Kongres Bankowości Detalicznej 2023: nauczmy się długoterminowo oszczędzać, jeśli chcemy wreszcie osiągnąć zachodni dobrobyt

Podobnie jak podczas wtorkowego Kongresu Consumer Finance, również na KBD, jednym z największych cyklicznych spotkań przedstawicieli banków, regulatorów i doradców z obszaru bankowości detalicznej, dominował nastrój „ostrożnego optymizmu”. Po kilku latach stagnacji sektor błyskawicznie odbudowuje dziś swój potencjał, czego dowodzą chociażby wyniki finansowe Grupy PKO Banku Polskiego, partnera generalnego wydarzenia. Po trzech kwartałach 2023 r. jej zysk netto przekroczył 4,8 mld zł, co oznacza wzrost o 3,2 mld zł r/d/r - a podobne, wyraźne wzrosty notują również inne podmioty na rynku. Nie oznacza to jednak, że branża bankowości detalicznej nie dostrzega szeregu nadchodzących wyzwań i potencjalnych ryzyk.

„Celem KBD, podobnie jak wszystkich pozostałych organizowanych przez nas konferencji, jest zapewnienie bezpiecznego i zrównoważonego rozwoju polskiej bankowości. Musimy więc wspólnie stawiać czoła kolejnym zagrożeniom, takim jak ryzyko dalszego podważania zawartych umów kredytowych, nie tylko frankowych, rzutującego na stabilność i płynność finansową całego sektora” - powiedział w przemówieniu inauguracyjnym prof. Leszek Pawłowicz, koordynator Europejskiego Kongresu Finansowego.

Współorganizator KBD wspomniał o pierwszym, konkretnym działaniu podjętym przez środowisko w celu rozwiązania tego palącego problemu: do zaopiniowania przez KNF i UOKiK, a następnie Izbę Cywilną i Sąd Najwyższy, środowisko banków detalicznych skierowało projekt jednolitej umowy dot. kredytu mieszkaniowego, której przyjęcie wykluczyłoby możliwość jej przyszłego podważania w sądach.

Tradycyjnie fundamentalnym problemem pozostaje odmienna optyka obu stron zawierających umowę kredytową. Banki postrzegają klientów jako osoby rozumiejące w pełni wszystkie definicje prawne oraz skalę podejmowanego ryzyka. Z kolei z perspektywy kredytobiorców banki nie są podmiotami komercyjnymi ale instytucjami, których celem jest pomoc obywatelom w zdobyciu własnego mieszkania poprzez udzielenie wsparcia finansowego.

„Dlatego istnienie wzoru umowy kredytowej, której treść zostałaby pozytywnie zaopiniowana przez kluczowe instytucje, mogłoby uporządkować te relacje. Na podobne rozwiązanie, i to z sukcesem, zdecydowano się w Stanach Zjednoczonych, o analogiczną opinię zwracając się do tamtejszego Sądu Najwyższego” - dodał prof. Pawłowicz.

Potrzeby Polaków związane z posiadaniem własnego domu wciąż są ogromne, co pokazało zaledwie kilka miesięcy funkcjonowania tzw. bezpiecznego kredytu 2 proc., któremu towarzyszy wyraźne ożywienie na rynku mieszkaniowym w ostatnich kwartałach.

„76 proc. otrzymywanych przez nas wniosków o kredyt mieszkaniowy dotyczy tej właśnie oferty, z czego wynika, że istnieje powszechna chęć korzystania z przyjaznych, dostępnych i zrozumiałych instrumentów finansowych” - zaznaczył Dariusz Szwed, prezes PKO Bank Polski i przewodniczący Rady Programowej KBD.

Wśród wielu debat eksperckich, przemówień gości specjalnych oraz rozmów kuluarowych powracały najbardziej aktualne dla sektora bankowości detalicznej tematy: przeprowadzenie klientów przez reformę WIRON, odpowiedzialne wykorzystywanie sztucznej inteligencji, cyfryzacja usług.

„Kwestią łączącą rynek kapitałowy z bankowością detaliczną jest również wdrażanie i promowanie standardów ESG. Wynika to nie tylko z konieczności dostosowania się do regulacji unijnych, ale i rosnących oczekiwań konsumentów. Na rynku pojawiają się kolejne pokolenia, dla których zmiany klimatyczne czy kwestie społeczne stanowią bardzo istotne kwestie, również przy dokonywaniu decyzji zakupowych” - tłumaczyła Izabela Olszewska, członkini zarządu Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie.

Wspólnym mianownikiem wszystkich poruszanych zagadnień była edukacja społeczeństwa w obszarze odpowiedzialnych finansów. W tym segmencie mamy bowiem wciąż wiele do nadrobienia w stosunku do krajów Europy Zachodniej.

„Przede wszystkim tradycyjną bolączką pozostaje brak nawyku długoterminowego oszczędzania - bufory finansowe Polaków wciąż są bardzo szczupłe, jednak zmiana musi zacząć się od samego sektora bankowości detalicznej. Jego misją jest, po pierwsze, budowanie świadomości i dobrych postaw naszych klientów. Po drugie zaś: wspieranie instrumentów mogących stymulować wzrost poziomu oszczędności na kontach Polaków” - wyjaśniał prezes PKO Bank Polski.

Jednym z nich są listy zastawne, czyli długoterminowe papiery dłużne emitowane przez banki hipoteczne, których podstawę i zabezpieczenie stanowią wierzytelności z tytułu udzielonych przez nie kredytów. Zdaniem uczestników KBD potencjał tego instrumentu, obecnego na polskim rynku od 2000 roku, wciąż pozostaje niewykorzystany.

„Od strony prawnej wszystko wydaje się prawidłowo zaprojektowane, jednak zarówno giełda, jak i sektor bankowy, muszą ściśle współdziałać w celu pobudzenia popytu na listy zastawne” - dodała Izabela Olszewska.

Partnerem głównym 15. edycji Kongresu Bankowości Detalicznej był PKO Bank Polski, partnerem strategicznym - Grupa BIK, a partnerami - Accenture, Deloitte, Edisonda, Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie oraz Visa.  

Źródło informacji: PAP MediaRoom