Kongres Paliwowy 2025: kluczowy głos Europy Środkowo-Wschodniej w debacie o przyszłości Zielonego Ładu

Kongres odbywa się w kluczowym momencie dla sektora transportowego - decyzje podejmowane w najbliższych latach będą miały istotny wpływ na rentowność firm w Europie Środkowo-Wschodniej. Polska, pełniąca obecnie prezydencję w Radzie UE, podkreśla swoją rolę jako lidera w regionie, zwłaszcza w obszarze dekarbonizacji transportu komercyjnego.

„Unia Europejska, kraje członkowskie, ale i poszczególne firmy osiągnęły znaczący postęp w obszarze redukcji emisji. Jednak sytuacja geopolityczna, bezpieczeństwo, a także możliwości inwestycyjne, które w wielu obszarach napotykają na bariery technologiczne, powodują, że potrzebna jest gruntowna rewizja działań. Kierunek transformacji pozostaje niezmienny, ale strategia dojścia do celu musi uwzględnić nowe elementy otoczenia, które dotychczas nie odgrywały istotnej roli. Powraca świadomość, że branża paliwowa i transportowa nadal stanowi fundament rozwoju gospodarczego. Niedawne ukonstytuowanie się nowego Parlamentu Europejskiego i Kolegium Komisarzy czynią z pierwszej połowy 2025 r. idealny czas na dialog w obszarze priorytetów transformacji, jej tempa, a także okresów przejściowych, koniecznych dla zapewnienia stabilności i konkurencyjności regionu” - podkreślił Bogdan Kucharski, przewodniczący Rady Dyrektorów POPiHN, prezes bp w Polsce.

Znaczenie Kongresu Paliwowego podkreśla obecność kluczowych polityków. Zaangażowanie administracji państwowej w dekarbonizację transportu potwierdził sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury Stanisław Bukowiec. Pełnomocnik rządu ds. przeciwdziałania wykluczeniu komunikacyjnemu wziął udział w strategicznej debacie politycznej.

Call for Action: apel do Komisji Europejskiej o spójną strategię transportową i energetyczną

Przedstawiciele 12 środkowoeuropejskich i krajowych organizacji zrzeszających firmy z sektora paliwowego i transportowo-motoryzacyjnego podpisali wspólny apel do Komisji Europejskiej. Sygnatariusze wzywają do podjęcia pilnych działań w celu uporządkowania sposobu wdrażania polityki klimatyczno-energetycznej w państwach członkowskich oraz podjęcia dodatkowych prac na poziomie unijnym, które zapewnią konkurencyjność gospodarki UE oraz będą chronić najuboższych obywateli. Dokument wskazuje na trzy główne postulaty:

• ustanowienie spójnej strategii transportowo-energetycznej UE, która umożliwi krajom Europy Środkowo-Wschodniej zwiększenie konkurencyjności i stworzenie równych szans na dekarbonizację transportu, przy zachowaniu neutralności technologicznej i bezpieczeństwa energetycznego;
• zwiększenie szans na realizację celów Zielonego Ładu poprzez wdrażanie optymalnych działań dekarbonizacyjnych w ramach Clean Industrial Deal;
• zapewnienie bezpieczeństwa paliwowego poprzez zwiększenie przepustowości infrastruktury rurociągowej, kolejowej i portowej.

Raport roczny POPiHN: 2024 r. pierwszym bez rosyjskiej ropy

Kongres Paliwowy był okazją do zaprezentowania przygotowanego przez POPiHN raportu rocznego „Przemysł i handel naftowy 2024”.

Jedna z najważniejszych informacji dotyczy importu ropy naftowej - 2024 r. był pierwszym od wielu dekad bez ropy naftowej pochodzącej z Rosji. Warto przypomnieć, że w 2005 r. Rosja dostarczała 97%, a jeszcze w 2015 r. - 84% ropy naftowej do krajowych rafinerii. Dzięki skutecznej polityce sankcyjnej dokonał się „przewrót kopernikański” - w 2024 r. głównymi dostawcami surowca były: Arabia Saudyjska (54%), Norwegia (30%) i USA (7%).

