CIR: komunikat po posiedzeniu Rady Ministrów (komunikat)

- CIR informuje:

Podczas dzisiejszego posiedzenia Rada Ministrów przyjęła projekty ustaw:

- o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym oraz ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej;

- o dystrybucji ubezpieczeń;

- o zmianie ustawy o niektórych uprawnieniach pracowników urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw wewnętrznych oraz funkcjonariuszy i pracowników urzędów nadzorowanych przez tego ministra oraz niektórych innych ustaw.

* * * * *

Rząd przyjął rozporządzenie w sprawie współpracy organów Krajowej Administracji Skarbowej z niektórymi podmiotami.

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym oraz ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, przedłożony przez ministra rozwoju i finansów.

Zaproponowano rozwiązania, które umożliwią wypełnianie wymogów przewidzianych w rozporządzeniu unijnym w sprawie dokumentów dotyczących detalicznych produktów zbiorowego inwestowania i ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych.

Realizacja obowiązków przewidzianych w tym dokumencie sprowadza się do wskazania Komisji Nadzoru Finansowego jako organu odpowiedzialnego za nadzór, przestrzeganie i egzekwowanie rozporządzenia unijnego oraz nakładanie kar administracyjnych za nieprzestrzeganie jego przepisów.

W praktyce oznacza to, że zakłady ubezpieczeń, brokerzy ubezpieczeniowi, agenci ubezpieczeniowi, fundusze inwestycyjne oraz banki oferujące detaliczne produkty zbiorowego inwestowania i ubezpieczeniowe produkty inwestycyjne – będą musieli stosować przepisy rozporządzenia unijnego, a jeśli tego nie uczynią zostaną obciążeni karami administracyjnymi nałożonymi przez KNF (jedną z najdotkliwszych sankcji będzie kara w wysokości ponad 21 mln zł za naruszenia przepisów tego rozporządzenia). KNF ma również monitorować rynek ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych i będzie mogła wprowadzać zakazy lub ograniczenia sprzedaży produktów stwarzających zagrożenie dla klientów oraz prawidłowego funkcjonowania tego rynku.

Nowe przepisy mają obowiązywać od 1 stycznia 2018 r.

***

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o dystrybucji ubezpieczeń, przedłożony przez ministra rozwoju i finansów.

Projekt ustawy zawiera rozwiązania zwiększające ochronę klientów zawierających umowy ubezpieczenia. Klienci będą korzystać z jednakowej ochrony niezależnie od różnic między kanałami dystrybucji ubezpieczeń.

Projekt ustawy wdraża do polskiego prawa przepisy dyrektywy unijnej w sprawie dystrybucji ubezpieczeń (tzw. dyrektywa IDD), która zaostrza wymogi stawiane sprzedawcom ubezpieczeń. Nowa ustawa zastąpi obowiązującą ustawę o pośrednictwie ubezpieczeniowym.

Zgodnie z propozycją, ochronę klienta zawierającego umowę ubezpieczenia wzmocnią m.in. przepisy dotyczące obowiązków informacyjnych. Przede wszystkim ma on otrzymywać odpowiednie informacje o produkcie ubezpieczeniowym i dystrybutorze ubezpieczenia. Ponadto, projekt ustawy zobowiązuje dystrybutorów ubezpieczeń do uczciwego, rzetelnego i profesjonalnego postępowania, zgodnie z najlepiej pojętym interesem klientów.

W projekcie ustawy uregulowano kwestie ujawniania przez dystrybutorów ubezpieczeń charakteru ich wynagrodzenia. W rezultacie dystrybutor ubezpieczeń będzie musiał ujawnić czy za swoją pracę otrzymuje honorarium (płacone bezpośrednio przez klienta), prowizję (uwzględnioną w kwocie składki ubezpieczeniowej), czy jakiś inny rodzaj wynagrodzenia. Klient otrzyma również podstawowe informacje o produkcie ubezpieczeniowym, jeśli dystrybutorem będzie zakład ubezpieczeń.

