Debata z okazji 15-lecia uzyskania przez TGE licencji na prowadzenie giełdy towarowej

Uroczystość z okazji 15-lecia, połączona z debatą „Giełdowy rynek towarowy w Europie - Perspektywy rozwoju”, odbyła się w piątek, 14 grudnia, w Warszawie.

Prezes TGE Piotr Zawistowski podsumował, że minione 15 lat to olbrzymi wysiłek wielu różnych podmiotów. Miejsce, w którym dzisiaj jesteśmy, dyskusje podejmowane z uczestnikami rynku, z regulatorem, operatorami - często trudne - mamy nadzieję, że wyznaczają dobry kierunek dalszego rozwoju rynku, stabilności oraz podnoszenia standardów obrotu” - podkreślił.

Christian Baer, sekretarz generalny Stowarzyszenia Europejskich Giełd Energii, Europex, którego TGE jest członkiem od 2005 r., powiedział, że obecnie środowisko stoi przed trudnymi wyborami, związanymi z tym, jak ukształtować rynek. „Albo decydujemy się na dużą ilość regulacji, albo wolny rynek, pamiętajmy jednak, że w środku jest konsument” - mówił. Jego zdaniem, same siły rynku nie wystarczą, potrzebne są odpowiednie ramy regulacyjne. „Działalność giełd przynosi nie tylko zysk gospodarczy, ale także społeczny. Bez nich cały mechanizm rynkowy działałby mniej wydajniej. To właśnie giełdy są miejscem, gdzie spotykają się strony popytowa i podażowa, tu kształtowana jest płynność, kreowana transparentna cena, która staje się odniesieniem zarówno dla graczy rynkowych jak i zwykłego konsumenta” - ocenił.

W trakcie dyskusji na temat roli giełd i izby rozliczeniowych w liberalizacji rynku, dr Joanna Maćkowiak-Pandera, prezes Forum Energii powiedziała, że ostatnio obserwujemy na rynku energetycznym przyspieszone zmiany. „Zakończyły się negocjacje tzw. Pakietu Zimowego, który określa cele sektora energetycznego do 2030 r. Widać coraz szybsze tempo zmian technologicznych. To się wiąże ze spadkiem kosztów ze źródeł odnawialnych (OZE). Z drugiej strony obserwujemy dążenie KE do tego, aby udział OZE wzrastał. W Polsce wciąż mamy dylemat, jak powinien kształtować się mix energetyczny, w tle mamy dekarbonizację i ograniczenie emisji CO2, a żeby było jeszcze trudniej, to łączymy rynki energii” - mówiła Maćkowiak-Pandera. Według niej, w Polsce znaleźliśmy się na zakręcie, jeśli chodzi o ceny energii i koszty. „Dyskusja na temat przyszłości energetyki jeszcze nigdy nie była tak trudna” - oceniła.

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, Maciej Bando, zgodził się, że rynek stoi przed licznymi wyzwaniami. „Najbliższe 5 lat będzie wielkim testem na to, jak prawodawcy, my wszyscy reprezentujący producentów, traderów, regulatorów, potrafimy sprostać tym wyzwaniom: w jaki sposób będziemy budowali stabilne prawo, pilnowali potężnego narzędzia, jakim jest REMIT, jak damy sobie radę z połączeniem handlu energią jako towarem. Pamiętajmy, że cena na giełdzie powinna być ceną transparentną, a sama giełda ma zapewniać bezpieczeństwo obrotu, natomiast instytucje takie jak KNF i URE - nie dopuszczać do manipulacji... Giełda powinna być miejscem zdrowej spekulacji” - podkreślił.

Mariusz Swora, członek Rady Odwoławczej Agencji ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ACER) mówił, że przyszłość będzie wyznaczona w dużym stopniu przez proces zainicjowany w ramach szeroko rozumianej liberalizacji rynku energii w UE, którego instrumentem są kodeksy sieciowe, a więc pojawia się zupełnie nowa perspektywa łączących się rynków. „Drugi aspekt to kwestia tego, w jaki sposób giełdy zareagują na wyzwania, które są związane z decentralizującymi się rynkami energii, w tym technologią blockchain. Europeizacja i regionalizacja, nowoczesne technologie będą wyznaczały kierunek dyskusji na temat przyszłości rynku energetycznego w Polsce i w Europie” - mówił.

Sebastian Bogdan, zastępca dyrektora Departamentu Infrastruktury Rynku Kapitałowego i Nadzoru obrotu KNF podkreślił, że giełdy będą musiały wcześniej czy później zmierzyć się z rozwojem rynku instrumentów finansowych. „Wydaje się, że bez niego rynek giełd towarowych jest po prostu niekompletny. Obecnie podejmowane są kroki, aby znaleźć najlepszą alternatywę dla stworzenia CCP, które mogłoby rozliczać te instrumenty” - oświadczył.

Dr Wolfram Vogel z EPEX Spot pytany o kwestie integracji rynków, mówił, że zawsze inwestowaliśmy w integrację europejską po to, by zauważać korzyści na rynkach krajowych. „Każdy kraj korzysta na integracji. W warunkach monopolu decentralizacja i digitalizacja nie byłyby możliwe. Powstają nowe rynki, nowe produkty, TGE również ma plany szerszej działalności, poza Polską - zauważył. - Łączenie rynków jest jednym z osiągnięć rynku energetycznego w Europie, który prowadzi do optymalizacji pod wieloma względami” - mówił.

Andrzej Kalinowski, prezes zarządu Izby Rozliczeniowej Giełd Towarowych S.A., w kontekście integracji, zwrócił uwagę na znaczenie regulacji prawnych, które gwarantują bezpieczeństwo kontraktów międzypaństwowych. „Rola Izby rozliczeniowej pojawia się w momencie zawarcia transakcji na giełdzie. Bez regulacji, ścisłych harmonogramów płatności, dopuszczeń, algorytmów, naliczania depozytów, stosownych umów - bez bardzo dokładnego opisu tych działań, trudno byłoby sobie wyobrazić, aby proces zainicjowany na giełdzie w sposób właściwy został zakończony” - wyjaśnił.

16 grudnia 2003 r. Komisja Papierów Wartościowych i Giełd przyznała TGE licencję na prowadzenie giełdy towarowej.

TGE jest jedyną licencjonowaną giełdą w Polsce, posiadającą także zgodę na prowadzenie rynku regulowanego.

Jubileusz 15-lecia zbiegł się z 10. rocznicą uruchomienia Rynku Terminowego Towarowego dla energii elektrycznej.