Pierwsi kandydaci na maszynistów zdali już państwowe egzaminy

Od 2023 r. egzaminy dla kandydatów na maszynistów są państwowe i prowadzone przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego w Centrum Egzaminowania i Monitorowania Maszynistów (CEMM) w Warszawie. Przeprowadzanie egzaminów w nowej formie możliwe jest dzięki realizowanemu przez Urząd Transportu Kolejowego projektowi „Poprawa bezpieczeństwa kolejowego poprzez budowę Systemu Egzaminowania i Monitorowania Maszynistów”, który jest finansowany ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020.

„Jestem przekonany, że państwowy egzamin przeprowadzany w jednolitym standardzie będzie gwarantował wysoki poziom wiedzy i umiejętności osób wchodzących do zawodu maszynisty. Zapewni to Centrum Egzaminowania i Monitorowania Maszynistów - wyjątkowy w skali Europy ośrodek, w którym stosujemy innowacyjne metody egzaminowania, między innymi dzięki wykorzystaniu najnowocześniejszych w Polsce symulatorów” - stwierdził dr inż. Ignacy Góra, Prezes Urzędu Transportu Kolejowego.

Każdy kandydat na maszynistę w Polsce musi najpierw zdać teoretyczny egzamin na licencję maszynisty. Dopiero wtedy może przystąpić do szkolenia na świadectwo maszynisty i kolejnego, drugiego egzaminu w CEMM. Składa się on z części teoretycznej - testu i jazdy na symulatorze oraz części praktycznej - prowadzenia pojazdu kolejowego.

„Maszynista kolejowy to niezwykle ważny i pożądany zawód. Zachęcam wszystkich miłośników kolei do kształcenia w tym kierunku. Jako rząd podejmujemy intensywne działania, aby zapełnić lukę pokoleniową w tym zawodzie, a inauguracja działalności nowoczesnego Centrum Egzaminowania i Monitorowania Maszynistów jest jednym z nich” - zaznaczył Andrzej Bittel, sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury, pełnomocnik rządu ds. przeciwdziałania wykluczeniu komunikacyjnemu.

Pierwsze egzaminy przeprowadzone

Pierwsze egzaminy na licencję maszynisty odbyły się w kwietniu tego roku. Do tej pory do sprawdzianu wiedzy przystąpiły 143 osoby. Za pierwszym razem zdało 73% kandydatów na maszynistów. Egzaminy przeprowadzane są w nowoczesnej sali egzaminacyjnej, a kandydaci rozwiązują testy na tabletach. Egzamin na licencję maszynisty trwa 200 minut i składa się ze 100 pytań testowych. Podzielony jest na 8 części tematycznych. Do zdania potrzebne jest uzyskanie minimum 75 ze 100 możliwych punktów, jednak w poszczególnych częściach trzeba poprawnie odpowiedzieć na minimum połowę pytań. Wyjątkiem jest część poświęcona sygnalizacji stosowanej w transporcie kolejowym - tu nawet jeden błąd oznacza ocenę negatywną z całego egzaminu.

Symulatory czekają na kandydatów

Po sprawnym przeprowadzeniu pierwszych egzaminów na licencję, CEMM czeka teraz na kandydatów, którzy przystąpią do egzaminów na świadectwo maszynisty. Oznaczać to będzie rozpoczęcie egzaminów na symulatorach. W CEMM do dyspozycji zdających są symulatory lokomotywy elektrycznej, elektrycznego zespołu trakcyjnego oraz lokomotywy manewrowej. To jedne z najnowocześniejszych i najbardziej innowacyjnych tego typu urządzeń w Europie. Symulatory są przeznaczone do realizacji sesji egzaminacyjnych dla różnych kategorii świadectwa maszynisty. Wyjątkowe w porównaniu z innymi symulatorami dostępnymi obecnie na rynku szkoleniowym w Polsce jest wyposażenie w ujednolicone pulpity, zgodne z obowiązującymi wymaganiami ergonomii i prawidłowego rozmieszczenia przyrządów, a w szczególności z technicznymi specyfikacjami interoperacyjności dla lokomotyw i taboru pasażerskiego (TSI Loc&Pas). Zapewnia to miarodajne, porównywalne i powtarzalne prowadzenie egzaminów. W symulatorach wykorzystane jest odwzorowanie 7090 km rzeczywistych tras kolejowych.

Kompleksowe zmiany

CEMM zapewnia jednolity, spójny i zobiektywizowany system egzaminowania. Egzaminy dla kandydatów na maszynistów były dotychczas prowadzone w ośrodkach szkolenia i egzaminowania, czyli jednostkach komercyjnych o różnym poziomie oferty edukacyjnej.

„Za sprawą efektywnego wykorzystania środków z funduszy unijnych wzrasta bezpieczeństwo w sektorze kolejowym w Polsce. Centrum Egzaminowania i Monitorowania Maszynistów jest tego przykładem. CEMM to jednak nie tylko krok w kierunku większego bezpieczeństwa, ale i wyższej jakości. Nowoczesny ośrodek egzaminacyjny zmienia standardy uzyskiwania uprawnień w zawodzie maszynisty. Jako CUPT kompleksowo wspieramy beneficjentów w pozyskaniu środków z Unii Europejskiej, dzięki którym możliwe jest dostarczanie odpowiednich narzędzi do realizacji założonych celów” - mówi Joanna Lech, dyrektor Centrum Unijnych Projektów Transportowych.

CEMM to nowoczesny, innowacyjny w skali europejskiej ośrodek egzaminacyjny, którego utworzenie jest częścią kompleksowego działania Prezesa UTK na rzecz poprawy systemu bezpieczeństwa i egzaminowania maszynistów. Poza wprowadzeniem zmian legislacyjnych oraz budową CEMM, w ramach projektu powstał również krajowy rejestr maszynistów i prowadzących pojazdy kolejowe. Rejestr gromadzi w jednym miejscu wszelkie dostępne informacje o osobach uprawnionych do prowadzenia pojazdów kolejowych, posiadanych przez nich uprawnieniach i kwalifikacjach, a także o przebiegu ścieżki zawodowej. Rejestr umożliwia stałe monitorowanie zatrudnienia maszynistów i ich uprawnień oraz pozwala na skuteczną wymianę informacji pomiędzy pracodawcami w ramach zarządzania ryzykiem.

Wprowadzenie przez Prezesa UTK kompleksowych zmian w zakresie egzaminowania maszynistów przyczyni się do poprawy bezpieczeństwa transportu kolejowego poprzez minimalizację liczby zdarzeń kolejowych w ramach systemu kolejowego, w których zasadniczą rolę odgrywa czynnik ludzki. Polska jest drugim obok Holandii krajem Unii Europejskiej wykorzystującym symulatory do egzaminowania kandydatów na maszynistów.

Szczegóły projektowe

Numer i nazwa projektu: POIS.05.02.00-00-0046/21. Poprawa bezpieczeństwa kolejowego poprzez budowę Systemu Egzaminowania i Monitorowania Maszynistów

Beneficjent: Urząd Transportu Kolejowego

Wartość całkowita projektu: 48 114 202,82 PLN

Wartość dofinansowania UE: 40 897 072,39 PLN

Źródło informacji: Urząd Transportu Kolejowego