Przeciwdziałanie HPV – niezbędna edukacja i ułatwienie dostępu do szczepień

Wirus brodawczaka ludzkiego – główna przyczyna raka szyjki macicy, powoduje też wiele innych groźnych nowotworów u kobiet i mężczyzn, takich jak: rak prącia, rak pochwy, rak odbytu czy nowotwory głowy i szyi. Jest również przyczyną powstawania wstydliwych brodawek narządów płciowych (kłykcin kończystych).

W trakcie Europejskiego Tygodnia Szczepień, w czwartek w Sejmie RP odbyło się posiedzenie Parlamentarnego Zespołu Praw Kobiet pod hasłem „Pożegnajmy HPV – profilaktyka wirusa HPV poprzez szczepienia”. W spotkaniu pod przewodnictwem posłanki Wandy Nowickiej wzięli udział przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia, eksperci oraz reprezentanci organizacji pozarządowych i pacjentów.

„W Polsce mamy program, który w dużym zakresie udostępnia szczepionki, jednak korzysta z niego niewiele osób. Mam nadzieję, że nasze spotkanie pozwoli na zdiagnozowanie barier, które uniemożliwiają wykorzystanie szczepień w szerszym zakresie” – powiedziała posłanka Wanda Nowicka.

Od 1 czerwca 2023 r. funkcjonuje powszechny program szczepień przeciw HPV, który obejmuje dziewczynki i chłopców między 11. a 14. rokiem życia. Jednak do tej pory ze szczepienia w jego ramach skorzystało zaledwie 20 proc. nastolatków.

Prof. Teresa Jackowska, prezeska Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego, podkreśliła potrzebę obniżenia do dziewiątego roku życia wieku dzieci, które można zaczepić.

„Polska jest krajem o jednej z największych zachorowalności i umieralności z powodu raka szyjki macicy w Europie. Codziennie sześć Polek słyszy diagnozę: rak szyjki macicy, a cztery Polki umierają z tego powodu każdego dnia. Dziewczynki, które teraz się nie zaszczepią, mogą za parę lat zachorować na ten nowotwór, mogą nie urodzić dzieci. Możemy je przed tym ochronić dzięki szczepieniu przeciw HPV. Można powiedzieć, że jest to szczepionka na raka” – podkreśliła prof. Marzena Dębska z Kliniki Położnictwa i Perinatologii PIM MSWIA.

Milena Angelova, główna sprawozdawczyni Grupy Roboczej dot. Cancer Prevention Package w ramach Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (EKES) podkreślała wagę szczepienia dzieci jeszcze przed inicjacją seksualną.

„Niezwykle ważne jest, by ze szczepień przeciw HPV skorzystały nie tylko dziewczynki, ale również chłopcy. Tylko wtedy będzie można skutecznie wyeliminować HPV z polskiej populacji” – dodała Milena Angelova.

„Oceniliśmy już trudności w realizacji szczepień w ramach programu: najwięcej ośrodków wskazało na problemy w sprawozdawaniu danych o wykonanych szczepieniach. Dalszym krokiem będzie przedstawienie potencjalnych rozwiązań, aby zwiększyć wyszczepialność” – przekazała Joanna Kujawa, naczelniczka wydziału w Departamencie Zdrowia Publicznego w Ministerstwie Zdrowia.

Potrzebę edukacji w zakresie profilaktyki HPV potwierdzają wyniki opublikowanego przez Instytut Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej badania na temat wiedzy o szczepieniach przeciw HPV, przeprowadzonego we współpracy z prof. Tomaszem Sobierajskim, kierownikiem Ośrodka Badań Socjomedycznych Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego.

„Co czwarta badana osoba nie potrafiła wskazać ani jednej choroby, którą może wywoływać wirus HPV. Z kolei 85 procent badanych zadeklarowało, że zaszczepiłoby się, gdyby istniała skuteczna szczepionka przeciw nowotworom. Jednocześnie co druga badana osoba nie słyszała o szczepieniu przeciw HPV. To pokazuje, jak bardzo potrzebujemy rzetelnej edukacji zdrowotnej” – podkreślił Igor Grzesiak, wiceprezes Instytutu Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej, omawiając wyniki badania.

Eksperci jako przyczyny niskiej wyszczepialności wskazywali brak szeroko zakrojonej kampanii edukacyjnej oraz skomplikowany system raportowania wykonanych szczepień, co zniechęca placówki POZ do zgłaszania się do programu (przystąpiło do niego tylko ok. 15 proc.).

„Konieczne jest skrócenie ścieżki pacjenta i umożliwienie wykonywania szczepień przeciw HPV przez wszystkie przychodnie w ramach POZ. Dodatkowo, czy naprawdę tak trudno zorganizować szczepienia w szkołach?” – pytała Joanna Frątczak-Kazana z Fundacji Onkologicznej Alivia.

Działania w zakresie edukacji są już podejmowane oddolnie, m.in. przez Fundację SEXEDPL, która w marcu rozpoczęła kampanię „Bye Bye HPV”, pod patronatem honorowym Ministerstwa Zdrowia. Kilka dni temu we współpracy z Dzielnicą Warszawa-Śródmieście zainicjowała akcję szczepień przeciw HPV w szkołach podstawowych.

Źródło informacji: PAP MediaRoom