Prokonsumencki charakter nowych przepisów wzmacnia także zobowiązanie agenta oferującego ubezpieczenie uzupełniające do powiadamiania klienta (tak jak robi to agent ubezpieczeniowy), czy działa na rzecz jednego czy wielu zakładów ubezpieczeń oraz poinformowania go o firmach zakładów ubezpieczeń, na rzecz których wykonuje działalność agencyjną. Informacja ta ma znaczenie dla ujawnienia statusu takiego pośrednika, tzn. czy jest agentem wyłącznym czy multiagentem.

W projekcie ustawy zobowiązano również agentów ubezpieczeniowych, zakłady ubezpieczeń i brokerów ubezpieczeniowych do informowania klientów o wysokości wskaźnika kosztów dystrybucji oraz wskaźnika kosztów prowizji związanych z proponowaną umową ubezpieczenia. Ten obowiązek informacyjny będzie miał zastosowanie do umów ubezpieczenia na życie o charakterze inwestycyjnym. Rozwiązanie to zwiększy transparentność sprzedaży produktów ubezpieczeniowych o charakterze inwestycyjnym, zapewni ich porównywalność i zapobieganie zjawisku tzw. misselingu (sprzedaży usługi lub produktu nie odpowiadającego potrzebom klienta).

Zaproponowano, aby przed zawarciem umowy ubezpieczenia (lub umowy gwarancji) dystrybutor ubezpieczeń określał – na podstawie uzyskanych od klienta informacji – jego wymagania i potrzeby oraz podawał mu w zrozumiałej formie obiektywne informacje o produkcie ubezpieczeniowym. Chodzi o to, aby umożliwić klientowi podjęcie świadomej decyzji. Zatem proponowana umowa ubezpieczenia lub umowa gwarancji ubezpieczeniowej powinna być zgodna z wymaganiami i potrzebami klienta w zakresie ochrony ubezpieczeniowej.

Ponadto, dystrybutor ubezpieczeń ma przekazywać informacje o sobie oraz o umowie ubezpieczenia lub umowie gwarancji ubezpieczeniowej – w postaci papierowej lub na żądanie klienta za pomocą innego trwałego nośnika bądź za pośrednictwem strony internetowej – nieodpłatnie, w sposób jasny, dokładny i zrozumiały. Informacje te będą przekazywane w języku urzędowym państwa członkowskiego Unii Europejskiej, w którym umowa ubezpieczenia jest zawierana lub innym języku, na który wyrażą zgodę strony umowy.

Zgodnie z projektem ustawy, wszystkie informacje, w tym informacje o charakterze reklamowym i marketingowym, kierowane przez dystrybutora ubezpieczeń do klienta mają być: jasne, rzetelne i niewprowadzające w błąd oraz sporządzone w języku urzędowym państwa członkowskiego Unii Europejskiej, w którym umowa ubezpieczenia lub umowa gwarancji ubezpieczeniowej jest zawierana, lub innym języku, na który wyrażą zgodę strony umowy. Informacje o charakterze reklamowym lub marketingowym muszą być wyraźnie oznaczone.

Projekt ustawy zachowuje podział pośredników ubezpieczeniowych na: brokerów i agentów ubezpieczeniowych – z zastrzeżeniem niedopuszczalności łączenia obu funkcji. Określono także zasady ubezpieczania od odpowiedzialności cywilnej za wyrządzone szkody przez agentów ubezpieczeniowych i brokerów.

Zgodnie z projektem ustawy, powstanie nowy rejestr pośredników ubezpieczeniowych, do którego będą wpisywani: agenci ubezpieczeniowi, agenci oferujący ubezpieczenia uzupełniające (rejestr agentów), brokerzy ubezpieczeniowi oraz brokerzy reasekuracyjni (rejestr brokerów). Rejestr pośredników ubezpieczeniowych będzie prowadzony przez organ Komisję Nadzoru Finansowego w systemie rejestracji internetowej. Rejestr agentów będzie jawny w zakresie aktualnych danych, z wyłączeniem informacji dotyczących danych osobowych (numer PESEL lub numer innego dokumentu potwierdzającego tożsamość, miejsce zamieszkania).

