Bezpieczeństwo korzystania z e-dowodu i mDowodu – to warto wiedzieć (komunikat)

- Ministerstwo Cyfryzacji informuje:

Dokumentów tożsamości używamy każdego dnia. Jak bezpiecznie się nimi posługiwać? Jak działają ich zabezpieczenia? Jak zachować się w razie ich utraty? Warto poznać kilka najważniejszych faktów oraz zasad bezpiecznego korzystania z e-dowodu i mDowodu.

Oto odpowiedzi na najczęstsze pytania związane z bezpieczeństwem używania e-dowodu i mDowodu.

Jakie zabezpieczenia ma e-dowód?

E-dowód jest fizycznym dokumentem w postaci karty z chipem, więc posiada zarówno zabezpieczenia widoczne, jak i niewidoczne dla oka.

Widoczne zabezpieczenia e-dowodu to między innymi:

- tłoczenia, grawerowania i napisy w specjalistycznych technologiach druku, - ściśle określone przejścia kolorystyczne i symbole graficzne, - transparentny hologram umieszczony częściowo na zdjęciu, - gilosze, czyli ornamentowe wzory z wielu cienkich linii, które tworzą nieoczywiste i tym samym trudne do sfabrykowania kombinacje.

Niewidoczne zabezpieczenia e-dowodu mają natomiast związek z warstwą elektroniczną dokumentu oraz umieszczonymi w niej certyfikatami:

- Poza certyfikatem obecności, pozostałe dwa certyfikaty wymagają kodów PIN, które nadaje właściciel dokumentu. Są to odpowiednio: 4-cyfrowy kod PIN do certyfikatu identyfikacji i uwierzytelniania oraz 6-cyfrowym PIN2 do certyfikatu podpisu osobistego. Kody te są niezbędne do użycia certyfikatów i nie powinny być nikomu udostępniane. Po trzykrotnym błędnym wprowadzeniu PIN-u dany certyfikat zostaje zablokowany.

- Do każdego e-dowodu wydawany jest także kod PUK, który pozwala jego właścicielowi zmieniać kody PIN certyfikatów lub odblokowywać je po trzykrotnym błędnym wpisaniu kodów. Koperta z kodem PUK wydawana jest podczas odbioru e-dowodu. Należy ją bezpiecznie przechowywać i nie udostępniać postronnym osobom.

- Zabezpieczenia ewentualnego czwartego certyfikatu, potrzebnego do składania podpisu kwalifikowanego, są przedmiotem indywidualnej umowy właściciela e-dowodu z dostawcą usługi. Certyfikat taki można kupić i wgrać do warstwy elektronicznej dokumentu.

Warto przy tym pamiętać, że najważniejszym identyfikatorem e-dowodu jest numer CAN. To sześć cyfr widocznych w prawym dolnym rogu na stronie ze zdjęciem i zawartych w kodzie kreskowym na odwrocie e-dowodu. Numer ten wymagany jest do korzystania z dokumentu w kanałach cyfrowych. Bez jego znajomości nie da się zainicjować logowania do e-usług publicznych lub procesu podpisywania dokumentu e-dowodem.

Więcej o zabezpieczeniach e-dowodu przeczytać można na stronie e-Dowód - e-dowód - Portal Gov.pl. Dodatkowo pod adresem Dowód osobisty - RDP - Portal gov.pl można zapoznać się zabezpieczeniami wcześniej wydawanych dowodów osobistych oraz obejrzeć ich wzory.

Jak poznać, czy mDowód jest autentyczny i ważny?

Dostępny w aplikacji mObywatel cyfrowy dokument tożsamości mDowód ma wiele elementów graficznych podobnych do e-dowodu. Dodatkowo posiada elementy dynamiczne i zabezpieczenie cyfrowe w postaci certyfikatu, który wydaje Ministerstwo Cyfryzacji.

Najważniejsze widoczne cechy mDowodu, które pozwalają stwierdzić jego autentyczność, to:

- data i godzina na dokumencie zgodne z datą i godziną urządzenia,

- błękitne zabarwienie tła i ornamentowe wzory z cienkich linii, czyli gilosze,

- aktualne zdjęcie zgodne ze zdjęciem z dowodu osobistego lub e-dowodu (wizerunek twarzy pochodzi z Rejestru Dowodów Osobistych),

- falująca flaga Polski poniżej zdjęcia właściciela mDowodu,

- hologram w kształcie godła, który zmienia kolor zależnie od kąta nachylenia telefonu,

- zielony napis „dokument ważny”.

Elementy dynamiczne mDowodu zawsze powinny się poruszać, nawet podczas okazywania dokumentu w trybie offline. To ważna cecha świadcząca o autentyczności mDowodu.

