MS: Przegląd kluczowych projektów legislacyjnych Ministerstwa Sprawiedliwości (komunikat)

- Ministerstwo Sprawiedliwości informuje:

W maju 2025 roku Ministerstwo Sprawiedliwości intensywnie pracowało nad projektami ustaw mających na celu modernizację polskiego porządku prawnego w wielu istotnych obszarach.

Działania te koncentrują się na usprawnieniu funkcjonowania sądów, zwiększeniu bezpieczeństwa, ułatwieniu dostępu do wymiaru sprawiedliwości oraz dostosowaniu przepisów do współczesnych realiów i standardów europejskich. Część z nich przeszła już całą ścieżkę legislacyjną i trafiła do podpisu Prezydenta, inne są na etapie prac parlamentarnych, a część dopiero rozpoczyna swoją drogę w systemie legislacyjnym. Oto zestawienie najważniejszych działań.

Ustawa znosząca Inspektorat Wewnętrzny Służby Więziennej

Projekt zakładający likwidację IWSW został przyjęty przez Sejm 9 maja 2025 r., a następnie bez poprawek przyjęty przez Senat 28 maja. Już 29 maja przekazano go Prezydentowi do podpisu. Nowe przepisy przewidują przekazanie kompetencji IWSW innym jednostkom i zmianę struktury organizacyjnej w ramach Służby Więziennej.

Ustawy w parlamencie

Nowelizacja Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego

Celem tego projektu jest wydłużenie terminu na zmianę nazwiska po rozwodzie. Obecnie rozwiedziony małżonek ma 3 miesiące na powrót do nazwiska noszonego przed ślubem; nowa ustawa przedłuży ten okres do 1 roku od uprawomocnienia się wyroku rozwodowego. Projekt ustawy został przyjęty przez Radę Ministrów 6 maja 2025 r. i skierowany do Sejmu, gdzie zaplanowano jego głosowanie na 11 czerwca br.

Zmiany w ustawie o Służbie Więziennej i programach modernizacyjnych

Ten obszerny projekt dotyczący utworzenia uczelni dla Służby Więziennej oraz ustawy o ustanowieniu programów modernizacji służb mundurowych został przyjęty przez Radę Ministrów 29 kwietnia, skierowany do Sejmu 5 maja. Drugie czytanie w Sejmie, które jest kluczowym etapem przed ostatecznym głosowaniem, odbędzie się 24 czerwca 2025 r.

„Portal informacyjny” – nowelizacja Kodeksu postępowania karnego

Ustawa wprowadza m.in. możliwość składania pism do sądów drogą elektroniczną. Portal Informacyjny Sądów Powszechnych zostanie rozbudowany o funkcjonalność, która umożliwi bezpośrednie zamieszczanie treści dokumentów procesowych w systemie teleinformatycznym sądu. To wyeliminuje konieczność osobistego dostarczania dokumentów czy korzystania z tradycyjnej poczty. Zwiększone zostanie też wykorzystanie komunikacji elektronicznej w międzynarodowych sprawach karnych.

Rząd przyjął ten projekt 13 maja i skierował do Sejmu, gdzie 4 czerwca odbyło się I czytanie. Celem zmian jest cyfryzacja procesów karnych i ułatwienie dostępu do akt sprawy.

Nowelizacja ustawy o komornikach sądowych

Projekt ma na celu cofnięci zmian, które obniżyły wiek przymusowego odwołania komorników i asesorów komorniczych ze stanowiska. Obecnie komornicy i asesorzy są odwoływani po ukończeniu 65. roku życia. Projekt ustawy zakłada powrót do poprzednich regulacji, zgodnie z którymi wiek ten wynosił 70 lat. Oprócz tego przewiduje również zniesienie maksymalnego, 6-letniego limitu trwania asesury komorniczej.

Projekt ustawy został przyjęty przez Radę Ministrów 29 kwietnia i skierowany do Sejmu 5 maja. Po pracach w Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka II czytanie odbędzie się 24 czerwca.