Komisja Nadzoru Finansowego ma nadzorować wykonywanie działalności w dziedzinie dystrybucji ubezpieczeń i dystrybucji reasekuracji.

KNF będzie zobowiązana do sprawowania nadzoru nad wszystkimi dystrybutorami ubezpieczeń oraz spełniania innych dodatkowych obowiązków, wynikających z jej uprawnień. Nadzór nad agentami ubezpieczeniowymi mają sprawować zakłady ubezpieczeń, jednak będą oni również podlegać częściowemu nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego. Agenci ubezpieczeniowi będą musieli np. udzielać na żądanie KNF informacji dotyczących ich działalności agencyjnej.

Z kolei rzecznik finansowy będzie rozpatrywał reklamacje i skargi na działalność pośredników ubezpieczeniowych oraz agentów oferujących ubezpieczenia uzupełniające.

Projekt ustawy zobowiązuje pracowników zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji, agentów ubezpieczeniowych oraz brokerów ubezpieczeniowych do odbywania 15 godzin szkoleń zawodowych rocznie (przewidziano możliwość odbycia tych szkoleń w formie e-learningu). Takie szkolenia mają rozwijać odpowiednie kompetencje osób odpowiedzialnych za dystrybucję ubezpieczeń, pomóc im utrzymać wysokie standardy etyczne i dobrą reputację oraz zdobywać nowe umiejętności zawodowe.

W projekcie przewidziano sankcje karne za nieprzestrzeganie przepisów ustawy. Przykładowo kary: grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2 będą mogły być nałożone za działalność agencyjną wykonywaną z naruszeniem wymogów określonych w ustawie; za wykonywanie czynności agencyjnych bez upoważnienia; za działalność brokerską w obszarach: ubezpieczeń lub reasekuracji bez wymaganego zezwolenia, za czynności brokerskie w zakresie ubezpieczeń lub reasekuracji bez upoważnienia.

Ustawa ma obowiązywać od 23 lutego 2018 r. (ostatni możliwy termin na wdrożenie dyrektywy), a 3 stycznia 2018 r. powinny wejść w życie regulacje odnoszące się do konfliktu interesów w ubezpieczeniowych produktach inwestycyjnych.

***

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o niektórych uprawnieniach pracowników urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw wewnętrznych oraz funkcjonariuszy i pracowników urzędów nadzorowanych przez tego ministra oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra spraw wewnętrznych i administracji.

Powołany zostanie nowy cywilny organ nadzoru – Inspektor Nadzoru Wewnętrznego, bezpośrednio podległy ministrowi spraw wewnętrznych i administracji, który będzie wspomagał go w nadzorowaniu służb mu podległych lub przez niego nadzorowanych, czyli funkcjonariuszy i pracowników: Policji, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządy i Państwowej Straży Pożarnej.

Działalność Inspektora Nadzoru Wewnętrznego wzmocni cywilny nadzór ministra spraw wewnętrznych i administracji nad umundurowanymi formacjami porządku publicznego. Na podstawie obowiązujących przepisów nadzór ten nie był w pełni realizowany. Zmiany w tym obszarze są niezbędne, ponieważ chodzi o podmioty, które w swojej działalności mogą głęboko ingerować w prawa i wolności obywatelskie, a także są narażone na korupcję, której skutki dla państwa i bezpieczeństwa obywateli mogą być bardzo poważne. Dlatego, z uwagi na zakres praw jakimi dysponują te służby, konieczne jest rzetelne i szybkie rozpoznawanie negatywnych zjawisk i nadużyć w ich działalności oraz przeciwdziałanie im, w czym pomogą nowe rozwiązania. Służby muszą działać w sposób przejrzysty, a minister musi mieć nad nimi realny nadzór. Nowe przepisy umożliwią ministrowi lepszą kontrolę podległych służb i usprawnią funkcjonowanie formacji mu podległych.

