CIR: obradowała Rada Ministrów (komunikat)

- CIR informuje:

Podczas dzisiejszego posiedzenia rząd przyjął projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw.

Rada Ministrów zajęła stanowisko wobec poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw (druk nr 154).

* * *

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra sprawiedliwości.

Od 1 lipca 2015 r. zaczęły obowiązywać znowelizowane przepisy Kodeksu postępowania karnego, które wprowadziły kontradyktoryjny model postępowania, polegający m.in. na zwiększonej roli prokuratora w postępowaniu jurysdykcyjnym. Na prokuratora zajmującego się śledztwem nałożono obowiązek udowodnienia winy oskarżonego i przedstawienia oskarżenia sądowi. Tym samym aktywna rola sądu została w poważnym stopniu zmarginalizowana.

Obecny projekt nowelizacji cofa wprowadzone zmiany i przywraca model postępowania karnego obowiązujący do 30 czerwca 2015 r., zakładający bardziej aktywną rolę sądu i pierwszeństwo zasady prawdy materialnej. Nie oznacza to jednak, że zasada kontradyktoryjności będzie wyeliminowana. Model ten będzie w dalszym ciągu obecny w procesie karnym, ale nie jako dominujący. Zgodnie ze zaproponowanymi zmianami, obowiązywać ma model mieszany, czyli kontradyktoryjno-inkwizycyjny, a także połączony z nim – rozpoznawczy charakter postępowania przygotowawczego. W związku z tym przywrócono zasadę, zgodnie z którą należy przede wszystkim dążyć do wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy, a dopiero w przypadku niemożności usunięcia wątpliwości – rozstrzygnąć je na korzyść oskarżonego. Przywrócono również, obowiązujące przed 1 lipca 2015 r., reguły przeprowadzenia dowodów w toku postępowania.

Projekt nowelizacji usuwa także zakaz dowodowy dotyczący tzw. owoców zatrutego drzewa. Radykalnie zaostrza też odpowiedzialność karną biegłych wydających fałszywe opinie.

Nowe przepisy przewidują odejście od zasady ustanowienia obrońcy i pełnomocnika z urzędu wyłącznie z wyniku zgłoszenia takiego żądania – bez uwzględniania sytuacji majątkowej i rodzinnej wnioskodawcy. Osoby niezamożne będą miały zapewnionego pełnomocnika i obrońcę po weryfikacji ich stanu majątkowego.

Projektowane przepisy znowelizowanego Kodeksu postępowania karnego przywracają w większości stan prawny sprzed 30 czerwca 2015 r. w kwestii postępowania przygotowawczego i postępowania sądowego w pierwszej instancji.

Do projektu noweli Kodeksu postępowania karnego wprowadzono również wiele zmian, które są efektem obserwacji praktyki postępowań jurysdykcyjnych. Poszerzono kompetencje referendarzy sądowych, rezerwując w postępowaniu wykonawczym dla sędziów jedynie najważniejsze czynności orzecznicze. Do referendarzy będą należały wszystkie czynności o charakterze nieorzeczniczym, porządkowym i technicznym. Referendarze będą podejmować decyzje dotyczące wykonania kary grzywny, niektóre decyzje dotyczące wykonania kary ograniczenia wolności (np. odroczenie kary), decyzje w sprawie ustanowienia obrońcy dla skazanego. W projekcie wyszczególniono sprawy, które będą wyłączone spod kompetencji referendarzy.

Ważnym rozwiązaniem jest włączenie nowego przepisu dotyczącego penalizacji za świadome składanie fałszywych zeznań i wprowadzania w błąd organu procesowego. Nowe rozwiązania powinny wejść w życie 1 kwietnia 2016 r.

* * *

Rada Ministrów zajęła stanowisko wobec poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw (druk nr 154), przedłożone przez ministra, członka Rady Ministrów, koordynatora służb specjalnych.

Rząd pozytywnie opiniuje poselski projekt nowelizacji ustawy o Policji i niektórych ustaw oraz zaleca wprowadzenie do niego kilku niezbędnych rozwiązań. Rada Ministrów rekomenduje prowadzenie dalszych prac legislacyjnych nad tym projektem.

Poselska inicjatywa ustawodawcza ściśle realizuję sentencję wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 30 lipca 2014 r. TK badał konstytucyjność przepisów dotyczących kontroli operacyjnej i pozyskiwania danych telekomunikacyjnych, a także odniósł się do kwestii ochrony tajemnicy zawodowej w toku kontroli operacyjnej oraz niszczenia danych telekomunikacyjnych.

Rząd zauważa, że w stosunku do obowiązujących regulacji, projektowana nowelizacja zakłada wiele ograniczeń w dotychczasowych kompetencjach służb uprawnionych do pozyskiwania danych i informacji.

Pozytywnie opiniując projekt, Rada Ministrów uważa jednak, że do pełnego i efektywnego realizowania celów regulacji konieczne są pewne zmiany. Na przykład zaproponowano zawężenie przesłanek pozyskiwania danych telekomunikacyjnych, pocztowych i internetowych przez uprawnione podmioty tylko do celów zapobiegania lub wykrywania przestępstw, a w przypadku Policji i Żandarmerii Wojskowej także do ratowania życia lub zdrowia ludzkiego bądź wsparcia działań poszukiwawczych lub ratowniczych. Zaproponowano również, aby materiały dowodowe zgromadzone w czasie kontroli operacyjnej, mogące zawierać informacje objęte bezwzględnym zakazem dowodowym, były bezzwłocznie niszczone. Za właściwe uznano dodanie nowego przepisu wyłączającego mikro- i małych przedsiębiorców z wymogu zapewnienia dostępu i utrwalania informacji za pomocą interfejsów.

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi wyłączną i pełną odpowiedzialność za jego treść.(PAP)

kom/ mkz/