Z analizy danych wynika, że wbrew trendom europejskim konsumpcja paliw płynnych w Polsce utrzymuje się w długofalowym trendzie wzrostowym. Raport POPiHN wskazuje, że ogólna krajowa konsumpcja uwzględniająca sześć gatunków paliw płynnych wyniosła ok. 38,7 mln m3 i była wyższa o około 0,7 mln m3 w porównaniu do konsumpcji z 2023 r. Aby zaspokoić popyt, który wzrósł o 1,9% r/r, konieczny był import, którego wolumen wyniósł ok. 15,6 mln m3, czyli o ok. 0,5 mln m3 więcej niż w roku poprzednim. Jednocześnie utrzymany został poziom ok. 40% jego udziału w całości rynku.

Średnia cena detaliczna benzyny EU95 w 2024 r. wynosiła 6,30 zł/l, oleju napędowego 6,39 zł/l, a autogazu 2,88 zł/l. Dane wskazują, że wszystkie paliwa silnikowe cechowały się w 2024 r. stosunkowo stabilnymi cenami.

Struktura rynku dystrybucji paliw pozostaje stabilna. Krajowa sieć stacji paliw w niewielkim stopniu urosła - do 7939 obiektów. Liderem pozostaje Orlen z 1941 stacjami. Nieco większą liczbą, 1993 stacji, dysponują koncerny zagraniczne, a stosunkowo duży udział mają operatorzy niezależni, działający poza sieciami koncernowymi, odpowiedzialni za prowadzenie 2240 obiektów.

Daniel Yergin: w wymiarze globalnym jak na razie nie można mówić o transformacji energetycznej, a jedynie o uzupełnianiu systemu o odnawialne źródła energii

Rolę gościa specjalnego podczas Kongresu Paliwowego pełnił Daniel Yergin, jedna z najbardziej rozpoznawalnych na świecie osób w branży naftowej - m.in. autor bestsellerowej historii przemysłu naftowego „Nafta, władza, pieniądze” („The Prize”), za którą otrzymał Nagrodę Pulitzera, a obecnie wiceprezes S&P Global. W swoim wystąpieniu, realizowanym zdalnie z USA, przedstawił wyzwania stojące przed transformacją energetyczną. Ciekawą obserwacją było wskazanie, że na poziomie globalnym na razie nie doszło do transformacji energetycznej, a zużycie ropy naftowej czy węgla bije kolejne rekordy. Powinniśmy więc, zdaniem Yergina, mówić raczej o uzupełnianiu systemu energetycznego w odnawialne źródła energii („Energy Addition”, a nie „Energy Transition”). Gość specjalny wskazał również, że transformacja energetyczna będzie szczególnie istotnym wyzwaniem dla krajów rozwijających się.

O tym, że mimo wszystko Zielony Ład pozostaje długoterminową strategią rozwoju Europy. mówiła za to Magda Kopczyńska, dyrektor generalna ds. mobilności i transportu (MOVE) w Komisji Europejskiej. Odpowiedzią na zmieniający się kontekst geopolityczny i gospodarczy ma być Clean Industrial Deal, w ramach którego przewidziano już plan mający na celu zwiększyć popyt w sektorze motoryzacyjnym i inwestycje w infrastrukturę ładowania pojazdów elektrycznych. Komisja pracuje obecnie również nad planem inwestycyjnym na rzecz zrównoważonego transportu, którego efektem ma być wzrost produkcji paliw syntetycznych, służących przede wszystkim dekarbonizacji transportu lotniczego i morskiego. Plan ma zostać opublikowany jesienią tego roku.

Ważny głos padł również ze strony złotego sponsora Kongresu Paliwowego 2025 - firmy Eurowag. Jej dyrektor generalny i założyciel, Martin Vohanka wskazywał, że:

„Politycy mają obowiązek wyznaczania kierunku działań na rzecz klimatu, ale powinni pozostawić przemysłowi znalezienie najlepszych sposobów na osiągnięcie tych celów, jednocześnie współpracując przy opracowywaniu kompleksowej polityki, aby zapewnić, że wszystkie aspekty zostaną właściwie i spójnie uwzględnione”.

W debatę dotyczącą transformacji energetycznej zaangażowali się kluczowi gracze sektora paliwowego. Srebrnym sponsorem kongresu został Orlen. W gronie brązowych sponsorów znalazły się bp, PERN oraz Unimot. Przedstawiciele spółek zabrali głos w dyskusji dot. przyszłości branży paliwowej, bezpieczeństwa energetycznego oraz nowoczesnej infrastruktury.

Źródło informacji: Polska Organizacja Przemysłu i Handlu Naftowego