Warto też przypomnieć, że mDowód można weryfikować przy pomocy kodu QR. Jeśli osoba okazująca mDowód nie ma możliwości wygenerowania kodu, nie oznacza to jeszcze, że cyfrowy dokument jest nieautentyczny. Po prostu telefon może nie być połączony z Internetem, a tego wymaga generowanie kodu QR. Więcej informacji o mDowodzie i metodach jego weryfikacji znajduje się na stronie mDowód - mObywatel.

Co się stanie, jeśli stracę telefon z aplikacją mObywatel?

W odróżnieniu od e-dowodu, mDowodu nie da się „zgubić”. Można jednak stracić telefon z aplikacją mObywatel. Uzyskanie do niej dostępu przez osoby trzecie może być wtedy kwestią chwili. Dlatego pierwszą z barier, na którą można liczyć, jest logowanie.

Użytkownik może wybrać różne metody logowania do mObywatela:

- Jeśli zdecyduje się na hasło, powinno być ono trudne do odgadnięcia, nie krótsze niż 8 znaków i składać się z liter, cyfr i znaków specjalnych. Nikt inny nie powinien go znać.

- Kolejna opcja to logowanie biometrią, czyli odciskiem palca lub zdjęciem twarzy. To jedno z najlepszych zabezpieczeń, ściśle powiązane z właścicielem telefonu.

- Możliwe jest też logowanie dwuetapowe, gdzie biometria połączona jest z PIN-em. Jest to najlepszy sposób, aby chronić dostęp do mObywatela.

Jak widać, logowanie jest bardzo skutecznym zabezpieczeniem, jeśli telefon z mObywatelem wpadnie w niepowołane ręce. W takim wypadku nadal jednak warto wykonać kolejny krok:

- Aktywować mObywatela na innym urządzeniu. Wystarczy, że użytkownik aktywuje aplikację na innym telefonie, a certyfikat mObywatela na poprzednim urządzeniu automatycznie straci ważność. Wszystkie dokumenty przestaną być widoczne i nikt nie będzie mógł się nimi posłużyć.

- Unieważnić certyfikat mDowodu telefonicznie. W przypadku utraty telefonu można również unieważnić certyfikat mDowodu, dzwoniąc na infolinię mObywatela: +48 42 253 54 74.

Co zrobić w razie utraty e-dowodu?

Fizyczny dokument może się zniszczyć, zgubić lub zostać skradziony. W takim wypadku należy szybko reagować. Każdy bowiem może uzyskać dostęp do widocznych na nim informacji, w tym do numeru PESEL, danych właściciela i dokumentu. Jeśli więc dowód osobisty, w tym e-dowód, został uszkodzony lub zginął, należy zgłosić to do urzędu gminy lub przez usługę internetową. Jeśli zaś dokument został skradziony, najlepiej zgłosić ten fakt na policji. Dokument zostanie unieważniony.

Plusem jest to, że czasowo zagubiony e-dowód, który właściciel ma jednak nadzieję znaleźć, można zawiesić na 14 dni bez utraty jego ważności. Zabezpieczy go to przed nieuprawnionym wykorzystaniem, ponieważ zawieszony zostaje dokument i wszystkie jego certyfikaty wydane urzędowo (certyfikat podpisu kwalifikowanego jest przedmiotem osobnej umowy z dostawcą, więc nie podlega zawieszeniu z urzędu). Jeśli e-dowód uda się odnaleźć, przed upływem 14 dni od zawieszenia należy go odwiesić, by móc nadal z niego korzystać. W innym wypadku dowód zostanie unieważniony. Więcej na temat usługi można przeczytać na stronie Zgłoś lub cofnij zawieszenie swojego e-dowodu.

Dodatkowo istnieje możliwość zgłaszania zastrzeżeń i utraty dokumentów w Systemie DOKUMENTY ZASTRZEŻONE. Jest to wspólna baza danych, z której korzystają banki, instytucje finansowe i wiele innych podmiotów. W SDZ można nie tylko zgłosić utratę dokumentu, ale też dokonać prewencyjnego zastrzeżenia numeru mDowodu. Numer do zgłoszeń to +48 828 828 828.Z SDZ warto skorzystać nawet, jeśli nie posiada się konta w banku. Więcej informacji na stronie Dokumenty Zastrzeżone – Utraciłeś dokumenty? Nie pozwól ukraść swojej tożsamości!

Więcej informacji o e-dowodzie znajduje się na stronie https://www.gov.pl/web/e-dowod.

Więcej o mDowodzie przeczytać można na stronie: https://info.mobywatel.gov.pl/dokumenty/mdowod.

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi odpowiedzialność za jego treść – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe. (PAP)

kom/ kpr/ jpn/