MS: Senat RP przyjął nowelizacje ustaw przygotowanych w Ministerstwie Sprawiedliwości (komunikat)

- Ministerstwo Sprawiedliwości informuje:

Senat RP przyjął bez poprawek nowelizacje ustaw przygotowanych w Ministerstwie Sprawiedliwości, obejmujące zarówno zmiany w Kodeksie karnym dotyczące walki z mową nienawiści, jak i nowe zasady delegowania sędziów w ustawach Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz Prawo o ustroju sądów wojskowych.

Nowelizacja Kodeksu karnego – wzmocnienie ochrony przed przestępstwami z nienawiści

Nowelizacja Kodeksu karnego wprowadza przepisy regulujące walkę z mową nienawiści i znacząco poszerza katalog cech chronionych, obejmując teraz także wiek, płeć, niepełnosprawność oraz orientację seksualną (oprócz dotychczas chronionych: przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, wyznaniowej oraz bezwyznaniowości). Oznacza to, że przestępstwa z nienawiści wobec tych cech będą ścigane z urzędu, bez konieczności składania prywatnego aktu oskarżenia.

Zgodnie z przyjętymi przepisami:

- za stosowanie przemocy lub bezprawnej groźby z motywów nienawiści grozić będzie do pięciu lat pozbawienia wolności,

- za nawoływanie do nienawiści – do trzech lat

- za znieważenie – do dwóch lat więzienia.

Dodatkowo, dzięki wprowadzeniu określenia „w związku z przynależnością” zamiast dotychczasowego „z powodu jej przynależności”, penalizowane będą również przestępstwa popełnione w błędnym przekonaniu co do cech pokrzywdzonego.

Wiceminister sprawiedliwości Arkadiusz Myrcha podkreśla znaczenie zmian dla kształtowania bardziej otwartego i tolerancyjnego społeczeństwa:

- Jestem przekonany, że te zmiany przyczynią się do budowania bardziej sprawiedliwego i bezpiecznego społeczeństwa, w którym każdy, niezależnie od swojej tożsamości czy cech, będzie mógł czuć się chroniony przez prawo. To krok naprzód w walce z mową nienawiści i przemocą motywowaną uprzedzeniami – stwierdził wiceszef resortu sprawiedliwości.

Jest to zarazem odpowiedź na międzynarodowe zalecenia dotyczące przeciwdziałania przestępstwom z nienawiści. Choć ich liczba w ostatnich latach spada, w 2024 roku odnotowano wciąż 761 przypadków tego typu czynów.

Nowe zasady delegowania sędziów

Zmiany w ustawach Prawo o ustroju sądów powszechnych i Prawo o ustroju sądów wojskowych dostosowują polskie przepisy do wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (C‑748/19 do C‑754/19) z 2021 r. Wskazano w nim, że dotychczasowe regulacje pozwalające ministrowi sprawiedliwości na delegowanie sędziego do innego sądu bez przejrzystych kryteriów i na odwołanie go w dowolnym momencie są niezgodne z prawem unijnym.

Nowe przepisy określają między innymi:

- sytuacje i kryteria, w których minister sprawiedliwości może delegować sędziego do innego sądu

- wymóg analizy obciążenia pracą sędziów i asesorów sądu przy podejmowaniu decyzji o delegowaniu

- sposób wyboru osoby, której można zaproponować delegowanie (uwzględniający m.in. ocenę efektywności pracy i dorobku zawodowego)

- obowiązek ogłaszania w Biuletynie Informacji Publicznej informacji o delegowaniu, odwołaniu lub ustąpieniu sędziego z delegowania.

Zwiększy to transparentność procedur kadrowych w wymiarze sprawiedliwości oraz zapewni dostęp do informacji o zmianach personalnych związanych z delegacjami sędziów. Ustawa wprowadza też nowe zasady przyznawania dodatków do wynagrodzenia z tytułu delegowania.

Przyjęte przez Senat RP nowelizacje mają zapewnić skuteczniejszą ochronę grup narażonych na przemoc i dyskryminację oraz poprawić przejrzystość i niezależność wymiaru sprawiedliwości.

Teraz ustawy zostaną przekazane Marszałkowi Senatu, a następnie trafią do Prezydenta, który będzie miał 21 dni na ich podpisanie. Po publikacji w Dzienniku Ustaw wejdą w życie po 14 dniach od ogłoszenia.

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi odpowiedzialność za jego treść – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe. (PAP)

kom/ kpr/