Eksperci: Krajowy Program Zapobiegania Zachowaniom Samobójczym spełnia pokładane w nim nadzieje

Biuro ds. Zapobiegania Zachowaniom Samobójczym podsumowało efekty pierwszego w Polsce Krajowego Programu Zapobiegania Zachowaniom Samobójczym.

„Spotkanie ma szczególny charakter, ponieważ zamyka ważny etap prac, ale jednocześnie otwiera kolejny, równie istotny dla bezpieczeństwa i zdrowia psychicznego Polek i Polaków, ponieważ Narodowy Program Zdrowia, który pierwotnie był zaplanowany na pięć lat, został decyzją rządu wydłużony do roku 2026” - informowała Anna Gil, kierownik Biura ds. Zapobiegania Zachowaniom Samobójczym na konferencji pt. „Krajowy Program Zapobiegania Zachowaniom Samobójczym - znaczenie profilaktyki w zdrowiu publicznym”.

Według twórców programu przez minione lata został wypracowany spójny system wsparcia psychicznego.

„Po raz pierwszy możemy mówić, że w Polsce mamy tak kompleksowy, wielowymiarowy program zapobiegania zachowaniom samobójczym. We wcześniejszych latach podejmowano różne działania, ale one były bardzo rozproszone” - stwierdziła Anna Gil.

Katarzyna Kęcka, wiceministra zdrowia, zwróciła uwagę, że notuje się spadek prób samobójczych wśród dzieci i młodzieży.

„Istotą też jest to, że w te działania oprócz Ministerstwa Zdrowia włączyły się pozostałe resorty: Ministerstwo Edukacji Narodowej, MSWiA” - zwróciła uwagę wiceministra zdrowia.

Specjaliści działający w programie zapobiegania zachowaniom samobójczym dzięki możliwości współpracy międzyresortowej przeszkolili ponad 50 tysięcy osób z różnych grup zawodowych: nauczycieli i nauczycieli specjalistów, pracowników socjalnych, osoby duchowne, kuratorów, opiekunów ośrodków wychowawczych, dziennikarzy i cały szereg służb mundurowych, czyli policji, żandarmerii wojskowej i straży pożarnej.

Zdaniem ekspertów szkoła, obok rodziny, jest miejscem, w którym najwcześniej dostrzegane są sygnały kryzysu, a nauczyciele i specjaliści szkolni odgrywają fundamentalną rolę w jego rozpoznawaniu i w odpowiednim reagowaniu.

„41 tysięcy nauczycieli i nauczycieli specjalistów w ramach tego programu zostało w tym roku przeszkolonych ze standardów zachowania wobec samobójstwa, które w grudniu zeszłego roku trafiły do szkół” - mówiła Paulina Piechna-Więckiewicz, wiceministra edukacji.

W opinii ekspertów Krajowy Program Zapobiegania Zachowaniom Samobójczym przynosi pozytywne efekty.

„Mamy dane za 11 miesięcy bieżącego roku, które, wydaje się, wskazują na pewne światełko w tunelu, które pokazuje, że mamy mniej samobójstw niż w 2024 roku. W zeszłym roku po raz pierwszy od kilkunastu lat liczba samobójstw spadła poniżej 5 tysięcy w ciągu roku. Jestem przekonany, że to efekt naszych wspólnych działań, które prowadzą do wzrostu świadomości społeczeństwa na temat tego, jak reagować, na co zwracać uwagę, a przede wszystkim do kogo zwracać się o skuteczną pomoc” - zauważył inspektor Robert Kumor, dyrektor Biura Prewencji Komendy Głównej Policji.

Fundacja Dbam o Mój Z@sięg na wiosnę tego roku przeprowadziła badanie dotyczące wpływu życia offline i online na zdrowie psychiczne polskich nastolatków. Przebadano 1818 nastolatków z klas siódmych szkół podstawowych i klas trzecich szkół ponadpodstawowych. Wyniki pokazały, że ponad 40 proc. młodych osób rozmawia o myślach samobójczych lub próbie samobójczej kolegi i koleżanki. Co więcej, ponad 55 proc., w przypadku uczniów klas trzecich szkół ponadpodstawowych, próbowało wesprzeć kolegę lub koleżankę w kryzysie samobójczym. Według autorów to bardzo istotne, bo pokazuje, że tam nawet, gdzie dorośli nie potrafią mówić o problemie, młodzi i tak o tym rozmawiają i próbują sobie wzajemnie pomóc.

Drugim ważnym elementem tych badań jest kwestia wyświetlania się treści suicydalnych w sieci. Badania pokazały, że w przypadku klas siódmych szkół podstawowych aż 39 proc. dzieci jest w sytuacji, kiedy wyświetlają im się treści suicydalne. W przypadku klas trzecich szkół ponadpodstawowych jest to aż 55 proc. Gdy zapytano dzieci, jak często one same wyszukują takie treści, 90 proc. powiedziało, że nigdy.

„Przerażający jest fakt, że te treści suicydalne związane z samookaleczeniami i zachowaniami samobójczymi, wyświetlają się, nawet jak dzieci ich nie szukają” - wskazywała dr Halszka Witkowska, wiceprezes Stowarzyszenia Polskie Towarzystwo Suicydologiczne, liderka trzech zadań Krajowego Programu Zapobiegania Zachowaniom Samobójczym. Według ekspertki wyniki wskazują, że ważne jest, żebyśmy zaczęli na poważnie rozmawiać o bezpieczeństwie dzieci w środowisku cyfrowym.

„Ten raport może pokazywać nam nowe kierunki, w których powinniśmy rozwijać Krajowy Program Zapobiegania Samobójstwom. Dzięki programowi możemy dotrzeć do ludzi z pierwszą pomocą emocjonalną, z informacją, gdzie uzyskać tę pomoc i przede wszystkim z tym przesłaniem, że samobójstwom można zapobiegać” - podsumowała dr Halszka Witkowska.

Z raportem można zapoznać się tutaj: https://zwjr.pl/artykuly/raport-dobre-zle-wiadomosci-zycie-online-offline 

Źródło informacji: PAP MediaRoom