Reforma wyborów europejskich – PE za paneuropejskim okręgiem wyborczym

Parlament Europejski przyjął sprawozdanie z inicjatywy ustawodawczej, które ma na celu zmianę przepisów dotyczących wyborów europejskich. Projekt aktu ustawodawczego został przyjęty 323 głosami do 262, przy 48 wstrzymujących się, a towarzysząca mu rezolucja przy 331 głosach do 257 i 52 wstrzymujących się.

Zgodnie z systemem opracowanym przez posłów do Parlamentu każdy wyborca miałby dwa głosy: jeden, aby wybrać posłów do Parlamentu w krajowym okręgu wyborczym, a drugi w okręgu ogólnounijnym, w którym wybierano by dodatkowo 28 posłów. Państwa członkowskie zostałyby podzielone na trzy grupy według liczby ludności. Ma to zapewnić zrównoważoną reprezentację geograficzną. Na listach kandydaci pochodzący z tych grup byliby umieszczani w sposób proporcjonalny. Ogólnounijne listy kandydatów mają zgłaszać europejskie podmioty wyborcze, takie jak koalicje krajowych partii politycznych, krajowe stowarzyszenia wyborców lub europejskie partie polityczne.

PE chce także zająć się problemem nierówności płci. Podkreśla, że mimo ogólnej poprawy w ostatnich wyborach, w niektórych krajach nie wybrano do Parlamentu Europejskiego ani jednej kobiety. W tekście zaproponowano obowiązkowy system suwakowy na listach (tj. naprzemienne wystawianie kandydatów płci żeńskiej i męskiej) lub parytety, bez naruszania praw osób niebinarnych.

Inne propozycje „europeizacji” wyborów obejmują: ustanowienie 9 maja jako wspólnego europejskiego dnia głosowania (przypada wtedy Dzień Europy), bierne prawo wyborcze dla wszystkich Europejczyków, którzy ukończyli 18 lat i minimalny próg wyborczy w wysokości 3,5 proc., obowiązkowy w okręgach wyborczych liczących 60 lub więcej mandatów. Przewidziano też równy dostęp do wyborów dla wszystkich obywateli, w tym osób z niepełnosprawnościami, oraz możliwość głosowania korespondencyjnego, a także prawo obywateli do głosowania na przewodniczącego Komisji Europejskiej. Miałoby się to odbywać w systemie czołowych kandydatów (Spitzenkandidaten), którzy otwieraliby listy ogólnoeuropejskie swoich partii.

Propozycja PE zakłada powstanie nowej Europejskiej Komisji Wyborczej, która będzie nadzorować proces wyborczy i czuwać nad przestrzeganiem nowych zasad.

Zgodnie z art. 223 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej opracowany z inicjatywy Parlamentu projekt rozporządzenia dotyczący wyborów musi jednomyślnie zatwierdzić Rada UE. Następnie inicjatywa wróci do Parlamentu, aby posłowie mogli wyrazić swoją zgodę. Zanim przepisy wejdą w życie, muszą je zatwierdzić wszystkie państwa członkowskie zgodnie ze swoimi odpowiednimi wymogami konstytucyjnymi. Negocjacje z Radą rozpoczną się, gdy państwa członkowskie przyjmą swoje stanowisko.

Europejski akt wyborczy pochodzi z 1976 roku (zmodyfikowany w 2002 i 2018 roku, choć ta ostatnia zmiana jeszcze nie weszła w życie). Zawiera on wspólne zasady dotyczące wyborów do Parlamentu Europejskiego. Te zasady muszą znaleźć odzwierciedlenie w przepisach państw członkowskich. Obecny akt nie definiuje jednak jednolitego systemu wyborczego obowiązującego w całej Unii.

Źródło informacji: EuroPAP News