Inspektor Nadzoru Wewnętrznego, jako organ wspierający ministra spraw wewnętrznych i administracji, będzie musiał niezwłocznie przedstawiać mu informacje i materiały uzyskane w wyniku realizowanych zadań, które mogłyby mieć istotne znaczenie dla działań nadzorczych ministra, a także na każde jego żądanie. Minister będzie mógł w każdym momencie żądać informacji i materiałów z realizacji zadań wykonywanych przez Biuro Nadzoru Wewnętrznego (będzie to komórka organizacyjna wyodrębniona w MSWiA).

Do najważniejszych zadań Inspektora Nadzoru Wewnętrznego należeć będzie:

- wspieranie działań służących egzekwowaniu wysokich standardów funkcjonowania Policji, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu i Państwowej Straży Pożarnej w związku z koniecznością zapewnienia przestrzegania praw i wolności obywateli oraz ujawnienia nieprawidłowości w tym obszarze;

- weryfikowanie np: kandydatów na wyższe stanowiska w Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej i BOR, a także weryfikowanie funkcjonariuszy tych formacji oraz strażaków Państwowej Straży Pożarnej w związku z oddelegowaniem do pełnienia służby lub wykonywaniem zadań poza granicami kraju na okres przekraczający 14 dni (z wyłączeniem przypadków oddelegowania do pełnienia służby poza granicami państwa w kontyngencie policyjnym lub Straży Granicznej);

- monitorowanie i ujawnianie zachowań naruszających zasady etyki zawodowej przez funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej i Biura Ochrony Rządu oraz strażaków PSP, a także ujawnienie i analizowanie nieprawidłowości stwierdzonych w związku z prowadzonymi czynnościami wyjaśniającymi i postępowaniami dyscyplinarnymi w tych służbach;

Inspektor Nadzoru Wewnętrznego ma wykonywać swoje zadania przy pomocy Biura Nadzoru Wewnętrznego i będzie kierował jego działalnością. Inspektor Nadzoru Wewnętrznego każdego roku do 31 marca ma przygotowywać ministrowi informację o działalności biura. Będzie powoływany (i odwoływany) przez ministra spraw wewnętrznych i administracji oraz będzie mu podlegał. Ze względu na rangę spraw jakimi ma się zajmować Inspektor Nadzoru Wewnętrznego, kandydat na to stanowisko będzie musiał spełniać wysokie wymogi formalne. W przepisach wskazano także sytuacje, kiedy będzie można go odwołać.

W skład Biura Nadzoru Wewnętrznego wejdą oddelegowani do wykonywania zadań funkcjonariusze Policji i Straży Granicznej (inspektorzy Biura), a wspomagać ich będą oddelegowani funkcjonariusze Biura Ochrony Rządu i strażacy Państwowej Straży Pożarnej (eksperci Biura).

Biuro Nadzoru Wewnętrznego nie będzie nową służbą ze względu na bardzo wąski obszar działania – ograniczony wyłącznie do funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu oraz strażaków Państwowej Straży Pożarnej, a także pracowników tych formacji. Zakres uprawnień obejmujący m.in. wykonywanie czynności operacyjno-rozpoznawczych jest wynikiem posiadania tego rodzaju praw przez służby nadzorowane (Policja, Straż Graniczna), a także służyć ma właściwemu rozpoznawaniu negatywnych (kryminogennych) zjawisk w tych służbach oraz podejmowaniu odpowiednich działań dotyczących ich zwalczania.

Przepisy zobowiązują także ministra spraw wewnętrznych do corocznego przedstawiania Sejmowi i Senatowi (do 30 czerwca kolejnego roku) informacji o stosowaniu przez Biuro Nadzoru Wewnętrznego kontroli operacyjnej.

