, należy stwierdzić, że sędzia Piotr Schab utracił legitymację do efektywnego sprawowania funkcji Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych.

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi odpowiedzialność za jego treść – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe. (PAP)

kom/ wm/ amac/