Ekspert: pieniądz gotówkowy jest wciąż istotnym elementem obrotu

Mironczuk zaznaczał podczas wykładu dla dziennikarzy na temat „Pieniądz i polityka pieniężna”, zorganizowanego w ramach projektu PAP21, że pieniądz gotówkowy jest cały czas istotnym elementem obrotu gospodarczego i jest powszechnie wykorzystywany w realizacji płatności. Jednak ma obecnie konkurencję - karty płatnicze i kredytowe.

Jak powiedział ekspert, karty na początku służyły płatnościom na rzecz firm dostarczających usługi, sieci handlowych, w których wystawcą karty był jednocześnie podmiot przyjmujący zapłatę. Akceptacja płatności odbywała się przy założeniu znajomości klienta i jego zdolności kredytowej. Potem karta płatnicza i kredytowa została wprowadzona do banków jako produkt bankowy. Wystawcami kart były banki i firmy.

Jak podkreślił Mironczuk, dzięki rozwojowi nowych technologii i upowszechnieniem komputerów wzrósł elektroniczny dostęp do usług bankowych, rachunków, rozliczeń. Dostęp do usług bankowych i rozliczeń może być realizowany za pomocą komputerów, telefonów komórkowych, tabletów. Obecność w banku staje się coraz mniej niezbędna.

Według eksperta rynek elektronicznych usług płatniczych jest bardzo konkurencyjny i tańszy niż obrót pieniądzem gotówkowym lub kartami. Wynika to z niższych kosztów zapewnienia infrastruktury i niższych kosztów progowych.

„Przy obrocie pieniądzem gotówkowym problemem klienta była i jest fizyczna ochrona posiadanych pieniędzy. Bank taką ochronę zapewniał za pomocą skarbców i kas” - powiedział Mironczuk. Jak zaznaczył, obecnie ważne jest sprostanie innemu wyzwaniu, jakim jest cyberbezpieczeństwo. Obrót bezgotówkowy, transfery internetowe, elektroniczny dostęp klientów do rachunków wymagają zabezpieczenia, aby nikt niepowołany nie posiadał danych klienta, by nie nastąpiła kradzież tożsamości, czy bank nie doświadczył ataku hakerów na systemy.

Mironczuk przypomniał, że płatności elektroniczne są związane z handlem internetowym - wymiana niezbędnych informacji pomiędzy stronami dokonuje się automatycznie, np. wypełnienie danych kupującego i sprzedającego, i decyduje o właściwym dostosowaniu technologii obrotu towarami i usługami do technologii płatniczej.

Ekspert dodał, że bezpieczeństwo płatności i dostawy jest zapewnione przez elektroniczną identyfikację i weryfikację sprzedawcy. Sprzedawcy muszą być przy rozpoczęciu obsługi przez bank sprawdzeni. Pewność i szybkość operacji jest zapewniona przez działające w trybie rzeczywistym systemy rozliczeniowe.

Jak zauważa ekspert, pomimo tego, że koncepcja funkcjonowania kart kredytowych i płatniczych ma już ponad 100 lat, to w dalszym ciągu następuje ich innowacja. Karta kredytowa upowszechniła też kredyt konsumencki. Obciążenie z tytułu płatności kartą kredytową następuje w ciężar limitu, który wyznaczany jest na podstawie wiarygodności kredytowej klienta. Umożliwia to faktyczne odroczenie spłaty przez klienta i powstaje zobowiązanie o charakterze kredytowym.

Z kolei karty debetowe (płatnicze) pozwalają na obciążenia do wysokości salda dostępnego na rachunku. W czasach, gdy systemy bankowe nie były podłączone do sieci elektronicznej lub komunikacja odbywała się okresowo (działanie w trybie off-line), karta kredytowa była jedynym możliwym rozwiązaniem. Przejście na łączność on-line dopuściło weryfikację dostępności środków w kilka sekund.

Część plastikowa karty płatniczej, oprócz tego, że jest na niej zapisany numer i podstawowe dane właściciela, umożliwia weryfikację autentyczności i zapewnia bezpieczeństwo składanej dyspozycji. W przypadku zagubienia lub kradzieży karty, zgłoszenie tego faktu do centrum rozliczeniowego powoduje zablokowanie możliwości transakcji z użyciem tej karty.

Jak dodaje wykładowca, innowacjom podlegał również sposób użycia kart płatniczych. Karty wypukłe były uwierzytelniane przez odbicie ich w specjalnym urządzeniu, które przebijało dane karty na blankiet transakcji. Kolejnym etapem było używanie kart z paskiem magnetycznym, w którym były zapisane dane. Następnie na rynek weszły karty z procesorem (chipowe), który również należało zetknąć ‘galwanicznie’ z terminalem. Obecnie coraz powszechniejsze są karty zbliżeniowe (np. Pay Pass), które wymagają jedynie zbliżenia. Upowszechnia się także łączenie kart płatniczych z telefonem komórkowym lub wykorzystywaniem karty procesorowej telefonu do zapisania danych dotychczas zapisywanych w karcie kredytowej.

Wykład zatytułowany „Pieniądz i polityka pieniężna” został wygłoszony podczas warsztatu w PAP w dniu 24 czerwca 2017 r.