Zmiany w opłatach sądowych w sprawach cywilnych

Projekt tej ustawy ma na celu obniżenie górnej granicy opłaty stosunkowej w sprawach o prawa majątkowe od 200.000 zł do 100.000 zł. Dotyczy to wartości przedmiotu sporu lub zaskarżenia przekraczającej 20.000 zł.

Celem projektu jest ułatwienie dochodzenia roszczeń przez przedsiębiorców i realizacja działań deregulacyjnych. Został przyjęty przez Radę Ministrów 6 maja i skierowany do Sejmu. Obecnie trwają prace w komisji.

Nowelizacja ustaw: Prawo restrukturyzacyjne i upadłościowe

Celem ustawy celem jest nowoczesny, skuteczniejszy i bardziej sprawiedliwy system zarządzania kryzysem finansowym w przedsiębiorstwach, zgodny ze standardami europejskimi. Zmiany mają ułatwić działania restrukturyzacyjne przedsiębiorstw.

Rząd przyjął projekt 13 maja, a Sejm skierował go do I czytania w Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka 19 maja.

Zmiany w ustawie o Krajowym Rejestrze Sądowym

Projekt ustawy ma na celu dalszą cyfryzację Krajowego Rejestru Sądowego (KRS), włączając pełną elektronizację rejestru stowarzyszeń, oraz zniesienie obowiązku ogłaszania wpisów w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Projekt ten został przyjęty 27 maja przez Radę Ministrów i skierowany do Sejmu. I czytanie odbędzie się 25 czerwca.

Nowelizacja k.p.c., k.c. oraz innych ustaw – tzw. portal informacyjny

Ten projekt ustawy to duży krok w kierunku cyfryzacji polskiego sądownictwa, a zwłaszcza postępowania cywilnego. Jego głównym celem jest ułatwienie komunikacji z sądami i usprawnienie obiegu dokumentów poprzez rozbudowanie Portalu Informacyjnego Sądów oraz promowanie elektronicznego składania pism i dokumentów. Jednocześnie projekt wprowadza ważne zmiany dotyczące mediacji i ochrony konsumentów.

Projekt przeszedł proces konsultacji w kwietniu i maju, przyjęty przez SKRM 15 maja i RM 20 maja, skierowany do Sejmu 21 maja. I czytanie planowane na 26 czerwca.

Projekty w trakcie konsultacji i prac rządowych

Ponadto po etapie rządowym – czekające lub tuż przed skierowaniem do Sejmu – są dwie ustawy: dotycząca zastawu rejestrowego. Ten projekt ma na celu uproszczenie i zautomatyzowanie procesu usuwania z rejestru zastawów tych, które już wygasły z mocy prawa, co poprawi efektywność pracy sądów i przejrzystość informacji o zastawach. Projekt jest już po akceptacji rządowej komisji prawniczej, co stanowi ważny krok w jego procedowaniu.

Natomiast projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich, ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym oraz ustawy – Prawo oświatowe – tzw. Lex Kamilek ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa dzieci poprzez bardziej jasne i skuteczne zasady sprawdzania osób mających z nimi kontakt, jednocześnie upraszczając procedury tam, gdzie jest to możliwe. Jest już po akceptacji rządowej komisji.

W toku prac rządowych (SKRM, konsultacje lub uzgodnienia) znajduje się osiem projektów ustaw, w tym dotyczący tzw. rozwodów pozasądowych.

Na wstępnym etapie – wpisane do wykazu prac legislacyjnych – są kolejne trzy projekty ustaw, w tym SLAPP. W tym projekcie chodzi o ochronę osób, które wypowiadają się publicznie, przed pozwami, które mają na celu ich uciszyć. Jego zapisy mają na celu zapewnienie większej swobody i ochrony debaty publicznej.

Na zamieszczenie w wykazie prac czeka również nowelizacja kodeksu wykroczeń, której celem jest skuteczniejsza reakcja na niebezpieczne zachowania zagrażające bezpieczeństwu pożarowemu.

Prowadzone prace legislacyjne mają na celu gruntowną reformę i unowocześnienie polskiego prawa, czyniąc je bardziej efektywnym i dostosowanym do potrzeb obywateli i podmiotów gospodarczych.

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi odpowiedzialność za jego treść – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe. (PAP)

kom/ jj/ jpn/