Trzy filary walki ze smogiem: finansowanie, legislacja, świadomość społeczna

Jak podkreślił prezes BOŚ Banku, finansowanie inwestycji w obszarze ochrony atmosfery nie byłoby możliwe bez wsparcia i współpracy z najważniejszymi akcjonariuszami Banku - Narodowym i Wojewódzkimi Funduszami Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Pierwsze linie kredytowe Banku z dotacjami NFOŚiGW na wymianę domowych źródeł ciepła były uruchomione już w 1996 r.

Mówiąc o finansowaniu, Bogusław Białowąs zaznaczył, że ważne jest współdziałanie wszystkich trzech elementów. „Bez właściwej świadomości w społeczeństwie, dysponując nawet dużymi środkami finansowymi, nie będziemy w stanie wpłynąć w sposób optymalny na poprawę jakości powietrza w Polsce” - oświadczył.

Marszałek województwa śląskiego, Wojciech Saługa, wskazał na konieczność dotarcia z informacją do ludzi, bowiem „w dużej mierze nie zdają sobie sprawy, że to oni sami produkują smog i zatruwają przede wszystkim siebie i swoją rodzinę, a dopiero później sąsiada”. „Pracujemy nad tym, organizujemy liczne spotkania, prowadzimy kampanie informacyjne; docieramy do coraz większej ilości osób” - zaznaczył.

W ocenie wiceprezesa NFOŚiGW, Artura Michalskiego, problemem jest wykorzystywanie w wielu miejscowościach w Polsce jako opału mułów i flotokoncentratów – to produkty odzyskiwane z kopalnianego błota i wody, których spalanie jest bardzo toksyczne. Niestety produkty te są legalnie sprzedawane w składach paliw, ponieważ w Polsce nie ma regulacji certyfikujących paliwa. Już niedługo to się na szczęście zmieni.

Piotr Woźny, pełnomocnik premiera ds. programu „Czyste Powietrze” podkreślił w trakcie panelu, że „absolutnym celem rządu jest, wprowadzenie do końca tego roku przepisów, które będą regulowały standardy paliw stałych”. Woźny dodał, iż projekt ustawy w tej sprawie jest już po pierwszym czytaniu w Sejmie. Ustawa wprowadzi dwa ważne narzędzia przydatne w walce ze smogiem: bezwzględnie zakaże stosowania mułów i flotokoncentratów w paleniskach domowych i wprowadzi świadectwo jakości paliwa stałego.

O tym, jak istotna jest wiedza, mówił Sławomir Mazurek, podsekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska. „Niestety, ludziom czasem łatwiej jest spalać, np. stare meble, bo odbiór odpadów nie zawsze jest dobrze zorganizowany” - zaznaczył. Dodał, że Ministerstwo planuje zorganizowanie w najbliższych miesiącach ok. 2,5 tys. spotkań na ten temat, na których również specjaliści powiedzą jak modernizować budynki, by unikać strat ciepła.

Finansowanie termomodernizacji, wymiany pieców na nowoczesne urządzenia może zagwarantować właśnie BOŚ. Prezes Białowąs podkreślił, że oferta jest kierowana do szerokiej grupy odbiorców, nie tylko jednostek samorządu terytorialnego, również osób fizycznych, np. właścicieli domów jednorodzinnych. „Bank bierze na siebie całe ryzyko przeprowadzenia przedsięwzięcia. Mamy świetnych specjalistów – między innymi inżynierów ekologów, którzy posiadają odpowiednią wiedzę oraz doświadczenie i nie boja się takich wyzwań. Mamy też unikalną w skali rynku metodę oceny zdolności kredytowej tego typu przedsięwzięć” - tłumaczył. „Całe ryzyko związane z procesem finansowania jest po stronie banku, a wypłata dotacji następuje gdy przedsięwzięcie jest już zrealizowane” - wyjaśnił.

Jak poinformował Kamil Wyszkowski, dyrektor Global Compact w Polsce, z raportu Światowej Organizacji Zdrowia wynika, że smog jest przyczyną ogromnej liczby zgonów na całym świecie. „7 mln ofiar rocznie na świecie, 500 000 w Europie, ok. 48 000 osób w Polsce, nie wliczając w to osób ciężko i przewlekle chorych z tego powodu - oto dane z raportu” - powiedział Wyszkowski. Zaznaczył jednocześnie, że dostrzega dużą zmianę w podejściu do tego problemu ze strony rządu i samorządów. „Dobrze, że widać chęć współpracy samorządów z władzami centralnymi w tej sprawie” - podkreślił. Zaapelował, by myśleć o smogu jako problemie, nad którym trzeba pracować ponad podziałami politycznymi.