Wejście w życie proponowanych rozwiązań powinno przyczynić się do zwiększenia aktywności tzw. sygnalistów (osób informujących o nieprawidłowościach w miejscu pracy) oraz innych osób zainteresowanych eliminowaniem negatywnych zjawisk w działalności służb publicznych.

Projektowane przepisy zakładają także, że dotychczasowe komórki do spraw wewnętrznych Policji i Straży Granicznej zostaną wyodrębnione organizacyjnie z komend głównych tych służb i staną się jednostkami organizacyjnymi – odpowiednio: Biurem Spraw Wewnętrznych Policji (BSWP) i Biurem Spraw Wewnętrznych Straży Granicznej (BSWSG). W miejsce dotychczasowych stanowisk dyrektorów, kierownikami nowych jednostek zostaną komendanci, powoływani przez ministra spraw wewnętrznych i administracji.

Komendanci BSWP i BSWSG zyskają jednocześnie status organów, a tym samym uprawnienia dotyczące kontroli operacyjnej, przesyłki niejawnie kontrolowanej, zakupu kontrolowanego, uzyskiwania danych (dotychczas uprawnienia biur jako komórek organizacyjnych komend głównych były realizowane poprzez komendantów głównych).

Obsługa finansowa i logistyczna BSWP i BSWSG prowadzona będzie odpowiednio przez Komendę Główną Policji oraz Komendę Główną Straży Granicznej. Oznacza to, że wyodrębnienie nowych jednostek organizacyjnych oraz ich funkcjonowanie nie powinno generować dodatkowych kosztów. Komendanci BSWP i BSWSG zobowiązani będą niezwłocznie przedstawiać ministrowi spraw wewnętrznych i administracji informacje i materiały mogące mieć istotne znaczenie dla sprawowania nadzoru, z kolei minister będzie mógł w każdym czasie żądać informacji i materiałów z realizacji zadań przez komendantów BSWP i BSWSG.

Komendanci BSWP i BSWSG będą również przedstawić corocznie do 31 stycznia ministrowi spraw wewnętrznych i administracji informację o działalności BSWP i BSWSG.

Nowe regulacje mają obowiązywać po 14 dniach od daty ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

***

Rada Ministrów przyjęła rozporządzenie w sprawie współpracy organów Krajowej Administracji Skarbowej z niektórymi podmiotami, przedłożone przez ministra rozwoju i finansów.

Wydanie rozporządzenia stanowi wykonanie upoważnienia zawartego w ustawie o Krajowej Administracji Skarbowej, która weszła w życie 1 marca 2017 r. Rozporządzenie to łączy dwa akty wykonawcze:

- rozporządzenie z 24 listopada 2009 r. w sprawie współdziałania organów Służby Celnej z organami administracji publicznej i samorządowymi jednostkami organizacyjnymi (rozporządzenie to będzie ważne do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie ustawy o KAS, ale nie dłużej niż 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o KAS);

- rozporządzenie z 19 kwietnia 2011 r. w sprawie sposobu i trybu współdziałania organów kontroli skarbowej oraz inspektorów i pracowników z organami administracji rządowej i samorządowej, państwowymi i samorządowymi jednostkami organizacyjnymi oraz sądami i państwowymi osobami prawnymi (rozporządzenie to przestało obowiązywać 1 marca 2017 r.).

W nowym rozporządzeniu dostosowano terminologię dotyczącą nazewnictwa organów do ustawy o KAS. Wskazano w nim sposoby, warunki oraz zakres:

- współdziałania KAS z organami administracji rządowej i samorządowej, państwowymi osobami prawnymi, państwowymi i samorządowymi jednostkami organizacyjnymi;

- udzielania organom KAS pomocy technicznej;

- udostępniania organom KAS informacji zgromadzonych przez organy administracji rządowej i samorządowej, sądy i prokuraturę, państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne oraz państwowe osoby prawne.

Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dacie ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi odpowiedzialność za jego treść – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy Prawo prasowe.(PAP)

kom/ zjt/